هشدار درباره تأثیر گرانی غذا بر سلامت کودکان

«عباس وثوق مقدم»  عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا با بیان اینکه در کشور ما مرگ به علت بیماری قلبی در سنین کمتر از ۶۰ سال کم نیست، گفت: در برنامه هفتم توسعه، هدف‌گذاری‌هایی در بخش سلامت انجام شده که یکی از آن‌ها کاهش مرگ‌ومیر ناشی از مشکلات تنگی عروق است، زیرا این مشکلات باعث بیماری قلب و سکته می‌شود. سن این نوع بیماری در حال کاهش است که یکی از علل اصلی آن تغییر سبک زندگی و توسعه شهرنشینی است.

او در ادامه توضیح داد: سبک زندگی شهرنشینی ویژگی‌هایی دارد که یکی از مهم‌ترین آن‌ها کم تحرکی است. در حال حاضر حدود ۷۰ درصد از جمعیت بالغ در جامعه ما تحرک کافی ندارند. این در حالیست که هر فرد باید یک و نیم ساعت در هفته تحرک فیزیکی متوسط مانند پیاده روی تند داشته باشد. کم‌تحرکی در بین کودکان هم شایع شده که مسائلی مانند کمبود فضاهای بازی در محله‌ها و کمبود فضاهای ورزشی مناسب در مدارس، به‌ویژه در مدارس پرجمعیت از جمله دلایل این موضوع است.

کاهش سن بیماری‌های قلبی

وثوق مقدم همچنین تاکید کرد که سوء تغذیه باعث شده که برخی کودکان نسبت به سن و قد خود با چاقی و اضافه وزن مواجه شوند. معضلی که رو به رشد است: تنگی عروق، نوعی بیماری است که می‌توان از دوران جنینی آغاز شود به این معنا که مطالعات نشان می‌دهد که اگر مادر باردار دچار چربی خون یا اضافه وزن باشد، ممکن است چربی در رگ‌های جنین هم رسوب کند. در چنین مواردی فرآیند تنگ شدن عروق از درون شکم مادر شروع می‌شود.

این متخصص پزشکی اجتماعی کم تحرکی، اضافه وزن، فشارهای روانی وارد شده به کودکان در رابطه با درس خواندن را از جمله عواملی دانست که باعث کاهش سن بیماری‌های قلبی شده است: این در حالیست که انتظار داریم این نوع بیماری‌ها را در سنین بالای ۶۰ سال مشاهده کنیم. از طرف دیگر شیوع بیماری دیابت هم در جامعه رو به افزایش است و این موضوع درباره بچه‌ها هم متاسفانه صدق می‌کند که علت آن ابتلای کودکان به اضافه وزن و چاقی است.

او اضافه کرد: اما ما گزارش شفاف و در دسترسی در اختیار نداریم که بررسی کنیم آیا مساله چاقی و اضافه وزن ممکن است باعث تنگی عروق در کودکان یا ایست قلبی آن‌ها شود. در این حوزه مطالعه مناسبی صورت نگرفته است.

وثوق مقدم درباره تاثیر سوء تغذیه بر سلامت کودکان هم توضیح داد: مسائل اقتصادی اجتماعی و افزایش قیمت‌ها باعث می‌شوند که دسترسی مردم به ضروریاتی مانند لبنیات و پروتئین محدود شده و مردم به بیشتر به کربوهیدرات‌ها مانند برنج، نان و سیب‌زمینی روی آورند. این موضوع باعث اضافه وزن و چاقی شده و به دنبال آن افراد به بیماری‌های دیابت، فشار خون، مشکلات قلبی و حتی کبد چرب- که این روزها در کودکان رو به افزایش است-، مبتلا شوند. شرایطی که می‌تواند کیفیت زندگی و شاید طول عمر کودکان را کاهش دهد.

سن مصرف دخانیات رو به کاهش است

او درباره تاثیر افزایش فشارهای اقتصادی در خانواده‌ها بر سلامت روان کودکان بیان کرد: دسترسی کودکان امروز به اطلاعات بیش از نسل‌های گذشته است، این مساله باعث شده که کودکان خردمندتر از قبل بوده و به خوبی هر تغییر و تحولی در روح و روان والدین را احساس کنند. از طرف دیگر تعداد فرزندان در خانواده‌ها کاهش یافته و توجه والدین به مسائل درسی فرزندان و نگرانی‌شان درباره آینده آن‌ها بیشتر شده است، این فشارها می‌تواند منجر به اضطراب و استرس در کودکان شود.

این متخصص پزشکی پیشگیری به مطالعه ملی سلامت روان اشاره کرد که در سال ۱۴۰۰ توسط وزارت بهداشت انجام شده است: این مطالعه که روی افراد ۱۵ سال به بالا انجام شده نشان می‌دهد که حدود ۲۹.۶ درصد از جمعیت تحت مطالعه دچار یک اختلال سلامت روان هستند که شایع‌ترین آن‌ها اضطراب و افسردگی است. که حداقل نیمی از این اختلالات از سنین زیر ۱۴ سال شروع می‌شوند. در حال حاضر وزارت آموزش و پرورش در قالب طرح نماد یا نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان، سعی می‌کند دانش‌آموزان دچار مشکلات رفتاری را به موقع شناسایی کرده و به کلینیک‌های تخصصی مربوطه معرفی کند.

او اضافه کرد: گاهی کودکان به دلیل کنجکاوی و ناآگاهی موادی را مصرف می‌کنند که با وضعیت بدنی آن‌ها ناسازگار است. شرایطی که می‌تواند باعث ایجاد حساسیت و سایر مشکلات در کودک شود. چنانکه مطالعات نشان می‌دهد سن مصرف دخانیات رو به کاهش است موضوعی که می‌تواند خطر مرگ ناگهانی را در کودکان افزایش دهد.