گفتگو با مستندسازی که زیر آتش «از قلب ایران» گفت؛
بمب اتم هم بزنند؛ من میمانم چون طرف مقابل بنایش را بر ترس و دلهره ما گذاشته است

وحید فرجی با اشاره به شرایط مستندسازی در روزهای جنگ ۱۲ روزه گفت: در آن روزها میخواستیم کارهایی که زود به نتیجه برسد انجام بدهیم و فضای مجازی جایی مطلوب و مورد توجه ما برای انتشار محتوا بود.
به گزارش خبرنگار ایلنا، وحید فرجی مستندسازی است که از آغازین روزهای جنگ ۱۲ روزه شروع به کار کرد و آثاری با عنوان «از قلب ایران» را درباره ابعاد مختلف حمله اسرائیل ساخت. این مستندساز که سابقه حضور و فعالیت در جنگهای منطقه را دارد، بلافاصله پس از حمله رژیم صهیونی سراغ آثار کوتاه برای پخش در فضای مجازی رفت. هر کدام از آثار بخشی از حقیقت را روشن میکردند. فرجی پس از آتشبس نیز چندین کار تولید کرد که مستند «صدا و سیما» با موضوع حمله به ساختمان شیشهای شاخصترین آنها است.
وحید فرجی در گفتوگو با خبرنگار ایلنا در توضیح انگیزه خود از این اقدام بیان کرد: من در آن مقطع نمیخواستم از تهران خارج شوم؛ دوستانی که من را میشناسند می دانند عمده کارهایم با موضوعات جنگ در منطقه است و این گونه من را میشناسند. حالا وقتی جنگ در تهران است معلوم است که باید در این فضا باشم و نقش فعالم را ایفا کنم. آن زمان یکی از دوستانم میگفت اگر تهران کاری نداری به شمال بیا. گفتم حتی اگر هیچ کاری انجام ندهم باز تهران میمانم. حتی اگر فیلم هم نمیساختم، کاری انجام میدادم؛ مثلا امدادگری و... .
وی ادامه داد: چرا باید شهرم را ترک کنم؟ این کار منطقی ندارد. بمب اتم هم بزنند من میمانم چون طرف مقابل بنایش را بر ترس و دلهره و نگرانیهای ما گذاشته است. بخشی جنگ میکند و بخشی فشار روانی میآورد و راهش همان ایستادگی و تببین واقعیت برای مردم است. کشوری مانند یمن جلوی آمریکا و اسرائیل ایستاده و ماجرا را اعتقادی در نظر گرفته است و میگوید میخواهی بزنی بزن، من از خودم دفاع میکنم.
فرجی تاکید کرد: بر این اساس در آن مقطع میخواستم کاری انجام دهم و از همان روز اول یعنی جمعه با دوستانمان فکر کردیم که کارهایی حماسی و دلی انجام دهیم اما تولید مجموعه «از قلب ایران» دو سه روز طول کشید و از روز سوم سروشکل گرفت. میخواستیم کارهایی که زود به نتیجه برسد انجام بدهیم و فضای مجازی جایی مطلوب و مورد توجه ما برای انتشار محتوا بود.
این مستندساز در پاسخ به این سوال که در این مدت چند مستند و چند دقیقه کار ساخته است، اظهار کرد: من ۱۰ مستند را در قالب مجموعه «از قلب ایران» ساختم که از ۳ دقیقه تا ۲۴ دقیقه زمان داشتهاند. عمده آنها زمان کمی دارند چرا که بستر انتشار مورد نظر ما فضای مجازی بود پس باید کوتاه تولید میشدند. تنها مستند طولانی ما همانی است که درمورد ساختمان شیشهای با عنوان «صدا و سیما» ساختیم. آن اثر هم طولانی شد چون امکان پخش از تلویزیون را داشت؛ ضمن این که امکان قصه گویی بیشتری داشت و تعداد آدمها و آرشیو دستمان را برای پردازش باز کرد.
وی در چرایی خوب دیده شدن مستند « صدا و سیما» گفت: این مستند زود ساخته شد و اصلا سرعت تولید آن مهم بود چون مخاطب نیازمند و تشنه شنیدن خبر بود و این مهمترین مولفهای است که یک کار دیده میشود. پیش از این که این مستند را بسازیم تصاویر و فیلمهایی از ساختمان شیشهای در فضای مجازی منتشر شد که با موبایل گرفته شده بودند و کیفیت خوبی نداشتند. من همان موقع فکر کردم که باید فیلم درستی در این باره ساخت ولی آن زمان به دلایل امنیتی امکان ورود به سازمان صدا و سیما را نداشتیم و بعد از جنگ توانستیم این کار را انجام دهیم.
فرجی گفت: پس از ضبط به سرعت مستند را تدوین کردیم چرا که میخواستیم درکمترین زمان تصویر درست و با کیفیتی را به مردم ارائه بدهیم.
این مستندساز در پاسخ به این سوال که مهمترین چالشهایی که در تولید این مجموعه مستند با آنها مواجه شد چه بوده است، بیان کرد: جنگ وضعیت پیچیده امنیتی داشت و بسیاری جاها را نمیتوانستیم ورود کنیم. آن زمان هم نمیشد و طبیعتا ما به نیروهای امنیتی حق می دهیم و اتفاقا شاید بهتر شد که بعد از جنگ به سازمان صدا و سیما رفتیم چون بعد از جنگ آرامشی برقرار شد که کیفیت کارمان را بالا برد. مهمترین مسئله این بود که بسیاری جاها که دوست داشتیم برویم نمیشد؛ پس تصمیم گرفتیم سراغ دیگر مکانها برویم و به همین دلیل به خانه زهرا برزگر شهید سه سالهای که در دقایق اول شهید شده بود، رفتیم. یا وقتی شرایط آرامتر شد و از حالت امنیتی درآمد به منزل شهید ذوالفقاری رفتیم و با همسایگان صحبت کردیم.
وی اظهار کرد: باید یاد بگیریم مانند آب که در طبیعت راه خودش را از دل کوه و سنگ پیدا میکند راه خودمان را پیدا کنیم و جلو برویم.
فرجی با تاکید بر اهمیت ثبت بحران در لحظه بحران یادآور شد: مواجههای مختلف با سوژهها در دورههای مختلف فرق دارد. پس باید اتفاق را در همان موقع ثبت کرد. باید هرآنچه میتوان را در دل خود حادثه به ثبت رساند؛ چون حال و احوال آدمها و لوکیشنها تغییر میکند. باید اینها را ثبت کنیم چون دوباره میخواهیم به این آدمها و اتفاقات در آن شرایط خاص رجوع کنیم و اینها دادههای آرشیوی میشوند که میتواند در مقاطع بعدی کمک کننده باشد.
وی افزود: کسانی که کارهایمان را میشناختند واکنشهای خوبی داشتند و گفتند این کارها مفید است چون بسیاری نمیتوانند آن موقعیت را از نزدیک ببینند و به واسطه این کارها با تلخی جنگ و شجاعتها آشنا میشوند.
این مستندساز پیام مستندهای خود را افزایش همدلی ملی عنوان و بیان کرد: همدلی و مقاومت و این که در کنار هم این قدرت را داریم که از این مرحله عبور کنیم پیام این مستندهاست؛ ضمن این که باید وحشیگری اسرائیل و آمریکا ثبت شود.
فرجی در باب تاکید بر اهمیت قدرت رسانه در مواقع التهاب یادآور شد: رسانهها از نیروی نظامی هم مهمتر هستند چون ذهن ها را میسازند و اگر بتوان ابتکار عمل در جنگ روایتها را در دست گرفت می توان اثرگذاری بسیاری داشت.
این مستندساز در توصیه به مستندسازان جواب بیان کرد: باید مقداری جسور باشند و منتظر نباشند که کسی تماس بگیرد و سفارش کار دهد. امروز و با توجه به امکانات فناورانه گستردهای که وجود دارد هرکسی میتواند کار کند و نیازی نیست به دل اتفاقات بریم و حتی میشود کار تبیینی کرد و بلاگر شد و در خانه به تحلیل وت بیین پرداخت و به پرسشهای جامعه جواب داد. این که هرکسی با هر امکانی که دارد چه کاری در ارتباط با رسانه انجام میدهد، مهم است.