در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
درآمدی که آب می‌رود!/ یارانه کارگران قرارداد موقت را قطع نکنید
فرض کنیم یک کارگر پیمانکاری نفت در یک شرکت تخصصی مشغول به کار است و ماهی ۴۰ یا حتی ۵۰ میلیون تومان حقوق می‌گیرد اما این درآمد پایدار نیست؛ ممکن است در یک بازه زمانی چندماهه یا حتی کمتر، این کارگر با معضل عدم تمدید قرارداد مواجه و اخراج شود و در نتیجه، درآمدش برای یک بازه زمانی نامشخص به صفر برسد. با این حساب، نباید درآمد مقطعی این خانواده کارگری معیار دهک بندی باشد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، یکی از راهبردهای اصلیِ دولت چهاردهم در یارانه‌پردازی، حذف یارانه نقدی سه دهک بالاست؛ براین اساس، از ابتدای سال ۱۴۰۴ تاکنون، یارانه حدود ۹ میلیون نفر از دهک‌های هشتم و نهم حذف شده و این روند در آبان‌ماه نیز ادامه خواهد داشت.
ششم آبان، «احمد میدری» وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در صحن علنی مجلس از شرطِ درآمد سرانه ۱۰ میلیون تومانی برای حذف یارانه نقدی خانواده‌ها خبر داد و گفت: خانواده‌ای با ۳ نفر عضو که صاحب خانه باشد با حدود ۳۰ میلیون تومان درآمد به دهک هشتم ورود می‌کند و اگر مستاجر باشد با حدود ۴۲ میلیون تومان.
آیا عادلانه است یارانه یک خانواده ضعیف و صاحب یک آپارتمان ۳۰ یا ۴۰ متری در جنوب تهران که ۳۰ میلیون تومان درآمد ماهانه دارد، حذف شود؟ آیا وضعیت مالی این خانواده با خانواده‌ای ساکن شمال شهر و مالک یک واحد مسکونی بیش از ۱۰۰ متری یکسان است؟!
انتقادات بسیاری به نظام دهک‌بندی و حذف یارانه‌های نقدی وارد است اما «علیرضا حیدری» کارشناس رفاه و تامین اجتماعی، به موضوع مهم دیگری در این میان اشاره می‌کند: «بایستی وضعیت کارگران بی‌ثبات‌کار و قرارداد موقت در حذف یارانه‌های نقدی در نظر گرفته شود».
این کارشناس رفاهی در توضیح این مسئله گفت: ۹۵ درصد کارگرانِ مشمول قانون کار در کشور، قرارداد موقت و بخش عمده‌ای از آن‌ها پیمانکاری هستند؛ بنابراین درآمد این کارگران نیز موقت و مقطعی‌ست و نمی‌تواند معیار خوبی برای دهک بندی و خذف یارانه نقدی باشد.
حیدری افزود: فرض کنیم یک کارگر پیمانکاری نفت در یک شرکت تخصصی مشغول به کار است و ماهی ۴۰ یا حتی ۵۰ میلیون تومان حقوق می‌گیرد اما این درآمد پایدار نیست؛ ممکن است در یک بازه زمانی چندماهه یا حتی کمتر، این کارگر با معضل عدم تمدید قرارداد مواجه و اخراج شود و در نتیجه، درآمدش برای یک بازه زمانی نامشخص به صفر برسد. با این حساب، نباید درآمد مقطعی این خانواده کارگری معیار دهک بندی باشد.
این کارشناس رفاهی با تاکید بر اینکه دهک بندی نباید درآمد- محور باشد و دستمزدها در بخش خصوصی ثبات و امنیت ندارد؛ بر ضرورت برخورداری از ابزارهای هوشمند و هوش مصنوعی در دهک‌بندی و حذف یارانه‌های نقدی خانوارها تاکید کرد و گفت: معیارهایی مانند الگوهای مصرف یا سبد مصرفی خانوار نیز باید برای حذف یارانه نقدی در نظر گرفته شود اما از آن مهم‌تر این است که باید بانک اطلاعاتی جامع، به روز و منعطف داشته باشیم که اطلاعات اقتصادی خانوارها با بهره گیری از ابزارهای هوش مصنوعی بهروزرسانی شود. در غیر این صورت، تصمیم‌گیری‌ها با معیارهای عدالت همخوانی نخواهد داشت.
حیدری ادامه داد: بهتر است دولت نظام‌های رفاهی در کشورهای مترقی را مطالعه کند تا به الگوهای درست برسد؛ برای مثال، در نروژ، شهریه مهد کودک‌ها و کودکستان‌ها براساس درآمد فعلی خانوار بهروزرسانی می‌شود مثلاً اگر کارگری به ناگهان بیکار شود، دولت فوراً شروع به حمایت از خانواده او و پرداخت یارانه می‌کند و شهریه فرزند این کارگر به صفر می‌رسد.
نایب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری در ادامه تاکید کرد: دستمزدِ بی‌ثباتِ کارگران قرارداد موقت و پیمانکاری نمی‌تواند مبنای درستی برای دهک بندی باشد؛ اگر یک خانواده سه نفره‌ی کارگری در ماه ۳۰ میلیون تومان درآمد دارد به این معنا نیست که این درآمد قابل اتکاست و در بلندمدت هم پایدار است، ممکن است خیلی زود کاهش یابد یا حتی به صفر برسد.
او در پایان گفت: در اقتصاد متزلزل و بی‌ثبات امروز کشور، معیارهای دهک بندی نباید غیرمنعطف باشد؛ مکانیسم کار و روندهای آن بایستی پویایی و انعطاف داشته باشد و براساس داده‌های جدید به‌روز شود
