صدرالحسینی در گفت‌وگو با ایلنا تشریح کرد:
ابعاد و دلایل سفر جولانی به آذربایجان/ نقش ترکیه در جهت‌دهی به دیپلماسی نیابتی با محوریت سوریه
کارشناس مسائل منطقه گفت: سفر رئیس‌جمهوری موقت سوریه به آذربایجان را باید در چارچوب تلاش‌های ترکیه برای بازتعریف استراتژی خود در سوریه و فراتر از آن دید.
سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل منطقه در تشریح دلایل و ابعاد سفر رئیس دولت موقت سوریه به جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین تحولات منطقه‌ای در حوزه قفقاز، به‌ویژه در ارتباط با جمهوری آذربایجان، سفر ابومحمد الجولانی، رهبر هیأت تحریر الشام (جبهه‌النصره سابق) و رئیس دولت موقت سوریه به باکو بوده که واکنش‌های گسترده‌ای را به دنبال داشت. .یکی از اصلی‌ترین اهداف این سفر، به نظر می‌رسد بازیابی نقش ترکیه در تحولات سوریه باشد؛ به‌ویژه در شرایطی که برخی کشورهای عربی حاضر به پذیرش کامل نقش ترکیه در معادلات سوریه نشده‌اند. در ماه‌های اخیر، آنکارا تلاش بسیاری کرده تا با رایزنی با کشورهای عربی و اکنون با ابتکار عمل‌هایی نظیر هدایت کردن جولانی به کشورهای نزدیک به خود، جایگاه منطقه‌ای‌اش را تقویت کند. لذا سفر الجولانی به آذربایجان را می‌توان بخشی از این طراحی دانست و می‌توان آن را تلاشی برای برجسته‌سازی جایگاه ترکیه به‌عنوان بازیگری کلیدی در آینده سوریه، ولو از مسیرهای غیرمتعارف دانست.
وی ادامه داد: همچنین مطرح شده است که هدف دیگر این سفر، ایجاد پیوندهای احتمالی با منابع انرژی یا مسیرهای ژئوپلیتیک در قفقاز باشد؛ البته این ادعاها بیشتر در حد گمانه‌زنی رسانه‌ای باقی مانده است اما نباید از یاد برد که جولانی در حال حاضر مسئولیت هیچ دولت رسمی را در سوریه بر عهده ندارد. وی رهبر یکی از گروه‌های مسلح و غیررسمی در شمال سوریه است که از حمایت‌های ترکیه بهره می‌برد و عملاً بخش‌هایی از خاک سوریه را به‌صورت غیررسمی و با حمایت خارجی اداره می‌کند و تحت عنوان رئیس دولت موقت سوریه ایفای نقش می‌کند. بنابراین، بزرگ‌نمایی این سفر و ارائه جایگاه دولتی یا دیپلماتیک به جولانی، واقع‌گرایانه نیست. در ادامه گمانه‌زنی‌هایی نیز درباره دیدار احتمالی الجولانی با مقام‌های اسرائیلی در باکو مطرح شده و برخی رسانه‌های عربی و اسرائیلی از چنین ملاقاتی خبر داده‌اند. با این حال، تاکنون هیچ منبع معتبر و مستقلی این دیدار را تأیید نکرده است. همچنین، با توجه به سوابق ارتباطات پشت‌پرده میان جولانی و برخی بازیگران خارجی، اگر دیداری هم با مقام‌های اسرائیلی وجود داشته باشد، به‌احتمال زیاد در خاک سوریه و به‌صورت محرمانه انجام می‌شود و دلیلی منطقی برای انتقال این ارتباطات به یک کشور ثالث، آن‌هم در شرایط پرتنش قفقاز، وجود ندارد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در این بین نقش آذربایجان در این معادله نباید نادیده گرفته شود. این کشور روابط نزدیکی با ترکیه دارد و در عین حال میزبان برخی تحرکات امنیتی و اطلاعاتی بوده که توجه بسیاری از تحلیل‌گران را جلب کرده است. در این چارچوب، اگرچه دیدار رسمی با مقامات اسرائیلی احتمال کمی دارد، اما اصل حضور جولانی در باکو نشانه‌ای از گسترش تلاش‌های ترکیه برای بازتعریف نقش خود در معادلات منطقه‌ای، از طریق چهره‌هایی مانند جولانی است. ناظران بین‌المللی بر این باورند که هدایت سیاسی و میدانی محمد الجولانی به‌طور کامل تحت مدیریت ترکیه صورت می‌گیرد و سفر او به آذربایجان ممکن است تنها گام اول باشد و ترکیه قصد دارد او را به سایر کشورهای نزدیک به خود، مانند ازبکستان یا ترکمنستان، نیز روانه کند تا نوعی دیپلماسی نیابتی در سطح منطقه شکل گیرد. ترکیه از این مسیر تلاش دارد هم برای خود فضایی در معادله سوریه پس از بشار اسد باز کرده و هم جایگاه جولانی را به‌عنوان یکی از گزینه‌های مطرح در آینده سیاسی سوریه تثبیت کند.
وی افزود: این در حالی است که هم کشورهای عربی و هم بسیاری از نهادهای بین‌المللی هنوز جولانی را به دلیل سوابقش در گروه‌های تروریستی نپذیرفته‌اند. در نتیجه، سفر جولانی به آذربایجان را باید در چارچوب تلاش‌های ترکیه برای بازتعریف استراتژی خود در سوریه و فراتر از آن دید. آنکارا با درک این واقعیت که در سطح کشورهای عربی نتوانسته حمایت مؤثری برای حضور خود در سوریه کسب کند، حال به‌دنبال گسترش دایره نفوذ از مسیرهای غیرمنتظره‌تری است. از منظر تحلیل ژئوپلیتیکی، این تحرکات بخشی از رقابت گسترده‌تری است که میان بازیگران منطقه‌ای (از جمله ترکیه، ایران، عربستان سعودی، اسرائیل و روسیه) برای شکل‌دهی به آینده سوریه در جریان است. در این میان، جولانی به‌عنوان یک مهره نیابتی در زمین بازی ترکیه، نقش فعالی ایفا می‌کند.
صدرالحسینی در پایان خاطرنشان کرد: با این‌حال، توان و مشروعیت او برای ایفای نقش در ساختار آینده سوریه، به‌شدت مورد تردید است. بسیاری از تحلیل‌گران بین‌المللی تأکید می‌کنند که جولانی نه از پایگاه مردمی برخوردار است و نه مشروعیت بین‌المللی دارد، و هرگونه تلاش برای جا انداختن او به‌عنوان یک چهره سیاسی مشروع، با موانع جدی در سطح منطقه‌ای و جهانی روبه‌رو خواهد بود. در نهایت، آنچه مسلم است، ورود جولانی به حوزه قفقاز، بیش از آنکه نشانه‌ای از قدرت او باشد، بازتابی از بحران راهبردی ترکیه در سوریه است؛ بحرانی که آنکارا می‌کوشد با استفاده از ابزارهای نیابتی، چهره‌های جایگزین و مسیرهای جایگزین، از شدت آن بکاهد.
