نگاهی به کتاب «واقعیت گرایی سیاسی آیت‌الله العظمی سیستانی»
به تازگی کتابی با موضوعیت مرجع عالیقدر حضرت آیت‌اللّه العظمی سیستانی در کشور عراق منتشر شده که مورد توجه اهالی اندیشه و علم قرار گرفته است.
به گزارش ایلنا، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در عراق با توجه به اهمیت این کتاب به نقد و بررسی این کتاب پرداخته است که به شرح ذیل است:
این کتاب به نام «أسس الواقعیّة السیاسیّة – قراءة فی المنهج السیاسی لآیة اللّه السیستانیّ»، مبانی واقعیّت‌گرایی سیاسی – خوانش و تحلیلی در روش سیاسی آیت‌اللّه العظمی سیستانی دام ظلّه، نوشتۀ فراس طارق مکیه است که به طور تخصصی با ۵۰۰ صفحه به موضوع مرجعیت دینی با رویکرد بررسیِ تحلیلیِ اسناد مهم درباره حقیقت و واقع گرایی مرجعیت عالیقدر تشیع آیت الله العظمی سسیستانی دام ظلّه به ویژه پس از سال ۲۰۰۳ میلادی اشاره دارد.
در این کتاب نویسنده تلاش می کند تا با تکیه بر اسناد فراوانی که در مناسبت‌های گوناگون از آیت‌اللّه العظمی سید سیستانی دام ظلّه صادر شده، خوانش و تحلیلی از بیانیّه‌ها، فتاوا، موضع‌گیری‌ها و فرمایشات معظّمٌ‌له ارائه دهد تا از این گذر، شیوه سیاسی ایشان را به منصه ظهوررسانده و نقش مهم و اثرگذار آن را در تاریخ معاصر عراق به عنوان یک تعیین کننده بیش از پیش نمایان سازد.
نویسنده و محقّق این کتاب اشاره می‌کند: «نمی‌توانم ادّعا کنم که این کتاب شخصیّت واقعی معظّمٌ‌له را آن‌گونه که هست، نشان داده، بلکه دریافت و ادراک بنده از مطالب ایشان را بازتاب داده است. نمی‌توانم ادّعا کنم که حاصل این کتاب، اندیشۀ سیاسی معظّمٌ‌له است، بلکه صرفاً خوانش و تحلیلی از شیوۀ ایشان بر اساس تجربۀ عراقِ ۲۰۰۳ م است که تلاش دارد تا منظومۀ فکری ایشان را بفهمد و استخراج کند و از این تجربۀ ارزشمند و غنیّ از لحاظ فکری و تاریخی محافظت کند و عقل شیعی را بیدار کند و به خیزش وادارد تا ابتکار عمل را در تأسیس نظامی یکپارچه به دست گیرد که با چالش‌های واقعی نه تاریخی جامعه سر و کار دارد و با واقع‌گرایی عملی نه با آرمان‌گرایی نظریّه‌پردازانۀ صِرف به آن‌ها پاسخ می‌دهد.»
این کتاب ۷ باب بخش دارد و فصل‌های گوناگون هر بخش از این قرار است:
باب اوّل: دولت حکومت در اندیشۀ آیت‌اللّه العظمی سیستانی دام ظلّه در سه فصل.
باب دوم: مشروعیّت دولت از دیدگاه معظّمٌ‌له و عموم شیعیان در چهار فصل.
باب سوم: هویّت دولت در چهار فصل.
باب چهارم: زندگی مسالمت‌آمیز در سه فصل.
باب پنجم: حقوق و آزادی‌های سیاسی در چهار فصل.
باب ششم: مرجعیّت عالی و بالادستی در چهار فصل.
باب هفتم: استاد واقعیّت‌گرایی سیاسی در دو فصل.
این کتاب شامل مقدّمه‌ای مهمّ، نمودارهای آماری، بخش پایانی، دو پیوست و پاورقی‌های مهمّ و مفید برای پژوهشگران و دیگران است.
متأسّفانه، در این کتاب هیچ تصویری از اسناد پژوهشی استفاده‌شده و یا ارجاع‌داده‌شده نیامده است. شاید نویسنده نگران اطاله مطالب و تعداد صفحه‌های کتاب بوده است؛ با این حال، چنین اسنادی برای مستند کردن کتاب برای خواننده بدون مراجعه به منابع اصلی، ضروری و همچنین برای محقّقان و حفظ سوابق تاریخی، مهمّ است.
در این کتاب اسناد مهمّی وجود دارد که منبع مهمّی دربارۀ اندیشۀ سیاسی، موضع‌گیری‌ها، بیانیّه‌ها و اظهارات آیت‌اللّه العظمی سیستانی دام ظلّه است.
کتاب بر اندیشۀ معظّمٌ‌له در موضوع دولت حکومت و چگونگی ساختار آن متمرکز شده است.
این کتاب به ساختِ حکومت و گذر از چالش‌ها از طریق گفت‌وگو دعوت می‌کند.
نویسنده، اندیشه‌ها و دیدگاه‌های آیت‌اللّه العظمی سیستانی دام ظلّه را تفسیر و تحلیل می‌کند تا آن‌ها اصل و مبنا باشد و گاهی تصویری متفاوت از دیدگاه معظّم له دربارۀ حکومت ارائه می‌دهد.
