کارگران ایرانی؛ قربانی حملات دشمن صهیونیستی / ضرورت تدوین و اجرای آیین نامه پدافند غیرعامل برای همه صنایع

به گزارش خبرنگار ایلنا، طی ده روز گذشته شرایط جنگی تحمیل شده به کشور به نحوی بوده است که بسیاری از نهادها و ارگان‌ها، شرکت‌ها و حتی خانه‌های مسکونی شهروندان آماج حملات متجاوزین قرار گرفتند. در این میان واحدهای تولیدی و کارخانجات نیز از این حملات مصون نماندند. طی روزهای اخیر،  برخی واحدهای تولیدی نیز هدف حمله هوایی ارتش صهیونیستی قرار گرفت. 

این حملات از برخی واحدهای پتروشیمی مانند (پتروشیمی کنگان) تا چند واحد خودروسازی و چاپخانه تا تولید اکسیژن در سراسر کشور را شامل می‌شد و باعث آسیب‌هایی برای کارگران این مجموعه‌ها نیز شد. 

معمولاً حملات به واحدهای تولیدی و اقتصادی، علاوه بر خطر جانی برای نیروی کار و پرسنل و فعالان هر واحد، باعث تعطیلی کار یا آسیب دیدن ابزار و ماشین آلات یا ابنیه واحد می‌شود که خود  این مسئله منجر به بیکارسازی نیروی کار می‌گردد.

برخی کنوانسیون‌های صریح سازمان جهانی کار، بطور دقیق به مسئولیت همه کشورها در قبال‌عدم تهدید واحدهای تولیدی اشاره دارند. برای مثال، کنوانسیون ۱۷۴ سازمان جهانی کار تاکید دارد که دولت‌ها باید از کلیه حوادثی که باعث نشت و آسیب ناشی از نشت گازها، مواد و مایعات خطرناک در محیط کار یا بیرون آن شود، جلوگیری کنند؛ موضوعی که عملاً با حمله نظامی و تهدید به واحدهای تولیدی، توسط قدرت بیگانه نقض می‌شود. 

علاوه بر این، قوانین سازمان ملل متحد و کنوانسیون نظامی ژنو درباره قوانین جنگ نیز، بر غیرانسانی و غیرقانونی بودن حملات به واحدهای تولیدی و کارگران در هنگام جنگ تاکید دارد. کنوانسیون چهارم ژنو درخصوص حفاظت از اشخاص غیرنظامی در زمان جنگ، تاکید ویژه‌ای دارد و تصریح می‌کند که طرفین یک درگیری نظامی (اعم از متجاوز و قربانی حمله نظامی) نباید غیرنظامیان  از جمله کارگران شاغل در محیط کار را هدف بگیرند. 

این درحالی است که حمله به زیرساخت‌های اقتصادی و انرژی از دیرباز یکی از راهبردهای نظامی رژیم صهیونیستی در جنگ‌های مختلف و از جمله تجاوز نظامی این رژیم به ایران بوده و تاکنون این اقدام توسط بسیاری از تشکل‌های کارگری بین المللی مانند «فدراسیون سراسری کارگران آفریقا»، فدراسیون جهانی اتحادیه‌های کارگری (WFTU) و کنفدراسیون بین المللی اتحادیه‌های کارگری (ITUC) محکوم شده است. 

حمید سلیمانی (دبیر تحریریه روزنامه کار و کارگر) اخیرا از حمله نظامی هواگردها به یک چاپخانه طرف قرارداد با این روزنامه در تهران خبر داده و می‌گوید: طی حمله صورت گرفته به این چاپخانه (موسوم به چاپخانه معطر) بخش زیادی از این واحد تولیدی تخریب و نگهبان این واحد نیز مجروح شده که به بیمارستان منتقل شده است. در جریان آسیب صورت گرفته، تلفات جانی دیگری نداشتیم اما چاپخانه فعلا امکان کار ندارد. 

همچنین محمدحسن موسیوند (دبیر اجرایی خانه کارگر استان لرستان) با اشاره به حادثه حمله هوایی ارتش صهیونیستی به کارخانه شرکت خودروسازی «فردا موتور» در شهرستان بروجرد در این استان گفت: این حمله شدید در روزهای نخست تجاوز نظامی و هوایی دشمن صورت گرفت که این حمله ناجوانمردانه منجر به تعطیلی این واحد شده و تخریب گسترده در این کارخانه به وجود آمده است. 

وی افزود: اسرائیلی‌ها این تصور غلط را داشتند که این واحد خط تولید پهپادسازی بوده اما در واقع این مجموعه یک کارخانه خودروسازی با صدها کارگر زحمتکش بوده است. این حمله منجر به شهادت دو کارگر این مجموعه و مجروح شدن تعداد قابل توجهی از کارگران شد که برخی از آن‌ها تحت درمان هستند. 

علاوه بر این موارد، رسول سماکچی (رئیس هیأت مدیره کانون کارفرمایان استان گیلان) نیز با اشاره به حمله هواپیماهای نظامی صهونیست‌ها در شب سی و یکم خردادماه به شهرک صنعتی سفیدرود رشت، اظهار کرد: در جریان این حمله یک کارخانه کوچک تولید کپسول اکسیژن که هیچ کارکرد نظامی نداشته، به کلی آسیب دیده و از چرخه تولید خارج شده است. همچنین شیشه‌ها و بخشی از از ابنیه و ساختمان واحدهای همسایه این مجموعه در شهرک صنعتی سفیدرود آسیب دیده است که البته به دلیل حمله در ساعت غیرکاری، هیچ کارگری دچار آسیب جانی نشده است. 

وقوع چنین حوادثی البته هوشیاری نیروهای حوزه ایمنی و بهداشت حرفه‌ای و نفرات و مدیران حوزه پدافند غیرعامل را می‌طلبد تا عوارض ناشی از حمله نظامی را به حداقل برساند. 

در این ارتباط محمد نظری (عضو انجمن متخصصین بهداشت حرفه‌ای ایران و کارشناس حوزه ایمنی و بهداشت حرفه‌ای) می‌گوید: ما باید یک دستورالعمل جامع برای واحدهای صنعتی کشور در  زمان بروز حوادث غیرطبیعی مانند جنگ داشته باشیم که عمدتاً چنین دستورالعملی باید توسط «سازمان پدافند غیر عامل کشور»  تدوین و تولید شود، اما تاکنون چنین سندی تولید نشده و در اختیار کارکنان حوزه ایمنی و بهداشت حرفه‌ای و بازرسان وزارت کار و وزارت بهداشت به‌عنوان متولی سلامت در محیط کار، قرار داده نشده است. 

وی افزود: البته سازمان پدافند غیر عامل برخلاف بخش ایمنی که فاقد یک سازمان مستقل است، از امکانات خوبی برخوردار است، اما باتوجه به اهمیت و خطر و گستردگی صنایع نفت و گاز و پتروپالایشی در جنوب کشور، ما متوجه شدیم که چنین دستورالعمل‌ها و نظارت‌هایی از سوی سازمان پدافند غیرعامل تنها روی همین صنایع حساس تدوین و ابلاغ شده و درباره انبوه صنایع دیگر مانند صنایع معدنی، صنایع تولیدی فلزی و مکانیکی، صنایع شیمیایی پایین دستی و کوچک و متوسط مقیاس، صنایع غذایی و پوشاک چنین دستورالعمل‌های جامعی برای شرایط جنگی تدوین و پیگیری نشده است. گاه لازم است هر گروه از صنایع خاص، دستورالعمل پدافند غیرعامل مجزایی داشته باشد.

نظری با اشاره به ضرورت وجود دستورالعمل‌هایی در این حوزه گفت:  این موضوع از این جنبه واجد اهمیت است که بالاخره در هر واحدی، مواد خطرناک، اشتعال‌زا، شیمیایی و… وجود دارد که نگهداری آن‌ها حین کار در شرایط حساس و جنگی، نیازمند رعایت اصولی است که افسران ایمنی و کارشناسان بهداشت حرفه‌ای باید بر آن‌ها نظارت کنند. لذا برای کاهش هزینه‌ها و تلفات جانی و مالی، در این شرایط نیازمند چنین آیین‌نامه‌ها و دستورالعمل‌هایی هستیم و علاوه بر این سازوکار نظارت برای اجرای آن نیز لازم است.