گزارش دومین روز از هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان/احیای رپرتوارهای در حال فراموشی مناطق

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان، در دومین روز از این جشنواره که با حضور حمیدرضا اردلان (دبیر جشنواره)، اسحاق شکری (مدیرعامل انجمن موسیقی ایران و مدیر اجرایی جشنواره) در تالار رودکی برگزار شد نوازندگان و خوانندگان در بخش موسیقی مازندران در حضور هیات داوران متشکل از ارسلان طیبی، فضل اله دهقان و مسلم فهیمی به روی صحنه رفتند. 

در این روز نوازندگان سازهای دوتار، للوا، کمانچه، دسرکوتن، قره نی، سرنا و خوانندگان در بخش موسیقی مازندران به رقاب با یکدیگر پرداختند. 

احیای رپرتوارهای موسیقی بومی فراموش شده

در حاشیه داوری دومین روز از جشنواره، فضل‌الله دهقان، عضو هیأت داوران بخش موسیقی مازندران، با اشاره به برگزاری ۱۷ دوره قبلی این جشنواره گفت: جشنواره ملی موسیقی جوان همواره یکی از بزرگ‌ترین و بااهمیت‌ترین رویدادهای موسیقی کشور بوده است. این جشنواره در بخش نواحی زمینه‌ای ارزشمند برای آشنایی نوجوانان و جوانان با سازهای بومی و منطقه‌ای فراهم کرده و در یادگیری، تمرین و اجرای درست قطعات محلی، که ریشه در زندگی و فرهنگ مردم دارند و همواره همراه غم، شادی، کار و تلاش آنان بوده‌اند، تأثیری بسزا داشته است. 

وی ادامه داد: در طول ۱۷ دوره گذشته، به‌ویژه در بخش نواحی، ثابت شد که جشنواره نه‌تنها بستری مناسب برای کشف استعدادهای ناشناخته است، بلکه فضای رقابت آن موجب رشد کیفی شرکت‌کنندگان در هر دوره نسبت به سال‌های قبل نیز شده است. 

دهقان افزود: این جشنواره همچنین به شناخت و توجه هنرجویان به موسیقی سنتی و رپرتوارهای در حال فراموشی مناطق مختلف کمک کرده است. به‌عنوان نمونه، در مازندران طی دو دهه گذشته نوازندگان سازهای بومی بسیار اندک بودند، اما امروز گروه‌های متعددی با ترکیب سازهای محلی همچون سرنا، قِرنه، للوا، دوتار، نقاره، دست‌دایره و کمانچه آثار موسیقی مازنی را روی صحنه می‌برند. بیشتر این چهره‌ها از دل همین جشنواره یا جشنواره «لیلم» که متأسفانه تنها سه دوره در مازندران برگزار شد، معرفی شده‌اند. 

وی درباره کشف استعدادها در جشنواره ملی موسیقی جوان گفت: بیشترین استعداد و توانمندی معمولاً در میان گروه‌های سنی «الف» دیده می‌شود، در حالی که در گروه «ج» رغبت کمتری وجود دارد. مهم‌ترین دلیل این بی‌انگیزگی، نبود مراکز حمایتی و پشتیبان برای این هنرمندان جوان است؛ موضوعی که بارها در سال‌های گذشته مطرح و پیشنهاد شد، اما متأسفانه به نتیجه نرسید. 

این استاد موسیقی در پایان با اشاره به تجربه دوران کرونا اظهار داشت: جشنواره در آن دوره به‌صورت مجازی برگزار شد و همین موضوع باعث افت تعداد شرکت‌کنندگان، به‌ویژه در بخش نواحی شد. خوشبختانه امسال جشنواره دوباره حضوری برگزار شد و امیدواریم در سال‌های آینده شاهد رشد قابل‌توجه تعداد شرکت‌کنندگان باشیم. 

در جریان برگزاری دومین روز جشنواره ملی موسیقی جوان بابک رضایی (مدیرکل دفتر موسیقی)، احمد صدری (پژوهشگر موسیقی نواحی) نیز از این جشنواره و اجراهای جوانان دیدن کردند. 

امروز (پنجشنبه ۱۳ شهریور) در سومین روز از جشنواره هجدهم موسیقی ملی جوان نیز نوجوانان و جوانان شرق و جنوب خراسان با نوازندگی دوتار، دایره، دهل و آواز به روی صحنه می‌روند تا داوران این بخش همچون محمدفاروق درپور، حسین دامن پاک، غفور محمدزاده و اسفندیار تخمکار اجرای آن‌ها را داوری کنند. 

هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان توسط انجمن موسیقی ایران و با حمایت دفتر موسیقیِ و معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به دبیری حمیدرضا اردلان از ۱۱ تا ۲۶ شهریور ماه در تالار رودکی تهران برگزار خواهد شد. 

 حفظ رپرتوارهای  اصیل

احمد صدری پژوهشگر موسیقی نواحی و سرپرست پیشین دفتر موسیقی در حاشیه حضور در هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان گفت: جشنواره موسیقی جوان صحنه درخشش نسل تازه و حفظ رپرتوار اصیل شده است. 

 احمد صدری (مدرس و پژوهشگر موسیقی)، درباره کیفیت اجراهای هجدهمین دوره این جشنواره گفت: اجراهایی که در گروه‌های سنی الف، ب و بخشی از گروه ج دیدم، فوق‌العاده خوب بودند. به‌ویژه گروه‌های الف و ب مثل همیشه بسیار قوی ظاهر شدند. تلاش آن‌ها در حفظ رپرتوار اصلی موسیقی چشمگیر بود و نشان می‌داد هنرجویان همچنان خود را در جایگاه شاگرد و هنرمند می‌بینند. 

وی ادامه داد: به لحاظ تکنیک نوازندگی، بسیاری از شرکت‌کنندگان بسیار پخته و درست اجرا کردند و محتوای موسیقایی را درک کرده بودند. البته طبیعی است که برخی از هنرجویان نیز فقط ملودی‌ها را بی‌احساس و بدون درک کافی اجرا کردند. 

سرپرست پیشین دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه به بحث تغییرات در موسیقی اشاره کرد و گفت: تغییر در موسیقی امری هویتی است. در گذشته تعامل و تداخل فرهنگی کمتر بود، اما امروز به دلیل گسترش رسانه‌ها و فضای مجازی این تأثیرپذیری بیشتر شده است. موسیقی هر قوم مانند یک «هسته ملودیک» است که متناسب با نیازهای اجتماعی و فرهنگی رشد می‌کند و گاهی تغییرات، هویت تازه‌ای به آن می‌بخشد. 

وی توضیح داد: در میان اقوام، تفکیک اینکه یک موسیقی صرفاً مذهبی یا مخصوص جشن است، دشوار است؛ زیرا این ملودی‌ها در هم تنیده‌اند. تغییرات اغلب از طریق کولی‌ها یا نوازندگانی که میان اقوام سفر می‌کردند شکل می‌گرفت. آن‌ها ملودی‌های تازه را به اقوام دیگر می‌آوردند و این موسیقی‌ها با ناخودآگاه جمعی و عناصر هویتی هر قوم آمیخته می‌شد و به بخشی از فرهنگ آن‌ها بدل می‌گشت. 

صدری تأکید کرد: جشنواره ملی موسیقی جوان فرصتی است تا این پیوند میان اصالت موسیقی و تغییرات سازنده به چشم بیاید و نسل جدید در کنار حفظ رپرتوار، توانایی خود در نوآوری را نشان دهند. 

هجدهمین جشنواره ملی موسیقی جوان توسط انجمن موسیقی ایران و با حمایت دفتر موسیقیِ و معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و به دبیری حمید رضا اردلان تا ۲۶شهریور ماه در تالار رودکی تهران برگزار خواهد شد.