ایلنا از آذربایجان غربی گزارش می‌دهد؛
محصول سیب روی دست کشاورزان مانده است/ نبود صنایع تبدیلی باعث می‌شود بخش زیادی از محصول دورریز شود
قصه سیب در آذربایجان‌غربی سال‌هاست تکرار می‌شود؛ باغدارانی که با هزاران امید درختان شان را آبیاری می‌کنند و چشم به فصل برداشت می‌دوزند، اما پاییز که می‌رسد نه بازار مطمئنی برای فروش محصول دارند و نه امیدی به جبران هزینه‌ها. نتیجه آن‌که بخش زیادی از سیب‌ها به سیب زیر درختی بدل شده و در کنار جاده‌ها و انبارهای غیر استاندارد تلنبار می‌شود؛ محصولی که نه نانی برای کشاورز می‌آورد و نه آینده‌ای برای محیط‌زیست می‌سازد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، باغداران آذربایجان‌غربی هر سال با هزاران امید سیب پرورش می‌دهند، اما با فرارسیدن فصل برداشت، بازار مناسبی برای فروش محصول وجود ندارد. این وضعیت سبب شده بخش زیادی از سیب‌ها به‌عنوان سیب زیر درختی در کنار جاده‌ها تلنبار شود.
محصول سیب روی دست کشاورزان مانده است
حسین، یکی از باغداران ارومیه، در گفت‌وگو با ایلنا می‌گوید: برای هر کیلو سیب هزینه آب، کود و سم می‌دهیم، اما وقتی برداشت می‌کنیم، به قیمتی پایین‌تر از هزینه تولید از ما می‌خرند. خیلی وقت‌ها محصول روی دستمان می‌ماند و مجبور می‌شویم سیب‌ها را کنار جاده بریزیم.
یک باغدار اهل سلماس هم به ایلنا گفت: برای هر درخت سیب چند بار آبیاری، سم‌پاشی و کوددهی می‌کنیم. هزینه کارگر و حمل‌ونقل هم به‌شدت افزایش یافته، اما وقتی محصول را به میدان می‌آوریم، هیچ خریداری حاضر نیست قیمت منصفانه بدهد. در نهایت مجبور می‌شویم سیب‌ها را به‌عنوان سیب زیر درختی به دلال‌ها بفروشیم.
از سوی دیگر، نبود صنایع تبدیلی و فرآوری کافی باعث می‌شود بخش زیادی از سیب‌ها یا دورریز شود یا با قیمت پایین صادر گردد. کارشناسان تأکید می‌کنند که ایجاد واحدهای فرآوری آبمیوه، کنسانتره و خشکبار می‌تواند از این هدررفت جلوگیری کند و به افزایش درآمد کشاورزان بینجامد.
علی حسن پور، کارشناس کشاورزی در این‌باره می‌گوید: بزرگ‌ترین مشکل ما نبود برنامه‌ریزی برای بازاررسانی است. در حالی که سیب آذربایجان‌غربی کیفیت صادراتی دارد، به‌دلیل ضعف در بازاریابی جهانی و لجستیک، کشاورزان مجبور می‌شوند محصول شان را به‌صورت خام و ارزان بفروشند. همین موضوع انگیزه تولید را از بین می‌برد.
افزون بر مشکلات اقتصادی، توسعه بی‌رویه باغات سیب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه نیز به یک معضل زیست‌محیطی تبدیل شده است. مصرف بالای آب برای آبیاری باغ‌ها، فشار مضاعفی بر منابع محدود منطقه وارد کرده و کارشناسان بارها هشدار داده‌اند که ادامه این روند می‌تواند سرنوشت دریاچه ارومیه را وخیم‌تر کند.
محمد حسین زاده، کارشناس منابع طبیعی در گفت‌وگو با ایلنا توضیح می‌دهد: سیب آذربایجان‌غربی ظرفیت صادرات دارد، اما وقتی بدون برنامه‌ریزی سطح باغات گسترش یافت و الگوی کشت رعایت نشد، نتیجه آن باعث بحران امروز شد. از یک طرف کشاورز ضرر می‌کند و از طرف دیگر، دریاچه ارومیه قربانی این توسعه ناپایدار شده است.
در همین حال، دستگاه‌های متولی از ساماندهی مراکز جمع‌آوری سیب زیر درختی خبر می‌دهند.
پرویز امجدی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان ارومیه، در گفت‌وگوی با ایلنا اظهار کرد: به مراکز غیرمجاز فعال در حوزه جمع‌آوری سیب زیر درختی اخطار کتبی داده شد و ادامه فعالیت این واحدها تنها در صورت دریافت مجوز موقت پنج‌ماهه از اتاق اصناف امکان‌پذیر است.
وی افزود: صدور این مجوزها مشروط به رعایت الزامات قانونی از جمله جلوگیری از تغییر کاربری محل فعالیت و پرهیز از دپوی بیش از ۲۴ ساعته محصول است؛ چرا که نگهداری طولانی‌مدت سیب می‌تواند منجر به افت کیفیت و فساد محصول شود.
فعالیت ۱۵ مرکز مجاز جمع آوری سیب زیر درختی در ارومیه
امجدی همچنین بر نظارت بر مراکز رسمی تأکید کرد و گفت: هم‌اکنون ۱۵ مرکز مجاز جمع‌آوری سیب زیر درختی در سطح شهرستان فعالیت دارند که عملکرد آنها به‌طور مستمر پایش می‌شود و در صورت تخلف، لغو مجوز در دستور کار خواهد بود.
وی هدف اصلی از این طرح را جلوگیری از فعالیت‌های غیرقانونی، ارتقای کیفیت محصولات و همکاری نزدیک باغداران با مراکز مجاز عنوان کرد و گفت: این اقدام علاوه بر کاهش هدررفت محصول، می‌تواند به افزایش درآمد کشاورزان نیز کمک کند.
در مجموع، هم باغداران و هم کارشناسان بر این باورند که بدون بازنگری در سیاست‌های کشاورزی، اصلاح الگوی کشت و تقویت صنایع تبدیلی و صادرات، قصه سیب آذربایجان‌غربی همچنان تکرار خواهد شد؛ قصه‌ای که یک سوی آن کشاورز زیان‌دیده و سوی دیگرش دریاچه‌ای تشنه به نام دریاچه ارومیه است.
