معرفی انواع ورق استنلس استیل

انواع ورق فولادی ضد زنگ ( استنلس استیل )

ورق استنلس استیل که تحت عنوان رول ورق استیل در بازار ایران شناخته می‌شود، یکی از هزاران محصولات فولادی می‌باشد که در صنایع مختلف از جمله جابه‌جایی، فرآوری مواد غذایی، ابزار پزشکی، سخت افزار، لوازم خانگی، ساختمان سازی و معماری کاربردهای بسیاری دارد. ورق استنلس استیل ( فولاد ضد رنگ ) آلیاژی از آهن است، عناصر تشکیل دهنده این فلز شامل کربن، کروم، نیکل و آهن است که تفاوت اصلی بین آهن و استیل، میزان کربن استفاده شده در ساختار آن‌ها می‌باشد. کربن موجود در فلز استیل از 0.30 % الی 1.75% می‌تواند متغییر باشد. خاصیت ضد زنگ بودن ورق استیل به دلیل وجود عنصر کروم در این آلیاژ می‌باشد، حداقل کروم موجود در آن 10.5 درصد است که یک لایه نازک اکسید کروم بر روی سطح استیل ( فولاد) ایجاد می‌کند که لایه غیرفعال نامیده می‌شود.

این لایه از خوردگی و زنگ زدگی روی سطح استیل جلوگیری می‌کند. هر چه مقدار کروم در استیل بیشتر باشد، مقاومت در برابر خوردگی بیشتر است. لازم به ذکر است که ورق استیل علاوه بر ضد زنگ بودن دارای ویژگی‌های دیگری نظیر بازیافت پذیر بودن، استحکام در برابر خوردگی، طول عمر زیاد، مقاومت در برابر حرارت می‌باشد. ورق استیل استنلس همچنین حاوی مقادیر مختلفی از عناصر دیگر مانند مولیبدن، سیلیکون و منگنز است. علاوه‌بر این برای افزایش شکل‌پذیری ورق استیل می‌توان عنصر مولیبدن را به ساختار آن اضافه نمود.. 

انواع ورق های استنلس استیل را می‌توان در دو گروه ورق استیل صنعتی و ورق استیل دکوراتیو نیز قرار داد. انواع ورق فولادی ضد زنگ صنعتی در گریدهای 300 و 400 و200 و 600 نیز در بازار موجود هستند که هر یک از آن‌ها با توجه به ویژگی ها و خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر به فرد خود در صنایع گوناگون کاربردهای متفاوتی نیز دارند.

انواع ورق استنلس استیل 300

ورق استیل نگیر به ورق های گرید 300 گفته می‌شود. این استیل برخلاف استیل بگیر فاقد خاصیت مغناطیسی است. این ورق‌های استیل نیز تنوع زیادی دارند و در صنایع گسترده و بی‌‌شماری به کار می‌روند. 

استیل نگیر یا آستنیتی از جمله فلزات بسیار پرکاربرد در صنعت است. آستنیت که نام آن از یک پژوهشگر انگلیسی گرفته شده است، فازی از آلیاژ کربن-آهن است. ریزساختار آستنیت را می‌توان از پرکاربردترین آلیاژهای فولاد ضدزنگ دانست.

از جمله پرکاربردترین انواع ورق استیل سری 300 می‌توان موارد زیر را نام برد:

• استیل 304
• استیل 316
• استیل 310
• استیل 321
• استیل 309

ورق استیل نگیر مقاومتی عالی نسبت به خوردگی و اکسید شدن دارد و ویژگی‌های مکانیکی آن بی‌نظیر است. از جمله این‌که به خوبی شکل می‌پذیرد و آسان جوش می‌خورد. وجه تسمیه این فلز خالی بودن آن از خاصیت مغناطیسی است یعنی جذب آهنربا نمی‌شود (در مقابل استیل بگیر که خاصیت مغناطیسی دارد).

کاربرد ورق های استنلس استیل سری300

• صنایع غذایی، بسته‌بندی محصولات لبنی
•   تجهیزات پردازش شیمیایی، مبدل‌های حرارت، قطعات کوره، سیستم‌های برودتی
•   قطعات موتور جت، اگزوز هواپیما
•   تجهیزات دارویی
•   تجهیزات عکاسی
•    مخازن، قطعات پمپ، تجهیزات خمیر کاغذ

ورق استیل گرید 400

اصلی‌ترین ویژگی ورق های گرید 400 یا ورق استیل بگیر که سبب این نامگذاری نیز شده است، خاصیت مغناطیسی است. بیشتر مردم استیل را به عنوان فلزی می‌شناسند که توسط آهنربا جذب نمی‌شود. اما استیل بگیر این خاصیت را دارد و در صورت مجاورت با آهنربا به آن می‌چسبد.

استیل بگیر از نظر درصد کروم موجود متفاوت هستند. انوع ورق استیل بگیر زیرساختار فریتی یا مارتنزیتی دارند. هریک از این دو مورد می‌تواند سبب شود که استیل خاصیت مغناطیسی پیدا کند. اما این دو گروه یعنی ورق‌های فریتی و مارتنزیتی تفاوت‌هایی نیز باهم دارند.

فریت نوعی آهن با ساختار BCC است که درصد بسیار اندکی از کربن را نیز در خود دارد. ساختار BCC به این معناست که در مکعب کریستال، در مرکز و نیز در هر یک از گوشه‌ها یک اتم وجود دارد. به دلیل چینش الکترون‌ها در اطراف هسته اتم خاصیت مغناطیسی ایجاد می‌شود.  مارتنزیت ساختار اصلی فولادهای سخت شده را تشکیل می‌‌دهد و به معنای فازی در فولادهاست که در اثر تبدیل بدون پراکندگی شکل می‌گیرد. این توضیح نیز لازم به نظر می‌رسد که انواع استیل بگیر فریتی و مارتنزیتی یا نیکل ندارند و یا حاوی مقدار کمی از آن هستند. این نکته لازم ذکر است که قیمت ورق استیل بگیر با توجه به نوع گرید آن متفاوت و متغییر است.

از پرکاربردترین انواع ورق‌های استیل سری  می‌توان موارد زیر را نام برد:

• استیل410
• استیل420
• استیل430

کاربرد ورق های استنلس استیل سری 400

ورق استیل بگیر مارتنزیتی قابلیت سخت‌کاری در عملیات حرارتی دارد. استحکام این نوع از انواع ورق استیل بگیر زیاد است اما به دلیل وجود نیکل در برابر خوردگی مقاومت زیادی ندارد. از این استیل بگیر در موارد زیر استفاده می‌شود:

•    ساخت ابزارها و تجهیزات پزشکی

•    ساخت ابزارآلات مکانیکی

•    ساخت قطعات توربین

•    ساخت تیغ ریش‌تراش

•    استفاده در صنعت هوافضا

ورق های استیل گرید 200

ورق استنلس استیل گرید 200 یکی از انواع پرکاربرد فولادهای زنگ‌نزن آستنیتی است که به‌دلیل ترکیب شیمیایی خاص خود، جایگزین اقتصادی‌تری نسبت به گریدهای رایج‌تر مانند 300 محسوب می‌شود. در این گرید به‌جای بخشی از نیکل، از منگنز و نیتروژن استفاده شده و همین امر باعث کاهش قیمت تمام‌شده در کنار حفظ خواص مکانیکی مناسب شده است. ورق استیل سری 200 مقاومت خوبی در برابر سایش و خوردگی در محیط‌های معمولی دارد، شکل‌پذیری بالایی داشته و برای کاربردهایی مثل تولید لوازم خانگی، تجهیزات آشپزخانه، اجزای دکوراتیو و برخی صنایع ساختمانی گزینه‌ای مطلوب به شمار می‌رود.

مهم‌ترین انواع این سری عبارت‌اند از:

• استیل 201
• استیل 202
• استیل 205
• استیل 210، 216 و 219

سخن پایانی

ورق استیل یا فولاد ضد زنگ در این سال‌ها بسیار مورد توجه معماران و طراحان قرار گرفته است. نمونه‌های ورق دکوراتیو را می‌توان در دیواره‌ها و درهای آسانسور، درهای ورودی ساختمان‌ها، نماهای ساختمانی شامل نماهای داخلی و خارجی، انواع حفاظ‌ها و ... مشاهده کرد. تفاوتی که ورق استیل تزئینی با سایر ورق‌های استیل دارد تنها در سطح و نمای ظاهری آن است. در  ترکیبات انواع استیل دکوراتیو تفاوتی نیست و همان خواص استیل را دارند.

شناخت ویژگی‌های انواع شیت استیل برای انتخاب درست و متناسب با کاربرد آن ضروری است که هم هزینه را کاهش می‌دهد و هم کارایی ورق را افزایش می‌دهد. لذا در این مطلب به طور کامل به معرفی انواع ورق استنلس استیل صنعتی و دکوراتیو پرداختیم. ویژگی، خاصیت فیزیکی و شیمیایی هر یک از آن‌ها را همراه با درصد اجزای تشکیل دهنده و کاربردشان را در صنایع مختلف ذکر نمودیم. امیدواریم از مطالعه این مطلب اطلاعات کافی را کسب کرده باشید.

منبع : فروشگاه شهر استیل   (   shahrsteel.com   )