ناهید طباطبایی:
کتاب‌هایمان را بی‌اجازه ترجمه می‌کنند
ناهید طباطبایی می‌گوید: بسیاری از مشکلات نویسندگان در حوزه نشر به این موضوع برمی‌گردد که آنها به حقوق خود آگاه نیستند.
به گزارش ایلنا، این نویسنده با اشاره به اینکه انجمن صنفی داستان‌نویسان باید جلساتی درباره حقوق مولفان تشکیل بدهد و این حقوق را برای نویسندگان مشخص کند، گفت: ما هیچ قانون مدون و مشخصی در زمینه نشر و قراردادهای میان ناشر و مولف نداریم. مثلا ناشر ممکن است تعداد چاپ یک کتاب را بزند هزار نسخه، اما دوهزار نسخه از آن را چاپ کند. از طرف دیگر بسیاری از کتاب‌ها به صورت افست و غیرقانونی در پیاده‌روهای انقلاب پیدا می‌شود که این‌ها هم از مشکلات نداشتن قانون کپی‌رایت و حقوق مولف در داخل کشور است.
او با تاکید بر لزوم توجه نویسندگان بر مفاد قراردادهای نشر افزود: قرارداد مفادی دارد که نویسنده می‌تواند آن را امضا نکند. باید منافع نویسنده برای او روشن باشد و طبق آن تصمیم بگیرد. من خودم سر یکی از کتاب‌هایم مشکل داشتم. ناشر کتاب را پخش نمی‌کرد و اجازه نمی‌داد آن را به ناشر دیگری نیز بدهم. سه چهار سال طول کشید تا بتوانم آنها را راضی کنم و کتاب را به ناشر دیگری بدهم. به همین خاطر فکر می‌کنم نویسندگان باید به حقوق خود و مفاد قراردادهای نشر آگاه باشند.
نویسنده رمان «چهل سالگی» همچنین درباره لزوم پیوستن به کنوانسیون برن و مشکلاتی که عدم عضویت در این کنوانسیون در بازار نشر ایجاد کرده است، گفت: بزرگترین مشکل این است که هرکس هرکتابی را که می‌خواهد بدون اینکه از کسی اجازه بگیرد ترجمه می‌کند. شما می‌بینید از یک کتاب پرفروش شش ترجمه به بازار آمده است. همین بازار آشفته باعث می‌شود بسیاری از افرادی هم که تخصصی در این کار ندارند بعد از یک دوره کلاس زبان رفتن، دست به ترجمه بزنند. این کار هم جای مترجمان خوب را تنگ می‌کند و هم ترجمه‌ای که به دست مخاطب می‌رسد ترجمه درستی نیست و پر از اشتباه است. خیلی از این مترجمان معمولا اگر زبان دومشان هم خوب باشد، اما زبان مقصدشان خوب نیست، یعنی در فارسی آنها اشکالات زیادی می‌بینیم.
طباطبایی افزود: مشکل دیگر این است که وقتی ما کتاب دیگران را بدون اجازه آنها ترجمه می‌کنیم، آنها هم وقتی از نویسنده‌های معروف ما کتابی ترجمه می‌کنند هیچ حق و حقوقی به نویسنده نمی‌دهند. البته این مورد خیلی زیاد نیست، اما همان چند نویسنده‌ای هم که کارشان خوب بوده یا شانس این را پیدا کرده‌اند که کارشان ترجمه شود، نه کسی به آنها خبر داده و نه حق و حقوقی دریافت کرده‌اند.
این نویسنده گفت: اولین کتاب من که به ایتالیایی ترجمه شد، یک خانمی به من زنگ زد و گفت من کتابی برایتان از ایتالیا آورده‌ام و تا آن لحظه من نمی‌دانستم که کتاب من ترجمه شده است. یا شنیده‌ام که در کشورهای عربی هم گویا داستان‌هایی از من ترجمه شده و من حتی یک نسخه از آنها را هم ندیده‌ام. به نظرم تنها راه برون‌رفت از این وضعیت این است که قانون کپی‌رایت را بپذیریم و طبق آن عمل کنیم.
همایش دو روزه «حق مالکیت ادبی؛ گفته‌ها و ناگفته‌ها» از سوی انجمن صنفی داستان‌نویسان استان تهران و با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 8 و 9 شهریور ماه امسال در قمصر کاشان برگزار می‌شود.
