برکه‌های قشم؛ موزه‌های زنده‌ای که دوباره جان می‌گیرند
در طرحی نوآورانه با رویکردی فرهنگی، تاریخی و زیست‌محیطی، ساماندهی برکه‌های آب جزیره قشم آغاز شده است؛ سازه‌هایی ارزشمند که اکنون نه‌تنها به‌عنوان منابع ذخیره آب، بلکه با عنوان «موزه‌های زنده» در مسیر احیا و حفاظت قرار گرفته‌اند.
به گزارش ایلنا به نقل از مرکز رسانه منطقه آزاد قشم، ابراهیم رستم گورانی، مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، با اعلام این خبر گفت: برکه‌های آب جزیره قشم، سازه‌هایی با قدمتی چند قرن، نقش مهمی در حیات اجتماعی و معیشتی ساکنان جزیره داشته‌اند و اکنون در حال تبدیل شدن به نمادهایی از دانش بومی، سازگاری با اقلیم خشک و هنر معماری سنتی جنوب ایران هستند.
وی افزود: این برکه‌ها فقط مخازن آب نیستند، بلکه روایتگر داستان‌هایی از تلاش، دانش و زیست هوشمندانه انسان در برابر طبیعت‌اند. در این طرح، فرآیند مستندسازی، حفاظت و بهسازی برکه‌ها با نگاه فرهنگی و موزه‌ای دنبال می‌شود تا این میراث ملموس برای نسل‌های آینده حفظ شود.
در فاز نخست این پروژه، برکه‌های تاریخی روستاهای جزیره قشم تحت پوشش قرار گرفته‌اند و علاوه بر اقدامات عمرانی، نصب تابلوهای معرفی، طراحی مسیرهای بازدید و آموزش راهنمایان محلی در دستور کار قرار دارد.
رستم گورانی با اشاره به ساماندهی بیش از ۵۰ سازه آبی در قالب این پروژه گفت: طرح «موزه‌های زنده برکه‌ای» صرفاً یک پروژه عمرانی نیست؛ بلکه حرکتی است برای پیوند میان گردشگری پایدار، آموزش زیست‌محیطی و احیای هویت فرهنگی قشم. در این مسیر، تولید محتوای چندرسانه‌ای و برگزاری تورهای فرهنگی نیز برنامه‌ریزی شده است.
وی از مشارکت فعال جوامع محلی، به‌ویژه بانوان، جوانان و بزرگان روستاها، به‌عنوان یکی از ویژگی‌های برجسته این طرح یاد کرد و افزود: ساکنان محلی از طریق جلسات آموزشی و مستندسازی شفاهی خاطرات و آداب سنتی مربوط به نگهداری آب، نقش فعالی در فرآیند حفاظت و احیای این سازه‌های تاریخی ایفا می‌کنند؛ تا این میراث زنده، همچنان در بستر زمان جاری بماند.
