ثبت زیارت رضوی در فهرست میراث معنوی ایران

به گزارش ایلنا از مشهد، ابوالفضل مکرمی‌فر با اعلام این خبر اظهار کرد: «زیارت» مفهومی است جهان‌شمول که در میان ادیان مختلف مشترک بوده و به حضور در مکان‌های مقدس به قصد تکریم و تعظیم و انس گرفتن همراه با تشرف باطنی صورت می‌گیرد. زیارت عامل ارتباط و اُنس روحی و تکریم قلبی انسان به منشاء خیرات و برکات محسوب می‌شود.

وی ادامه داد: در دین اسلام به ویژه در آیات قرآن کریم به موضوع زیارت اشاره شده و روایات متعددی بر فضیلت زیارت خاندان نبوت و امامت تأکید دارد و اهداف و آثار فراوانی برای آن شمرده شده؛ در فرهنگ اسلامی برای اعمال عبادی از جمله زیارت، آداب و دستورهای ویژه‌ای وجود دارد. 

مکرمی‌فر تصریح کرد: پس از هجرت تاریخی- سیاسی حضرت رضا(ع) از مدینه به مرو، به استناد منابع موثق، ارادتمندان آن امام همام در طول مسیر و در شهرها و روستاهای ایران به زیارتش می‌شتافتند اما پس از شهادت ایشان در سال 203 هـ.ق، محل خاکسپاری امام هشتم(ع)، به نام «مَشهدِ طوس» مطاف زائرانش از اطراف و اکناف شد و اولین بارقه‌های زیارت رضوی درخشیدن گرفت و به تدریج ابعاد این موضوع گسترش یافت.

وی گفت: حال با گذشت حدود 1200 سال از واقعه شهادت ثامن‌الحجج(ع) زیارت رضوی از جنبه‌های مختلف مشحون از آداب و رسوم و باورهایی است که به اهمیت این موضوع به عنوان میراث‌ فرهنگی ناملموس مذهبی افزوده و می‌توانیم به مواردی نظیر چاووش‌خوانی در مبدأ، توقف در تپه سلام‌های متعدد قبل از مشهد مقدس، سلام دادن به آن حضرت در داخل شهر مشهد، تشرف به بارگاه ملکوتی حضرت(ع)، خواندن زیارت‌نامه و ادای احترام و تعظیم و زیارت از راه دور و نسبت دادن عنوان «مشهدی» به زیارت‌کنندگان پس از بازگشت از سفر زیارتی، اشاره کنیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی افزود: زیارت‌ آن حضرت در بین ادیان و حتی در بین سایر مذاهب نیز به عنوان یک سنت پسندیده متداول است. آداب زیارت معصومان علیهم‌السّلام که رعایت آن‌ها در همه مشاهد مشرفه مستحب است، از اهمیت فرهنگی و مذهبی برخوردار است.

وی ادامه داد: برخی از این آداب شامل غسل زیارت قبل از تشرف به حرم، پوشیدن لباس پاک، کوتاه برداشتن گام‌ها هنگام حرکت به سمت روضه مقدس و با آرامی و وقار حرکت کردن، پا برهنه بودن هنگام تشرف به روضه منوّر، خوش‌بو کردن، توجه و حضور قلب داشتن در وقت رفتن به حرم مطهّر، توقف در آستانه حرم شریف و اجازه ورود خواستن، سجده کردن برای خدا به شکرانه توفیق زیارت، داخل شدن به حرم با پای راست و خارج شدن از آن با پای چپ، نزدیک شدن به ضریح از پیش رو، ایستاده بودن هنگام زیارت، گفتن تکبیر، خواستن حاجت برای خود و برادران دینی است. 

مکرمی‌فر گفت: ثبت این اثر معنوی با گستره ملی ایران مقدمه‌ای بر انجام پژوهش‌های مرتبط با آداب و رسوم، باورها، سنت‌ها و اعتقادات اقوام ایرانی و زمینه‌ای برای بازشناسی، حفظ و ترویج آن‌ها در تمام کشور خواهد بود.