تشنه بینشی هستیم که داده‌های آبی را به تصمیم‌سازی مؤثر تبدیل کند

به گزارش ایلنا از مدیریت منابع آب ایران، فیروز قاسم‌زاده مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور در بیست‌ونهمین همایش ارائه دستاوردهای پژوهشی صنعت آب با محور تحول دیجیتال، حکمرانی داده و هوش مصنوعی که به میزبانی شرکت مدیریت منابع آب ایران برگزار شد، با اشاره به تجربه‌های شخصی و حرفه‌ای خود در حوزه داده اظهار کرد: با وجود تولید حجم عظیمی از داده در بخش آب و سایر بخش‌های مرتبط، همچنان تشنه بینشی هستیم که بتواند این داده‌ها را به هوشمندی، شفافیت و تصمیم‌سازی مؤثر تبدیل کند.

وی با اشاره به دستاوردهای کشور در حوزه فناوری‌های پیشرفته، از جمله پرتاب ماهواره‌ها، افزود: این موفقیت‌ها نشان می‌دهد هرجا سرمایه‌گذاری، تمرکز و توجه جدی صورت گرفته، کشور توانسته به دستاوردهای بزرگ در لبه فناوری دست پیدا کند؛ حوزه‌ای که ارتباط مستقیمی با تولید، پردازش و تحلیل داده دارد.

مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور، اصلی‌ترین چالش پیش‌روی صنعت آب را فاصله میان «داده» و «تصمیم» دانست و تصریح کرد: ما امروز در داده غرق هستیم، اما به دلیل نبود ابزارها، ساختارها و رویکردهای نوین، این داده‌ها به بینش قابل اتکا برای تصمیم‌گیران تبدیل نمی‌شود؛ در حالی‌که پیچیدگی ذاتی مسائل آب، تصمیم‌گیری مبتنی بر سلیقه و تجربه صرف را بسیار پرخطر کرده است.

قاسم‌زاده با اشاره به دلایل این چالش گفت: پراکندگی و جزیره‌ای بودن داده‌ها در دستگاه‌های مختلف، نبود ارتباط و تبادل داده میان بخش‌هایی مانند آب، کشاورزی، هواشناسی و محیط زیست، و همچنین کیفیت نامناسب بخشی از داده‌ها از مهم‌ترین موانع تصمیم‌سازی هوشمند در کشور است.

وی افزود: داده‌ای که به‌موقع به دست تصمیم‌گیر نرسد، عملاً از چرخه تصمیم‌سازی خارج می‌شود و همین موضوع منجر به تصمیمات اضطراری و ناهماهنگ می‌شود؛ تصمیماتی که در نهایت شکاف ناترازی میان منابع و مصارف آب را عمیق‌تر می‌کند.

مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور با تأکید بر راهکارهای موجود در سطح جهانی خاطرنشان کرد: راه‌حل این چالش‌ها در دنیا مشخص است و آن چیزی نیست جز استقرار حکمرانی داده‌مبنا؛ مسیری که متأسفانه ما در کشور هنوز با آن فاصله داریم و باید هرچه سریع‌تر خود را با تحولات جهانی همگام کنیم.

قاسم‌زاده سه محور اصلی تحقق حکمرانی داده‌مبنا را ایجاد بستر یکپارچه داده، استفاده گسترده از هوش مصنوعی و تدوین سیاست‌ها و مقررات دانست و گفت: برای تحلیل این حجم عظیم داده، بدون استفاده از هوش مصنوعی عملاً راهکار عملیاتی وجود ندارد. باید داده‌ها تجمیع، پردازش و با الگوریتم‌های هوشمند تحلیل شوند تا تصمیم‌ها مبتنی بر همه جوانب و واقعیت‌ها اتخاذ شود.

وی در پایان با اشاره به موانع تحقق این مسیر اظهار کرد: کمبود منابع، ضعف زیرساخت‌ها، کمبود نیروی انسانی متخصص و مقاومت در برابر تغییر از چالش‌های جدی حکمرانی داده‌مبناست، اما این جمع فرهیخته می‌توانند سفیران این تحول باشند و با فرهنگ‌سازی در دستگاه‌های خود، مسیر فاصله گرفتن از روش‌های سنتی و حرکت به‌سوی روش‌های نوین را هموار کنند.