مدیرکل دفتر آموزش متوسطه نظری در گفت‌وگو با ایلنا:
فقط ۲۷ درصد دانش‌آموزان رشته تجربی در کنکور قبول می‌شوند و مابقی پشت کنکور می‌مانند/ رشته ریاضی در دهه‌های ۶۰ و ۷۰ طرفدار داشت
مدیرکل دفتر آموزش متوسطه نظری گفت: نظام جامع راهنمایی و مشاوره در دستور کار شورای عالی قرار گرفته و احتمالا تا پیش از شروع سال تحصیلی به مدارس ابلاغ خواهد شد.
عباس سلطانیان (مدیرکل دفتر آموزش متوسطه نظری) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با اشاره به عدم استقبال دانش آموزان به رشته ریاضی و فیزیک گفت: در بحث هدایت تحصیلی دانش آموزان در شاخه نظری یکی از رشته‌هایی که در دهه شصت و هفتاد طرفداران بیشتری نسبت به دیگر رشته‌ها داشت، رشته ریاضی فیزیک بود، در آن زمان پوشش تحصیلی در این رشته آمار بالایی داشت. از ابتدای سال‌های ۹۰، ۹۱ و ۹۲ شیب ورود به رشته ریاضی نزولی بوده و تعداد دانش آموزان در این رشته به تدریج کاهش پیدا کرد و این کاهش آمار در شرکت کنندگان کنکور سراسری دیده می‌شود.
وی ادامه داد: وقتی در آموزش و پرورش تعداد دانش آموزان رشته ریاضی کاهش یابد، خروجی دیپلمه‌ها و متقاضی ورود به رشته‌های فنی مهندسی در زیر گروه آزمایشی ریاضی نیز کاهش پیدا می‌کند، اما بالعکس در سال‌های اخیر با افزایش تعداد دانش آموزان به رشته تجربی و به خصوص در رشته انسانی را شاهد بوده‌ایم. البته در حال حاضر نسبت دانش‌آموزان تجربی طی چهار پنج سال اخیر حدود ۴/۷ کاهش پیدا کرده، یعنی توانسته‌ایم رشته تجربی را از نظر افزایشی مهار کنیم؛ اما رشته انسانی که جزء سیاست‌های ماست، هم افزایش کمی و هم افزایش کیفی که مد نظرمان بوده را داشته و در چند سال گذشته تعداد دانش آموزان در رشته ادبیات و علوم انسانی افزایش یافته است.
مدیرکل دفتر آموزش متوسطه نظری افزود: در حال حاضر در پایه دهم شاخه نظری، ۴۳% از دانش آموزان در رشته انسانی، ۴۱% در رشته تجربی و حدود ۱۵% در رشته ریاضی فیزیک مشغول به تحصیل هستند. اگر بخواهیم از نظر کلی تمام شاخه‌ها بررسی کنیم، دانش آموزانی که در پایه نهم حدود یک میلیون نفر هستند، وقتی وارد پایه دهم می‌شوند توزیع آنها در تمام رشته‌های ریاضی، تجربی، انسانی، علوم و معارف، هنرستان‌های فنی حرفه‌ای و یا هنرستان‌های کار دانش به این ترتیب است که حدود ۲۸/۴۱% از دانش آموزان در رشته تجربی، حدود ۲۶% در رشته انسانی و حدود ۱۰% در رشته ریاضی هستند.
او در ادامه توضیح داد: این نوع آمار دلایل زیادی دارد که مهمترین علت آن، این است که بسیاری از دانش آموزانی که سال‌های قبل در درس‌های ریاضی و علوم نمرات بالایی می‌گرفتند و تمایل به ورود در رشته ریاضی داشتند یا صرفا به خاطر پزشک شدن، داشتن درآمد بالا و در ادامه وجود تبلیغات زیاد این رشته‌ها تمایل بیشتری پیدا کرده و وارد رشته تجربی و ریاضی شدند. علاوه بر اینها خانواده‌ها نیز تمایل دارند فرزندانشان رشته‌های داروسازی، دام پزشکی، پزشکی و دندانپزشکی را انتخاب کنند.
سلطانیان با بیان اینکه امسال حدود ۶۳۷ هزار نفر دانش آموز رشته تجربی در کنکور شرکت کرده بودند، گفت: نتایج کنکور نشان می‌دهد که حدود ۲۷% از دانش‌آموزان رشته تجربی قبول می‌شوند و بقیه پشت کنکور باقی می‌مانند و معنایش این است که ۹۰% این دانش آموزان برای قبول شدن در رشته‌های پزشکی کنکور می‌دهند و چون ظرفیت این رشته‌ها محدود است پشت کنکور می‌مانند، از طرفی مهارت هم ندارند و به خیل بیکاران کشور اضافه می‌شوند. به همین دلیل از ابتدای سال بحث آشنا کردن دانش‌آموزان و خانواده‌ها را با رشته‌های تحصیلی آغاز و روی این مورد بسیار کار کردیم.
مدیرکل دفتر آموزش متوسطه نظری گفت: مشاوران مدارس اهداف دوره متوسطه و به خصوص رشته‌های فنی مهندسی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود و ظرفیت‌های بسیار خوبی که در این قضیه وجود دارد را برای دانش آموزان روشن کرده‌اند. یکی دو سال پیش نیز مقام معظم رهبری در رابطه با کاهش تمایل دانش‌آموزان و ورودشان به رشته ریاضی و رشته‌های علوم پایه و فنی مهندسی در دانشگاه‌ها مطالبی را در قالب تذکر به وزارت علوم و آموزش و پرورش مطرح کرده بودند مبنی بر اینکه به این موضوع توجه شود.
وی تصریح کرد: وقتی می‌گوییم دانش‌آموزان برای ورود به رشته ریاضی در بحث هدایت تحصیلی منعی ندارند یعنی برای اینکه دانش‌آموزان مستعد، دغدغه ثبت نام هم نداشته باشند، ورود به رشته ریاضی را به شرط اینکه دانش‌آموز بر اساس ضوابط هدایت تحصیلی کف امتیاز لازم را آورده باشند، اولویت الف قرار داده‌ایم؛ یعنی همه دانش آموزانی که شرایط لازم برای احراز رشته را داشته باشند می‌توانند خیلی راحت در رشته ریاضی ثبت نام کنند. مسائلی مانند تبلیغات گسترده برای رشته تجربی، تمایل خانواده‌ها، تبلیغات صدا و سیما و بسیاری موارد دیگر باعث می‌شود که در هدایت دانش‌آموزان برای رشته ریاضی در این چند سال اخیر دچار مشکل شویم.
سلطانیان با اشاره به اینکه احتمالا امسال نیز افزایش دانش آموزان در رشته ریاضی درصد کمی را شامل شود گفت: فرایند ثبت نام تا آخر شهریور ماه زمان می‌برد و باید ببینیم که تا آن لحظه چند درصد به دانش‌آموزان ریاضی اضافه خواهد شد و فعلا نمی‌توان آمار دقیقی داد و تا پایان شهریور می‌توان آمارها را اعلام کرد.
او اعلام کرد: بحث بازنگری در فرایند هدایت تحصیلی را با توجه به این که نظام جامع راهنمایی و مشاوره در دستور کار شورای عالی قرار گرفته در دستور کار داریم که تا قبل از شروع سال تحصیلی به مدارس ابلاغ خواهد شد. در نظام راهنمایی و مشاوره، مشاوران باید از دوره ابتدایی تا پایان دوره اول متوسطه فرایند راهنمایی، مشاوره و استعدادیابی دانش آموزان را داشته باشند تا وقتی دانش آموز به پایه نهم دوره متوسطه اول رسید، خیلی راحت بتوانیم اظهار نظر کنیم که توانمندی دانش آموز به چه صورتی است و کدام شاخه و رشته را می تواند انتخاب کند.
مدیرکل دفتر آموزش متوسطه نظری گفت: از آنجا که هدایت تحصیلی که توسط همکاران ما در واحدهای مشاوره انجام می‌شود به صورت نقطه‌ای فقط در دوره اول متوسطه صورت می‌گیرد، بنابراین چندان دقیق نیست و نمای کاملی از استعدادها و توانایی‌های دانش آموزان را نشان نمی‌دهد تا دانش آموزان بتوانند با استفاده از این اطلاعات رشته‌های خود را انتخاب کنند. هدف اصلی ما این است که در هدایت تحصیلی وظیفه داریم به دانش آموزان راهنمایی و مشاوره بدهیم تا دانش آموز توانایی‌ها، استعدادها، علایق خود، حرف و مشاغل مختلف در جامعه و رشته‌های دانشگاهی را بشناسد و با محدودیت‌های خود آشنا شود، سپس بتواند مناسب‌ترین شاخه و رشته تحصیلی خود را انتخاب کند.
او با اشاره به اینکه انتقادهایی به هدایت تحصیلی وارد شده است، گفت: طی دو سه سال اخیر که فرایند هدایت تحصیلی شروع شد، انتقادات زیادی وجود داشت که شاید آموزش و پرورش، دانش‌آموزان را برای ورود به رشته‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش اجبار می‌کند؛ در صورتی که چنین اتفاقی نیفتاده است، فضا هم کاملا باز است تا دانش آموزان بر اساس علاقه و آگاهی خود بتوانند انتخاب رشته کنند. متاسفانه بعضا شاهدیم دانش آموزانی که انتخاب رشته می‌کنند و از آنجا که برای ورود به برخی رشته‌ها اصرار دارند، در پایان پایه دهم یا یازدهم درخواست تغییر رشته می‌دهند؛ در واقع به این درک می‌رسند که نمی‌توانند در آن رشته تحصیل کنند.
سلطانیان گفت: ما دانش آموزان زیادی داریم که وارد رشته تجربی می‌شوند علی رغم این که بارها توصیه می‌کنیم نمرات شما در حد متوسط است؛ اگر وارد رشته تجربی بشوید شاید نتوانید موفق شوید. اگر این دانش آموز بر اساس نمراتش وارد رشته انسانی یا مدارس فنی حرفه‌ای شود خروجی بهتری خواهد داشت و توفیق بیشتری کسب خواهد کرد. این دانش آموز وارد رشته تجربی می‌شود و نمرات پایه دهم او به شدت پایین می‌آید، در نهایت به پایه دهم و یازدهم که می‌رسد درخواست تغییر رشته می‌دهد. از طرفی چون این دانش‌آموزان دروس کارگاهی را نگذرانده‌اند، رفتنشان به رشته فنی و حرفه‌ای به سادگی امکان پذیر نیست و از نظر درسی عقب می‌افتند.
مدیرکل دفتر آموزش متوسطه نظری در پایان اظهار داشت: اگر همه این موارد را با هم جمع کنیم و کنار هم قرار دهیم، اهمیت هدایت تحصیلی در پایه نهم که مهمترین انتخاب دانش آموزان در طول دوران زندگیشان است، چون به شغل و ادامه تحصیل در موسسات آموزش عالی منجر می شود، خود را نشان می‌دهد.امیدواریم همه کمک کنند تا بتوانیم یک روند اصولی و درست را برای هدایت تحصیلی خوب رقم بزنیم.
