مکانیسم ماشه تحریم‌های بیشتری اعمال نمی‌کند/ تاثیر کوتاه‌مدت پیشخور شد

وحید شقاقی شهری، کارشناس اقتصادی در گفت وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره تبعات و آثار فعالسازی مکانیسم ماشه در اقتصاد ایران اظهار داشت: باید توجه داشت مکانیسم ماشه به خودی خود تحریم‌های اقتصادی بیشتری نسبت به تحریم‌های ثانویه آمریکا به اقتصاد ایران تحمیل نمی‌کند و آن ۶ قطعنامه‌ای که بر اساس فعال شدن مکانیسم ماشه، دوباره اعمال می‌شوند، عملاً تحریم‌های اقتصادی هم نیستند اما مسئله مهم این است که با این اقدام یک بهانه و ابزار جدیدی به آمریکا اضافه خواهد که قدرت چانه زنی را برای ایجاد هراس بین شرکای ایران را فراهم کند.

وی ادامه داد: در این چند سال اخیر آمریکا در مقابل ایران اغلب از ابزار تهدید خود استفاده می‌کرد، به این معنا که کشورهای مختلف و شرکت‌های مختلف را تهدید می‌کرد که اگر با ایران همکاری کنند دیگر امکان همکاری با آمریکایی‌ها را نخواهند داشت. اما فعال شدن مکانیسم ماشه و برگشت ایران به ذیل تحریم‌های سازمان ملل، بهانه جدیدی به آمریکا می‌دهد که شرکت‌های مختلف را مجاب کند که با طرف ایرانی کار نکنند.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: شاید دولت‌های چین و روسیه و دولت‌های برخی کشورها با فعالسازی مکانیسم ماشه مشکلی نداشته باشند اما می‌دانیم که بخشی از مبادلات اقتصادی کشورمان با شرکت‌ها انجام می‌شود و نه دولت‌ها و طبیعتا شرکت‌ها با فعال شدن مکانیسم ماشه برای همکاری با ایران واهمه بیشتری پیدا خواهند داشت.

شقاقی شهری افزود: همانطور که گفته شد معتقدم که مکانیسم ماشه به خودی خود تحریم‌های اقتصادی بیشتری را بر کشور ایران اعمال نمی‌کند اما بهانه جدیدی به آمریکا خواهند داد تا از راهکار قانونی و نه صرفاً با اتکا به قدرت زور خود، نسبت به تهدید ایران و تشدید تحریم‌ها استفاده کند و در نتیجه با فعال شدن مکانیسم ماشه و بهانه جدید آمریکا، گستره تحریم‌ها افزایش پیدا خواهد شد.

وی با اشاره به تجربه اعمال این تحریم‌ها در دولت نهم و دهم گفت: در آن دوره قطعنامه‌ها به طور تدریجی صادر شد. باید توجه داشت در بحث فعال شدن مکانیسم ماشه موضوع دیگری که اهمیت دارد، جو روانی است. وقتی مردم احساس کنند یا این ادراک در مردم ایجاد شود که تحریم‌ها تمام شدنی و رفع شدنی نیست؛ انتظارات تورمی افزایش پیدا می‌کند. این احساس و ادارک در جامعه ایرانی که پس از ۱۰ سال تلاش، کشورمان دوباره به سر خط و همان سال ۹۲ برگشته و این بار هم تحریم‌ها همیشگی خواهد بود، انتظارات تورمی و نا اطمینانی‌ها را تشدید و به تورم اضافه می‌کند.

این کارشناس اقتصادی درباره ادامه افزایش قیمت‌ها پس از فعالسازی مکانیسم ماشه اظهار داشت: افزایش قیمت طلا، سکه، ارز و… در چند روز اخیر، اثر فعالسازی مکانیسم ماشه از پنجم مهر ماه را خنثی و به اصطلاح پیشخور می‌کند و طبیعتاً اگر از پنجم مهر ماه مکانیسم ماشه فعال شود، شاهد جهش قیمت‌ها نخواهیم بود و بعید است که در کوتاه مدت شاهد اثر تدریجی باشیم.

وی با اشاره احتمال کاهش واردات کالاهای استراتژیک که وابستگی به اروپا دارد مانند انواع دارو که البته معاف از ۶ قطعنامه هستند، گفت: از آنجایی که ریسک همکاری اقتصادی، مبادلات تجاری، بانکی و مالی افزایش پیدا می‌کند، با فعال شدن مکانیسم ماشه سطح مبادلات تجاری و اقتصادی ما با اروپا کاهش پیدا خواهد کرد. این ۶ قطعنامه موضوع تحریم‌های اقتصادی را ندارند اما نااطمینانی و ریسک را افزایش می‌دهد از این رو شرکت‌های اروپایی برای هر گونه همکاری با ایران حتی دارویی که جزو معافیت‌های تحریمی است، واهمه خواهند داشت. این اقدامات و همکاری‌ها هم باید از طریق واسطه‌ها انجام شود که بتوانند تحریم‌ها را دور بزنند هر یک از این واسطه‌ها به طور قطع حق دلالی و واسطه‌گری خواهند داشت و همین باعث تشدید قیمت کالا خواهد شد و این افزایش قیمت را برای کالاهای استراتژیک خواهیم داشت.