سرنوشت یک تعاونی:
«بهکده رضوی» در سراشیبی سقوط/بیکاری مهلک‌تر از جذام عمل کرد
کشت و صنعت بهکده رضوی در خرداد ۶۳ طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی به کمیته امداد امام خمینی(ره) واگذار شد. این تعاونی پیشتر مرکز نگهداری بیماران جزامی در منطقه شمال شرقی بوده است.
فرهاد هدایتی (دبیر حزب اسلامی کار بجنورد) در گفتگو با خبرنگار ایلنا، با انتقاد از شیوه مدیریتی حوزه‌های کارگر در خراسان شمالی گفت: این استان با خشکسالی‌های پی در پی این سال‌ها روبه‌رو بوده است اما همچنان کشاورزی آن به شیوه سنتی اداره می‌شود. استانی که در بی‌آبی به سر می‌برد، غرقآب کردن زمین‌های کشاروزی‌اش، تنها آن را زمین‌گیر می‌کند. مدیریت ضعیف استان را زمین‌گیر کرده است تا آنجا که ۱۴ مدیر ارشد در اداره کار و تعاون این استان انتقالی گرفته و از این استان رفته‌اند.
معضلات کارگران استان توسعه نیافتگی است
هدایتی با اشاره به زمان استان شدن خراسان شمالی گفت: این استان از آخرین مراکزی بود که به عنوان استان مطرح شد. برای همین توسعه‌یافتگی آنچنان که باید وارد آن نشده است. با اینکه اشتغال این استان بیشتر از کشاورزی و دامداری است، با این حال کارخانه‌های آن آنطور که باید وارد روند توسعه یافتگی نشده است. به همین دلیل هیچ کارخانه مربوط به صنایع تبدیلی و بسته‌بندی در این استان راه پیدا نکرده است. نرخ بیکاری در این استان ۸/۸ درصد است.
بیکاری مهلک‌تر از جذام عمل کرد
هدایتی بر این باور است که شرکت «کشت و صنعت بهکده رضوی» به علت همین مدیریت‌های غلط در سراشیبی سقوط است. این شرکت پیشتر با کشت غلات و دامپروری سبک و سنگین توانسته بود، مردم را از شهر به روستا آورده و مهاجرت معکوس انجام دهد. این منطقه در دوران قبل انقلاب تنها مجتمع جذامی‌ها شمال شرق کشور بود که قبل از انقلاب اسلامی با همکاری کشورهای فرانسه و آلمان راه‌اندازی شده بود و پس از انقلا ب مدیریت آن از انجمن مبارزه با جذام به کمیته امداد امام خمینی(ره) واگذار شد و پس از گذشت سال‌ها و رفع بیماری جذام، این منطقه به روستا تبدیل شد.
وی در ادامه تصریح کرد: قرار گرفتن ۶۳ هزار هکتار از مرغوب‌ترین اراضی یکپارچه زراعی استان خراسان شمالی در این منطقه موجب شد تا از تجمیع ۴ روستای این منطقه یعنی بهکده رضوی، سوقه، دشت گرگان و دامدامی بزرگ‌ترین مجتمع کشت و صنعت خراسان شمالی در بهکده رضوی تشکیل شود. این مجتمع در خرداد ۶۳ طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی به کمیته امداد امام خمینی(ره) واگذار شد.
دبیر حزب اسلامی کار در توصیف چگونگی شکل‌گیری بهکده رضوی گفت: این شرکت تعاونی در حد فاصل رود اترک و انتهای جنگل گلستان بین مرز خراسان شمالی و گلستان قرار گرفته است. این منطقه تا ۱۴سال پیش شامل ۴۳۵ خانوار می‌شد و با جمعیتی بالغ بر ۱۵۲۰ نفر از عمده‌ترین مراکز نگهداری مجذومان شفایافته در کشور بود که ۱۲۹ خانوار مجذوم شفا یافته در آن سکونت داشتند. اما امروز در ۴ روستای این مجتمع کمتر از ۱۰۰ خانوار حضور دارند که بیشتر اهالی این روستاها نیز به علت بهره‌وری پایین صنعت کشاورزی و دامپروری و همچنین عدم توسعه امکانات رفاهی، آموزشی و بهداشتی مجبور به ترک این منطقه و مهاجرت به شهرها شدند. عمده فعالیت‌های اقتصادی بهکده رضوی، کشاورزی و دامداری است که تقریبا همه افرادی که در این منطقه سکونت دارند در این مجتمع کشت و صنعت با کشاورزی یا دامپروری امرار معاش می‌کنند.
وی گفت: فعالیت‌های مجتمع کشت و صنعت بهکده رضوی در دوران مدیریت کمیته امداد امام خمینی(ره) خراسان شمالی منجر به ایجاد بدهی‌های زیادی برای این مجتمع شد که معوقات دستمزد کارکنان بیشترین سهم را در این بدهی‌ها داشت. به حدی که در سال 92 این شرکت به 108 کارگر خود بدهی حقوق معوقه داشت و در حال حاضر واحدهایی از این شرکت به علت تعدیل نیرو تعطیل است.
وی در ادامه افزود: فعالیت‌های کشاورزی در این مجتمع تا سال ۸۴ با برخورداری از دو هزار هکتار زمین زراعی انجام می‌شد و از این مجموع، ۹۰۰ هکتار برای تولید محصولات مختلف ازجمله گندم، جو، ذرت علوفه‌ای، سورگوم علوفه‌ای، یونجه، زیره و کلزا و بیش از ۵۰ هکتار باغ میوه ازجمله سیب، گلابی، انگور، گیلاس، گردو، بادام و زردآلو اختصاص داشت.
به عقیده هدایتی؛ تولید محصولات کشاورزی در اراضی بهکده که وسیع‌ترین و مرغوب‌ترین اراضی یکپارچه زراعی خراسان شمالی را دارد، به میزان مطلوب و رضایتبخش نیست.
وی در این زمینه می‌گوید: روش‌هایی که هم‌‌اکنون کشت و برداشت محصولات زراعی بهکده براساس آنها انجام می‌گیرد متعلق به زمان آغاز کار این مجتمع است و این روش‌ها در حال حاضر برای تولید کشت در اراضی وسیعی همچون بهکده رضوی مقرون به‌صرفه نیست.
مدیریت ضعیف از امکانات زمین شرکت استفاده نمی‌کند
به گفته هدایتی؛ با تغییر این روش‌ها به کشاورزی مکانیزاسیون و نوسازی و تجهیز ماشین‌آلات می‌توان بیشتر از دو برابر میزان کنونی تولید داشت. علاوه بر اینکه هزینه‌های تمام شده برای تولید نیز به حداقل خواهد رسید. افزایش قیمت کودهای شیمیایی، سموم مبارزه با آفات و امراض و داروهای دام پس از اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها از دیگر عوامل نارضایتی کشاورزان و دامپروران بهکده است که سهم آنها را از سودآوری فعالیت‌های کشاورزی و دامپروری کاهش داده است. نبود برنامه‌ریزی اساسی و بی‌توجهی به رفع موانع و مشکلات مجتمع کشت و صنعت بهکده رضوی توسط مسئولان این مجتمع و مدیران جهاد کشاورزی خراسان شمالی نه فقط موجب توسعه و رشد این مجتمع نشد بلکه بهره‌وری پایین مجتمع، منجر شد که هر سال میزان قابل توجهی از دام و اراضی مجتمع برای پرداخت دستمزد کارکنان و هزینه‌های بالای تولید، به فروش برسد.
هدایتی معتقد است: مهاجرت بیش از ۷۰ درصد ساکنان روستاهای بهکده رضوی به شهر و تغییر شغل آنها از کشاورزی و دامپروری به شغل‌های آزاد در شهر به علت بی‌توجهی دولتمردان به امکانات رفاهی، آموزشی و بهداشتی آنان است.
وی گفت: در طول ۳۰ سال گذشته هیچ ساختمانی برای درمانگاه در این منطقه احداث نشده است و ساختمان درمانگاه بهکده متعلق به زمان قبل انقلاب است که در حال حاضر بیشتر به خرابه می‌ماند. فساد اداری در مجموعه مدیریتی مجتمع کشت و صنعت بهکده رضوی یکی دیگر از موضوعات مهمی است که حسینی آن را به‌عنوان عاملی در کاهش بهره‌وری این مجتمع ذکر می‌کند.
