با وجود وعده مسئولان؛
میدان مشق هنوز با حصارهای فلزی محصور شده است
قرار بود حصارها و میله‌های اطراف میدان مشق کم شود و درهای آن به روی شهروندان باز شود اما تهرانی‌ها همچنان در پنجشنبه‌ها و جمعه‌ها از میدان مشق و محوطه باغ ملی بی‌نصیب هستند و در طول روز هم تنها در ساعاتی خاص، درها بازمی‌شود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، میدان مشق ازجمله محوطه‌های تاریخی تهران است که طی سال‌های گذشته بارها درهایش به روی شهروندان باز و بسته شد. در گذشته، سربازخانه مرکزی در این میدان قرار داشت و نظامیان در آن مشق نظام می‌کردند.
میدان مشق از شمال به خیابان سرهنگ سخایی (سوم اسفند سابق)، از شرق به خیابان فردوسی (علاء‌الدوله سابق) و از غرب به خیابان سی تیر (قوام‌السلطنه سابق) ختم می‌شود. به‌طور کلی از ابتدای شمالی خیابان سپه (باغ شاه یا سپه سابق) در محدوده میدان مشق قرار داشت که بناهای کنونی اداره پست (شامل موزه وزارت پست و تلگراف و تلفن)، شهربانی کل کشور (نیروی انتظامی فعلی)، وزارت امور خارجه، موزه ملی ایران (موزه ایران باستان سابق)، موزه و کتاب خانه ملی ملک، اداره کل ثبت اسناد و املاک کشور، و بنای اولیه شرکت ملی نفت (ساختمان شماره ۳ وزارت امور خارجه فعلی) را دربرمی‌گرفت به طوری که سر در فعلی بین ساختمان پست خانه (در محل حاضر موزه وزارت پست و تلگراف و تلفن) و بنای قدیمی شرکت ملی نفت (ساختمان شماره ۳ وزارت امور خارجه فعلی) قرار دارد و به عبارتی در محل تلاقی خیابان ملل متحد و خیابان امام خمینی (سپه سابق) قرار دارد. اما مدتی است درهای این محوطه به روی عموم بسته است.
۱۷ دی ماه سال جاری بود که پیروز حناچی در پی برگزاری نشست با محمدجواد ظریف (وزیر امور خارجه) از اضافه شدن میدان مشق به عرصه عمومی شهر خبر داد.
حناچی در این خصوص گفت: بر این اساس، پکیجی از موزه‌های ایران باستان، ملک، دوران اسلامی، پست، عبرت و مجموعه دانشگاه و مرکز اسناد و موزه وزارت خارجه به عنوان عرصه‌های همگانی تهیه خواهد شد. وزارت نفت هم ابراز تمایل کرده تا اولین ساختمان نفتی ایران - که مربوط به ساختمان بریتیش پترولیوم بوده- را به مجموعه مذکور اضافه کند.
سال ۹۵ بود که خبر باز شدن درهای باغ ملی به روی مردم با اجرای بزرگترین کنسرت رو باز پایتخت، سبب شد تا بالاخره پای شهروندان تهران بعد از نیم قرن به میدان مشق به عنوان تاریخی‌ترین میدان تهران بازشود. گرچه بعد از تغییر مدیریت شهری، بازهم شاهد بسته شدن درهای میدان مشق و باغ ملی بودیم.
شهردار تهران از هماهنگی‌های دیگری نیز خبر داده بود که براساس آن قرار شد تا گیت‌هایی به‌صورت مشترک تعبیه شوند و تا آنجا که امکان‌دارد حصارهای کم کاربرد حذف شوند. و اکنون بعد از گذشت حدود ۲۰ روز از انتشار این خبر نه تنها شاهد کم شدن حصارهای اطراف میدان مشق نیستیم بلکه ساعت باز شدن درهای حصارها نیز زمان‌بندی شده است.
حصارهای اطراف میدان مشق و در کوچکی که باز شده است
اکنون بسیاری از ساختمان‌های تاریخی و قدیمی میدان مشق به عنوان دفاتر وزارت امور خارجه فعال هستند و باتوجه به حساسیت فعالیت این وزارتخانه، باز شدن درهای باغ ملی شب‌ها به روی مردم اما و اگرهای زیادی را برای تیم حفاظتی این مجموعه به وجود آورده است.
باتوجه به علاقه‌ای که برای بازدید میدان مشق و مجموعه‌های تاریخی و موزه‌های فعال در این میدان وجود دارد، گروه‌هایی از دانش‌آموزان و دانشجویان هر روز برای بازدید از این مجموعه می‌آیند که البته همه این بازدیدها با هماهنگی قبلی انجام می‌شود.
بنابر صحبت‌های شهردار تهران قرار شد تا شهرداری نیروی لازم برای حفاظت و حراست از مجموعه میدان مشق را از ساعت ۱۸ تا ۲۴ تامین کند و عملا درهای میدان مشق بعد از ساعات اداری هم به روی مردم باز باشد. اما این روزها درهای میدان مشق در ایام هفته از شنبه تا چهارشنبه تا ساعت ۱۵ و پنجشنبه تا ساعت ۱۴ باز است و جمعه نیز کاملا بسته و تعطیل است.
همچنین پنج کیوسک که هماهنگی با سازه‌ها و محیط میدان مشق ندارند، در محوطه دیده می‌شوند.
کیوسک‌های حفاظتی در اطراف میدان مشق
این محوطه که از بزرگترین میدان‌های نظامی تهران بود در حدود ۴۰۰ متر طول و عرض داشت. میدان مشق خاطرات تاریخی متعددی در خود جای داده از مشق نظامیان گرفته تا خاک بازی کودکان در محوطه خاکی آن، بعدها نیز سر و کله دوچرخه و موتور پیدا شد و پسربچه‌ها دوچرخه سواری را در میدان مشق، مشق می‌کردند. این میدان روزگاری محلی برای نمایش پرواز بال‌ها بود و روزگاری مراسم اعدام رضا عقدایی (معروف به میرزا رضا کرمانی، قاتل ناصرالدین شاه درسال ۱۳۱۴ ق) در آن برگزار شد که این اعدام با حضور ۵ هزار نفر انجام شد.
در سر باغ ملی
در بیشتر مواقع، ورودی باغ ملی را سر در باغ ملی می‌دانند. این بنا دارای سه ورودی است. سر در دوره ناصرالدین شاه دارای یک ورودی دو لنگه است که به صورت دو لنگه در آهنی و طرح‌های برنز کاری شده شامل طرح‌های گل و مرغ شبیه اژدها یا پرنده خیالی هما، طرح اسلیمی، شیر و خورشید، و سر شیر است که به شکل زیبایی مشبک کاری شده است. در بالای درهای ورودی نیز طرح‌های طبل، پری، تاج، تبرزین، شمشیر، نیزه، شیپور، توپ و گلوله به چشم می‌خورد. همچنین در بالای دو ورودی کناری به شکل حصیری آجر کارهای طرح و خیلی زیبا به کار گرفته شده است.
بنای سر در از نظر معماری نیز، مانند دیگر بناهای هم عصر خود، از سبکی خاص پیروی کرده که به سبک رضا خانی مشهور است. این سبک در معماری ایران، که تلفیقی از معماری دوران‌های مختلف تاریخی ایران و سبک‌های اروپایی است، در هر بنایی به شیوه‌ای خاص اعمال شده به طوری که هم ترکیب و تقلید به وضوح قابل تشخیص است.
در مورد سر در باغ ملی، تلفیق سبک ایرانی اروپایی به خصوص در کاشی‌کاری و کلاه فرنگی به طور مشخص اجرا شده و به طور کلی ترکیب و تقلید آن براساس معماری امروزی قالب‌گیری شده است. پی بنا و پایه و شال ستون‌های هشت گانه سنگی و بدنه بنا و ساق ستون‌ها آجری است و قسمت بالاتر سردر کاشی کاری است به رنگ‌های لاجوردی، فیروزه‌ای، کرم، زرد، قهوه‌ای، طلایی، قرمز، سفید و سبز با طرح‌های اسلیمی، مسلسل، صحنه نبرد، تخریب قلعه به وسیله توپ، رضاخان با تفنگ شصت تیر، دو فرشته پیروزی، پرچم ایران، تفنگ شصت تیر، گلوله توپ به شکل هرم (هرم ۲۱ عددی)، طرح سه بعدی نوری، پلنگ و اشعار و آیات قرآن و اسماء اهل بیت(ع) به صورت کتیبه زیر کلاه فرنگی دیده می‌شود. بیشتر کاشی‌کاری‌ها به ویژه پرچم ایران، گلوله‌های توپ و مسلسل، اکثرا کار حاج حسین کاشی‌کار است و نقوشی چون رودخانه، پلنگ و خانه روستایی بی‌گمان از کاشی‌کاری دروازه قدسی میدان مشق اقتباس شده است.
البته این روزها قاب میانی سر در باغ ملی خالی مانده و حتا دایره بی‌تصویری که جایگزین طرح قبلی شده بود سر فرود آورده و خم شده است.
