در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
هشدار نسبت به فروریزش بخشی از خیابان‌ها؛ امکان سقوط خودروها وجود دارد
معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با اشاره به مناطق مستعد فروریزش گفت: بیشترین موارد در مناطق مرکزی شهر تهران، به‌ویژه مناطق دارای بافت مسکونی قدیمی‌تر مانند مناطق ۱۱ و ۱۲ مشاهده شده است.
«سیدعلی شریفی» معاون پیشگیری و کاهش خطر سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درباره پدیده فروریزش زمین در پایتخت گفت: فروریزش به معنای پایین رفتن ناگهانی بخشی از سطح زمین است که تفاوت اساسی با پدیده فرونشست دارد. فرونشست یک فرآیند تدریجی و آرام است که یک پهنه‌ای با گذشت چند سال پایین می‌رود، در حالی که فروریزش به صورت دفعی و ناگهانی اتفاق می‌افتد.
وی افزود: در برخی از نقاط شهر مشاهده شده است که بخشی از خیابان به‌طور ناگهانی فرو می‌ریزد و حتی ممکن است خودروها نیز در آن سقوط کنند. این فروریزش‌ها گاهی عمقی بین چندین متر دارند.
شریفی با اشاره به علل وقوع این پدیده توضیح داد: جنس خاک یکی از عوامل اصلی در بروز فروریزش است. در مناطقی که خاک سست دارند یا زمین‌های سابقاً کشاورزی بوده‌اند، مقاومت خاک کمتر است. همچنین عواملی مانند نشت لوله‌های اصلی آب یا انحراف مسیر قنوات می‌تواند باعث شسته شدن خاک و خالی شدن فضای زیر سطح زمین شود که در نهایت منجر به فرو ریختن ناگهانی سطح می‌شود.
معاون سازمان مدیریت بحران شهر تهران ادامه داد: در برخی مناطق شهر، به دلیل ویژگی‌های خاص زمین‌شناسی، وقوع این پدیده متداول‌تر است. در همین راستا، سازمان ما اقداماتی از جمله انجام مطالعات ژئوتکنیکی و پهنه‌بندی خطر در سراسر شهر را انجام داده است. بر اساس این مطالعات، مناطقی با درجات مختلف خطر از خیلی زیاد تا کم شناسایی و رتبه‌بندی شده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: به منظور بررسی دقیق‌تر، از طرفی خواسته‌ایم تا بودجه‌ای برای شهرداری مناطق اختصاص پیدا کند تا نقاط خاصی از منطقه خودشان را که خطر بیشتری تهدیدشان می‌کند، شناسایی کنند تا بتوان اقدامات پیشگیرانه مناسب را در آن مناطق به‌کار گرفت.
شریفی افزود: در کنار این اقدامات، دستورالعملی برای نحوه پیشگیری از فروریزش و همچنین نحوه برخورد با مناطق دچار فرو ریزش در حال تدوین است و در مراحل نهایی تصویب قرار دارد. این دستورالعمل شامل نحوه بازرسی عوامل مؤثر مانند لوله‌های آب، مسیر قنوات و وضعیت آب‌های سطحی است تا پس از رفع منشاء خطر، عملیات پرکردن محل فروریزش با مصالح مناسب اصولی انجام شود.
او تأکید کرد: استفاده از مصالح نامناسب یا نخاله ساختمانی در پر کردن این حفره‌ها می‌تواند خطرات بعدی ایجاد کند؛ بنابراین لازم است با مصالح استاندارد و با رعایت اصول فنی این کار انجام شود.
به گفته شریفی، کارشناسان سازمان در تمام موارد فروریزش، چه کوچک و چه بزرگ، در محل حضور یافته و ضمن بررسی‌های تخصصی، دستورالعمل‌های لازم برای کشف منشاء و پرکردن اصولی محل حادثه را ارائه می‌دهند.
وی در ادامه درباره موقعیت جغرافیایی مناطق مستعد فروریزش تصریح کرد: بیشترین موارد در مناطق مرکزی شهر تهران، به‌ویژه مناطق دارای بافت مسکونی قدیمی‌تر مانند مناطق ۱۱ و ۱۲ مشاهده شده است. چرا که این مناطق تاسیسات زیر سطحی آن‌ها قدیمی‌تر و فرسوده‌تر است و هم حفاری‌های قدیمی‌تر در آن‌ها رخ داده است. همچنین دارای خاکی با ترکیب ریزدانه و درشت دانه هستند که احتمال شستگی در آن‌ها بیشتر است.
شریفی در توضیح اقدامات پیشگیرانه خاطرنشان کرد: پایش مداوم و استفاده از دستگاه‌های اسکنر برای شناسایی حفره‌ها قبل از ریزش نهایی از جمله اقدامات مهم پیشگیرانه است. همچنین انجام مطالعات خاک پیش از احداث ساختمان‌ها و توجه به نتایج آزمایش‌های ژئوتکنیکی می‌تواند نقش مهمی در جلوگیری از آسیب‌پذیری ساختمان‌ها ایفا کند.
وی ادامه داد: نوسازی شبکه انتقال آب و فاضلاب نیز از دیگر اقدامات مؤثر در کاهش احتمال فروریزش است، چراکه نشتی در این شبکه‌ها یکی از عوامل اصلی شسته شدن خاک محسوب می‌شود. شرکت آب و فاضلاب تهران هر سال سهمی از بودجه خود را به نوسازی شبکه اختصاص می‌دهد. افزایش این نوسازی‌ها علاوه بر جلوگیری از هدررفت آب، به کاهش خطر فروریزش در سطح شهر نیز کمک می‌کند.
