نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت و گو با ایلنا:
ناترازی ها صنایع را نیمه‌تعطیل کرد؛ دولت همچنان بلاتکلیف است / تورم با دستور و برخورد فیزیکی درمان نمی‌شود/ وزارت نیرو با بحران مدیریتی روبه‌رو است
در حالی که شاخص‌های اقتصادی کشور یکی پس از دیگری از فشار سنگین بر تولید و بنگاه‌های اقتصادی حکایت دارد، بررسی‌های میدانی و گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد طی ماه‌های اخیر مجموعه‌ای از عوامل در هم‌تنیده، از سیاست‌گذاری‌های نامنسجم گرفته تا ناترازی‌های گسترده در انرژی، روند فعالیت واحدهای تولیدی را با اختلال و بی‌ثباتی مواجه کرده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، فعالان اقتصادی می گویند بسیاری از کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی نمی توانند با ظرفیت واقعی خود فعالیت کنند و حتی برخی در آستانه توقف قرار گرفته اند.
بر اساس بررسی‌ها، پروژه‌های زیربنایی در حوزه‌های حمل‌ونقل، انرژی و توسعه صنعتی نیز به‌دلیل کمبود منابع مالی، تأخیر در تصمیم‌گیری و نبود مدل‌های تأمین مالی پایدار، با سرعت مطلوب پیش نمی‌روند.
این وضعیت باعث شده بخشی از فرصت‌های سرمایه‌گذاری کشور بلااستفاده باقی بماند و توان تولیدی صنایع کلیدی کاهش یابد.
در میانه این شرایط، کارشناسان اقتصادی معتقدند اگرچه تحریم‌ها بر اقتصاد فشار وارد می‌کند اما مشکلات فعلی بیش از آنکه ناشی از عوامل بیرونی باشد، ریشه در ناهماهنگی مدیریتی و نبود برنامه‌ریزی یکپارچه دارد.
مشاهدات میدانی از برخی شهرهای صنعتی نشان می‌دهد تولیدکنندگان علاوه بر هزینه‌های رو به افزایش، با محدودیت‌های گاه چندماهه در دسترسی به آب، برق و گاز مواجه هستند؛ وضعیتی که نه تنها توان رقابت صنایع را کاهش داده، بلکه برنامه‌های توسعه‌ای آن‌ها را نیز متوقف کرده است.
دولت دچار سردرگمی و بی‌عملی است
نماینده شیراز و زرقان در مجلس شورای اسلامی، با انتقاد از وضعیت اقتصادی کشور، حل بسیاری از معضلات را دارای راه‌حل‌های روشن دانست و تأکید کرد: نبود تدبیر و بی‌عملی مسئولان موجب تشدید مشکلات شده است.
جعفر قادری در گفت و گو با ایلنا با طرح این پرسش که مگر مشکلات اقتصادی راه‌حل ندارد که مسئولان برای رفع معضلات اقتصادی تدبیری نمی‌اندیشند، اظهار داشت: در شرایطی که تولید ناخالص داخلی رشد محدودی دارد، درآمد سرانه کاهش یافته و تورم روند افزایشی دارد، نمی‌توان نسبت به یافتن راهکارهای کارآمد بی‌تفاوت بود.
قادری با اشاره به رشد نزدیک به صفر تولید ناخالص ملی تأکید کرد: اگرچه مشکلات پیچیده‌اند، اما راه‌حل‌ها شفاف و قابل اجراست. کشور در وضعیتی میان جنگ و صلح قرار گرفته و این وضعیت نااطمینانی در سرمایه‌گذاری ایجاد کرده است، اما همه مشکلات ناشی از این شرایط نیست.
به گفته وی، اگر مدیران منتظر بمانند تا سرمایه‌گذاران سراغ آنان بیایند، اتفاقی در اقتصاد رخ نخواهد داد و لازم است مسئولان خود به سراغ سرمایه‌گذاران رفته و موانع تولید را برطرف کنند.
نماینده شیراز و زرقان با بیان اینکه حل مشکلات واحدهای تولیدی زمینه‌ساز رفع بخش عمده‌ای از مشکلات کشور است، یادآور شد: با افزایش تولید می‌توان تورم را مهار کرد، بیکاری را کاهش داد، قدرت خرید مردم را تقویت و صادرات غیرنفتی را افزایش داد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس آمار کاهش چندصد هزار نفری بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی پس از جنگ را نگران‌کننده دانست و آن را نشانه‌ای از کاهش رشد تولید عنوان کرد.
قادری با انتقاد از افزایش پایه پولی برای تأمین هزینه‌های پس از جنگ و پیامد تورمی آن گفت مشکل تورم با برخوردهای فیزیکی و تعزیراتی قابل حل نیست و قانون تعزیرات باید سریعاً اصلاح شود.
فعالان اقتصادی باید از فضای نگرانی خارج شوند
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با طرح این پرسش که چرا مأموران تعزیرات بدون استناد کافی کالاهای مردم را ضبط می‌کنند، تأکید کرد: فعالان اقتصادی باید از فضای نگرانی خارج شوند؛ دولت مطالبات خود از فعالان اقتصادی را بلافاصله وصول می‌کند اما در پرداخت مطالبات آنان تعلل دارد و این رفتار باید اصلاح شود.
وی افزود: کشور با کمبود سرمایه مواجه است، اما از ظرفیت صندوق پروژه‌ها برای جذب سرمایه‌های خرد مردمی استفاده نمی‌شود؛ در نتیجه بخشی از مردم برای حفظ قدرت خرید به خرید ارز و طلا روی می‌آورند که کمکی به اقتصاد نمی‌کند.
انتقاد از تعلل مرکز مبادله ارز و طلا در انتشار اوراق مرابحه ارزی
رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید مجلس سپرده‌گذاری ارزی و انتشار اوراق مرابحه ارزی را ابزاری برای کاهش نگرانی مردم و تأمین منابع ارزی مورد نیاز تولید دانست و با انتقاد از تعلل مرکز مبادله ارز و طلا در انتشار این اوراق، گفت: با وجود متقاضیان متعدد، بانک مرکزی از این فرصت برای تأمین مالی تولید بهره نمی‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از کشورها سود سپرده ارزی زیر ۳ درصد پرداخت می‌کنند، اظهار داشت: پرداخت سود ۶ درصدی می‌تواند برای سپرده‌گذار داخلی و خارجی جذاب باشد. آیا ایرانیان خارج از کشور برای خرید این اوراق انگیزه ندارند؟ چرا از این امکان برای توسعه ظرفیت تولیدی استفاده نمی‌شود؟
نماینده شیرازو زرقان تأکید کرد: پروژه‌هایی مانند خط ریلی چابهار–زاهدان می‌تواند سالانه میلیاردها دلار درآمد ارزی ایجاد کند اما از ابزار صندوق پروژه‌ها برای تأمین مالی آن استفاده نمی‌شود.
سرمایه‌گذاران انگیزه‌ای برای ورود پروژه‌های راهسازی ندارند
وی ادامه داد: فعال شدن پروژه‌های راهسازی موجب تحرک اقتصادی می‌شود اما سران قوا در قیمت‌گذاری عوارض آزادراهی دخالت می‌کنند و ستاد تنظیم بازار سال‌هاست اجازه افزایش نرخ عوارض را نمی‌دهد؛ در نتیجه سرمایه‌گذاران انگیزه‌ای برای ورود به این حوزه ندارند.
نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به ضرورت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر گفت: دولت همچنان تعرفه واردات پنل خورشیدی را ادامه می‌دهد، در حالی که تولید داخلی فقط بخش اندکی از نیاز کشور را پاسخ می‌دهد. سرمایه‌گذار مجبور می‌شود در مناطق آزاد سرمایه‌گذاری کند تا از پرداخت عوارض معاف باشد و وزارت نیرو پس از آسیب‌های ناشی از ناترازی برق و آب همچنان دچار سردرگمی مدیریتی است.
قادری با اشاره به اینکه ساختار مشخصی برای پیگیری نیروگاه‌های تجدیدپذیر در وزارت نیرو و استان‌ها وجود ندارد و مشخص نیست کدام معاونت مسئول است، تأکید کرد: حمایت‌های صندوق توسعه ملی و نظام بانکی از تولیدکنندگان برق تجدیدپذیر شفاف نیست و اعطای تسهیلات ارزی به پروژه‌هایی با درآمد ریالی جذابیتی برای سرمایه‌گذار ندارد.
وی افزود: وزارت نیرو مدل مالی مناسبی برای تبدیل ۲۰ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی به سیکل ترکیبی ارائه نکرده و همچنان با مدل‌های تأمین مالی بیگانه است.
انتقاد از محدودیت‌های گسترده آب، برق و گاز برخی تولیدکنندگان
این نماینده مجلس با انتقاد از محدودیت‌های گسترده آب، برق و گاز که سال گذشته برخی تولیدکنندگان را تا ۱۵۰ روز درگیر کرده بود، خاطرنشان کرد: با این وضعیت نمی‌توان انتظار افزایش تولید یا حتی حفظ وضعیت موجود را داشت برخلاف ادعای انرژی ارزان، هزینه تأمین برق در ایران از بسیاری از کشورها بیشتر است.
قادری با اشاره به گذشت بیش از یک‌ونیم سال از ابلاغ قانون تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها گفت: بسیاری از آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های این قانون تدوین یا اجرا نشده و مدیران از ظرفیت‌های آن اطلاع ندارند.
وی وزارت اقتصاد را دارای عقب‌ماندگی جدی دانست و خواستار ایجاد ساختار نهادی لازم برای اجرای قانون و روش‌های تأمین مالی غیرتورمی شد.
رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید مجلس افزود: کشور در حوزه مدل‌های تأمین مالی عقب‌ماندگی بیشتری نسبت به فناوری و پزشکی دارد.
قادری با بیان اینکه اگر وزارت اقتصاد و بانک مرکزی مسئولیت‌های خود را به‌درستی انجام دهند بسیاری از مشکلات اقتصادی قابل حل است، افزود: رفع تحریم‌های داخلی و استفاده مؤثر از ظرفیت‌های کشور زمینه‌ساز کاهش اثرات تحریم‌های خارجی خواهد بود.
وی با اشاره به ناهماهنگی جدی تیم اقتصادی دولت گفت: معاون اول رئیس‌جمهور در هماهنگ‌سازی تیم اقتصادی موفق نبوده و بسیاری از وزرا توان لازم برای مدیریت شرایط تحریمی را ندارند.
