در گفت‌وگو با ایلنا اعلام شد:
اجرای طرح‌های گردشگری در طبیعت در ۱۰ منطقه حفاظت‌شده
معاون سازمان محیط‌زیست با بیان این که این سازمان تلاش می‌کند در سال ۱۴۰۳ حداقل در ۱۰ منطقه حفاظت‌شده، طرح‌های گردشگری در طبیعت را با مشارکت بخش خصوصی اجرا کند، گفت: اگر «لایحه حفاظت و مدیریت پایدار حیات وحش» به همین شکل کنونی به قانون تبدیل شود، قطعا خواهیم توانست وضعیت حکمرانی محیط‌زیست کشور در بخش تنوع زیستی را بهبود ببخشیم.
«حسن اکبری»، معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره مهمترین اقدامات در دستور کار این معاونت در سال ۱۴۰۳ توضیح داد: تدوین «لایحه حفاظت و مدیریت پایدار حیات وحش» که در آن تمام خلأهای قانونی احصاشده در حوزه حفاظت از گونه‌های جانوری و زیستگاه‌ها رفع شده است و نوعی به‌روزرسانی و تکمیل قانون قدیمی شکار و صید محسوب می‌شود، یکی از مهمترین اقدامات معاونت محیط‌زیست طبیعی در سال ۱۴۰۲ بود و با توجه به این که اکنون لایحه مذکور پس از چکش‌کاری‌های بسیار توسط کمیسیون حقوقی و قضایی هیات دولت تایید شده است، امیدواریم امسال این لایحه به تصویب هیات دولت برسد و به مجلس ارسال شود.
وی افزود: ارسال لایحه حفاظت و مدیریت پایدار حیات وحش به مجلس شورای اسلامی، احتمالا بعد از تشکیل دوره جدید مجلس انجام خواهد شد و امیدواریم مجلس بعدی به‌سرعت و با در نظر گرفتن منافع کلان محیط‌زیست کشور، این لایحه را به تصویب برساند و شورای نگهبان نیز آن را تایید کند. اگر لایحه مذکور به همین شکل کنونی به قانون تبدیل شود، قطعا خواهیم توانست وضعیت حکمرانی محیط‌زیست کشور در بخش تنوع زیستی را بهبود ببخشیم. در حال حاضر در بسیاری از مسائل حوزه محیط‌زیست با خلأ قانونی مواجه هستیم، اما اگر لایحه حیات وحش به تصویب برسد، بخش زیادی از خلأهای موجود برطرف خواهد شد و باب جدیدی در زمینه مدیریت محیط‌زیست باز می‌شود.
لزوم ایجاد درآمدهای جدید به‌منظور حفاظت بهتر از حیات وحش
اکبری با بیان این که سازمان محیط‌زیست در سال ۱۴۰۳ علاوه بر پیگیری برای تبدیل شدن لایحه حفاظت و مدیریت پایدار حیات وحش به قانون، در راستای تصویب دستورالعمل‌های دیگری در حوزه تنوع زیستی نیز تلاش خواهد کرد، اظهار داشت: امسال سعی می‌کنیم آیین‌نامه‌هایی را در هیات وزیران به تصویب برسانیم که بتواند منابع درآمدی جدیدی را برای محیط‌زیست کشور بخصوص در بخش مدیریت حیات وحش فراهم کند. بارها عنوان کرده‌ایم که دولت نمی‌تواند به‌تنهایی تمام هزینه‌های سنگین حفاظت از تنوع زیستی و مناطق تحت مدیریت سازمان محیط‌زیست را پرداخت کند، بنابراین برای این که بتوانیم حیات وحش و زیستگاه‌های آن را در حد ایده‌آل حفاظت کنیم و جلوی انقراض گونه‌های در معرض خطر کشورمان را با امکانات کافی بگیریم، باید بخشی از هزینه‌های لازم را از محل ایجاد درآمدهای جدید برای سازمان محیط‌زیست تامین کنیم.
معاون سازمان محیط‌زیست یادآور شد: راهکارهای مختلفی پیش روی سازمان محیط‌زیست برای درآمدزایی از مناطق چهارگانه تحت مدیریت آن وجود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به گسترش برنامه‌های طبیعت‌گردی ضابطه‌مند در محدوده‌های تحت حفاظت و همچنین اجرای طرح‌های تکثیر و پرورش حیات وحش با مشارکت بخش خصوصی اشاره کرد. سازمان محیط‌زیست در این زمینه برنامه‌های مختلفی را در دستور کار دارد و تلاش می‌کنیم در سال ۱۴۰۳ حداقل در ۱۰ منطقه حفاظت‌شده و اگر توانستیم در یک منطقه از هرکدام از ۳۱ استان، طرح‌های گردشگری در طبیعت را با مشارکت بخش خصوصی اجرا کنیم؛ یعنی سعی می‌کنیم در زون‌های تفرج گسترده و تفرج متمرکز مناطقی که دارای طرح جامع مدیریت هستند، از ظرفیت بخش خصوصی یا جوامع محلی بهره ببریم که این اقدام یکی از راهکارهای تقویت حفاظت از زیستگاه‌های حیات وحش در قالب اجرای برنامه‌های حفاظت مشارکتی محسوب می‌شود.
برنامه‌ریزی برای تداوم تکثیر گوزن زرد، گورخر و آهوی ایرانی
اکبری درباره دیگر برنامه‌های سازمان محیط‌زیست در حوزه تنوع زیستی در سال ۱۴۰۳ گفت: امسال در بخش تکثیر گونه‌های حیات وحش تلاش می‌کنیم برنامه‌های قبلی تکثیر گوزن زرد ایرانی را به شکل بهتری پیش ببریم و همچنین به تقویت جمعیت گورخر ایرانی در زیستگاه‌های احیاشده و تقویت جمعیت آهوی ایرانی در زیستگاه‌هایی که پیش از آن معرفی مجدد این گونه به طبیعت در آن‌ها صورت گرفته است، بپردازیم؛ برای این منظور، لازم است تعدادی از جمعیت‌های گونه‌های ذکرشده را جابه‌جا کنیم که این اقدام را در سال جاری دنبال خواهیم کرد. امسال همچنین برنامه‌های اجراشده برای تقویت طعمه‌های یوزپلنگ آسیایی در منطقه توران را با قدرت بیشتری پیگیری می‌کنیم و به‌ویژه برای اضافه کردن آهو به عنوان یکی از طعمه‌های اصلی یوز به زیستگاه طبیعی این گونه جانوری برنامه داریم.
معاون محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست خاطرنشان کرد: نهایی کردن موضوع رتبه‌بندی باغ‌وحش‌ها از جمله دیگر اقدامات در دستور کار این معاونت در سال ۱۴۰۳ است و امسال تلاش می‌کنیم که برنامه‌های جدی‌تری را برای تقویت نظارت بر باغ‌وحش‌های کشور دنبال کنیم؛ اگرچه می‌دانیم که اغلب باغ‌وحش‌ها از نظر اقتصادی در مضیقه هستند، اما چون مردم مطالبه‌گری بالایی در این زمینه دارند، حتما نظارت‌ها را بر این مراکز بیشتر خواهیم کرد و برخوردهای جدی‌تری را با باغ‌وحش‌هایی که در عمل به دستورالعمل‌های قانونی تعریف‌شده کوتاهی می‌کنند، انجام خواهیم داد. همچنین برای تکمیل رتبه‌بندی باغ‌وحش‌ها، تیمی را از سوی ستاد مرکزی سازمان مامور کرده‌ایم که در سه تا حداکثر شش ماهه ابتدایی امسال، بازدید دقیقی را از تمام باغ‌وحش‌های کشور انجام دهند که این مساله می‌تواند به تقویت نظارت بر باغ‌وحش‌ها و در صورت لزوم برخورد با هرگونه سهل‌انگاری در این زمینه کمک کند.
تلاش برای تهیه نقشه پراکنش ۱۹ گونه شاخص پستاندار ایران
اکبری با بیان این که تهیه نقشه پراکنش گونه‌های پستاندار شاخص حیات وحش کشورمان از جمله دیگر اقدامات مهم در دست انجام معاونت محیط‌زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط‌زیست در سال ۱۴۰۳ است، عنوان کرد: اگرچه نقشه مناطق چهارگانه محیط‌زیست از قبل تهیه شده است و در انجام پروژه‌های عمرانی، زیستگاه‌های حساس حیات وحش براساس این نقشه مورد استناد قرار می‌گیرند، اما با توجه به این که پراکنش بسیاری از گونه‌ها مربوط به خارج از مناطق چهارگانه کشور است، هم برای ارزش‌گذاری اقتصادی بهتر منابع زیستی و هم برای ارزیابی دقیق‌تر محل‌های معرفی‌شده به‌منظور اجرای پروژه‌های عمرانی، نیاز داریم که نقشه کاملی را از محل حضور گونه‌های برجسته پستاندار ایران تهیه کنیم. در همین زمینه، تهیه نقشه برای ۱۹ گونه مهم را با کمک دانشگاه شیراز آغاز کرده‌ایم و تلاش می‌کنیم این نقشه را در ماه‌های ابتدایی نیمه دوم امسال نهایی کنیم.
این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط‌زیست تاکید کرد: نقشه پراکنش گونه‌های شاخص پستاندار که برای تمام گربه‌سانان مهم کشور اعم از یوزپلنگ، پلنگ و… و همچنین گونه‌هایی نظیر انواع خرس، کل، بز، قوچ، میش، آهو، جبیر و… تهیه خواهد شد، می‌تواند هم برای ارزش‌گذاری اقتصادی منابع زیستی در نقاط مختلف ایران مورد استفاده قرار گیرد و هم به ارزیابی بهتر اثرات زیست‌محیطی اجرای پروژه‌های عمرانی سنگین و گسترده بر زیستگاه‌های حیات وحش کمک کند. عمده استفاده این نقشه برای دستگاه‌های دولتی و عمومی که قصد دارند پروژه‌های مختلفی را در سطح کشور اجرا کنند، خواهد بود، اما پس از تهیه کامل نقشه مذکور، دانشجویان و پژوهشگران نیز می‌توانند برای تکمیل پایان‌نامه‌ها و تحقیق‌های خود، با هماهنگی سازمان محیط‌زیست از این نقشه استفاده کنند.
تلاش برای افزایش تنوع گونه‌ای نمونه‌های زیستی موزه ملی تاریخ طبیعی
اکبری با تاکید بر این که لازم است تنوع نمونه‌های زیستی در بانک ژن سازمان حفاظت محیط‌زیست افزایش یابد، اظهار داشت: در همین راستا در سال جاری اولویت خود را بر آن گذاشته‌ایم که تا حد امکان، تنوع گونه‌ای نمونه‌های زیستی موزه ملی تاریخ طبیعی سازمان محیط‌زیست را بیشتر کنیم. در این زمینه هم برگزاری دوره‌های آموزشی را پیش‌بینی کرده‌ایم و هم به ادارات کل استانی سازمان تاکید کرده‌ایم که باید در حوزه جمع‌آوری نمونه‌های ژنی بیش از پیش فعال شوند و به ستاد سازمان کمک کنند.
وی در پایان گفت: امسال همچنین تلاش می‌کنیم که هم از منابع درون‌سازمانی و هم از ظرفیت مشارکت بخش خصوصی برای تقویت بیشتر و رونق‌بخشی به موزه‌های تاریخ طبیعی موجود در سطح کشور استفاده کنیم، چراکه معتقدیم این موزه‌ها باید بتوانند نقش مؤثرتری را در زمینه آموزش و فرهنگ‌سازی محیط‌زیست در جامعه بخصوص در میان دانش‌آموزان ایفا کنند.
