مستند «شهری شدن» در اتاق مستند کارفه به نمایش درآمد
مستند «شهریشدن» به کارگردانی گری هاست ویت در اتاق مستند کارفه پخش شد و مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش ایلنا، مستند «شهریشدن» به کارگردانی گری هاست ویت در اتاق مستند کارفه پخش شد و مورد بررسی قرار گرفت.
پیش از پخش این مستند، پوریا جهانشاد –منتقد و پژوهشگر- درباره آن گفت: سئوالی که این مستند مطرح میکند این است که «شهر چیست؟» وقتی از شهر پرسش میکنیم همواره ابنیه و راهها و حدود طبیعی و جغرافیایی آن پیش چشممان میآید و بهنوعی شهر در تصورمان چیزی بیش از کالبد آن نیست. این تصوری است که متاسفانه نزد متولیان شهر هم وجود دارد و همین موجب بسیاری از مشکلات شهر شده است. حاکمان شهر میخواهند شرایط زیست شهروندان را بهبود دهند اما صرفا میخواهند آن را از طریق کالبد به انجام برسانند.
جهانشاد ادامه داد: در واقع وقتی از احیا و بازآفرینی و نظایر آن صحبت میکنند، مسئلهشان صرفا کالبد است و برای همین هم لزوما این کارها به بهبود حیات اجتماعی منجر نمیشود. گفتمان کالبدمحور فجایع زیادی آفریده که بخش زیادی از آن مربوط به نظام سرمایه جهانی است و بخشی هم مربوط به ساختارهای داخلی است. فیلم از این نظر اهمیت دارد که نیروهای حاکم بر شهر را به ما نشان میدهد؛ نیروهایی که دیگر فقط شامل متخصصان نیست و صرفاَ متوجه کالبد شهر هم نمیشود.
پس از پخش مستند «شهریشدن» پوریا جهانشاد افزود: فیلم مباحثی را مطرح میکند که مربوط به دو یا سه دهه اخیر است؛ مباحثی مربوز به حوزه جامعهشناسی شهری. فیلم به نیروهای حاکم بر شهر اشاره میکند: نیروهای اقتصادی، نیروهای سیاسی، نیروهای اجتماعی و نیروی واسطهای از تکنوکراتهای شهری که شامل معماران و برنامهریزان است که واسطه بین نیروهای دیگر هستند.
او یادآور شد: فیلم نشان میدهد که چگونه نیروهای اقتصادی و سیاسی پشت معماران و برنامهریزان قایم میشوند و برنامهریزان و به ظاهر متخصصان شهری اهداف اقتصادی-سیاسی این نیروها را در پس توجیهات علمی تامین میکنند و پروژههایشان را مشروعیت میدهند. فیلم نشان میدهد که در عین حال دسته دیگری از معماران و طراحان شهری هم وجود دارند که جانب مردم و نیروهای اجتماعی را میگیرند و در فکر چاره و بهبود وضعیتاند.
جهانشاد خاطرنشان کرد: تمام این نیروها درگیر تولید فضا هستند و میخواهند مصرف فضا را به سمتی هدایت کنند که بیشتر منافع را برایشان به دنبال داشته باشد. مثلا نیروهای اقتصادی تمایل دارند که فضا را کالاییسازی کنند و بیشترین ارزش مبادله را از آن استخراج کنند؛ نیروهای سیاسی میخواهند مصرف فضا را به گونهای هدایت کنند که اهداف نظارتی، کنترلی و مراقبتی آنها تامین شود؛ از سویی معماران هم میخواهند زبان علم را جانشین زبان اقتصاد و سیاست کنند و بهرهوریهای سیاسی-اقتصادی از فضا را تا حد ممکن از نظرها پنهان کنند و توجیهاتی برایشان بتراشند.
جهانشاد در خاتمه گفت: اما این که چطور نیروهای به ظاهر متخصص هم پیمانِ خواسته و ناخواسته نیروهای سیاسی-اقتصادی می شوند و به آنها مشروعیت می دهند، نکته ای است که جای بحث بیشتر دارد.
ترانه یلدا -شهرساز- در پاسخ گفت: پیوند عجیبی بین کارکردهای سیاسی و اقتصادی با دلایل مشروعیتبخش وجود دارد که میتوانند فضاهای عمومی را از ما بگیرند، همانطور که در فیلم هم دیدیم.
مونا زندیحقیقی -فیلمساز- درباره سویههای جامعهشناختی فیلم به بحث پرداخت: اگر بخواهیم به بخشهای جامعهشناسانه فیلم هم نگاهی داشته باشیم، جایی از فیلم به این اشاره دارد که وقتی مهاجرت به شهرها زیاد میشود، خالیشدن سکنه و از بینرفتن شهرهایی که خالی شدند و حاشیهنشینی در شهرهایی که مورد مهاجرتواقعشدند اتفاق میافتد. درست شبیه آنچه که امروز در لواسان و کردان و جاجرود شاهدیم. عدهای به تهران آمدهاند و عدهای از تهران، به حاشیه شهر رفتهاند! مسئله این است که شهر چقدر فضا برای نگهداشتن مردم دارد؟
پوریا جهانشاد گفت: در شهرها مسئله این است که منطق اصلی، منطق سرمایه است و این در همه شهرها عمومیت دارد.
علیرضا شجاعنوری -بازیگر- نیز در پایان افزود: آنچه این فیلم به ما یادآوری کرد این بود که شهروندان، بودن را فراموش کردهاند و شدن را تجربه میکنند. اگر ما بتوانیم فرهنگ بودن را دوباره تمرین کنیم، محلهها هم باز احیا میشوند.
سری مستندهای شهری اتاق مستند کارفه به انتخاب پوریا جهانشاد، در هفتههای آتی روز یکشنبه ۱۶ دی ساعت ۱۹ مستند «در عمق میدان» به کارگردانی بهروز ملبوسباف اصفهانی و روز یکشنبه ۲۳ دی ساعت ۱۹ مستند «در جستوجوی خانهخورشید» به کارگردانی مهدی باقری خواهد بود و علاقهمندان جهت حضور در این جلسات میتوانند با تلفن ۰۹۱۲۷۳۷۱۴۳۹ تماس بگیرند.