استقرار مداوم انسانی در همدان از دوره هخامنشی تاکنون اثبات شد/ پیاده راه باباطاهر به جای سایت موزه تبدیل به زباله‌دانی شده است
باستان‌شناسان در کاوش‌های باستان شناختی پیاده راه آرامگاه باباطاهر که از اردیبهشت سال قبل در پی انجام عملیات عمرانی شهرداری همدان آغاز شد، آثاری از دوره هخامنشی تا دوره معاصر کشف کردند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، قرار بود این محوطه تبدیل به نخستین سایت موزه خیابانی کشور در پیاده راه باباطاهر همدان شود که این اتفاق هنوز رخ نداده و محوطه کاوش شده نه تنها به محل ریختن زباله و پسماند تبدیل شده که رطوبت حاصل از بارش‌ها نیز منجر به فروریختن دیواره ترانشه باستان شناختی شده است.
باستان‌شناس‌ها در کاوش پیاده راه باباطاهر همدان دو هدف را دنبال کردند. آن‌ها ابتدا لایه نگاری آن محدوده از شهر همدان را انجام دادند و در مرحله بعد کاوش‌های باستان شناختی با هدف تبدیل پیاده راه باباطاهر به سایت موزه را در اولویت قرار دادند.
درست در همین مرحله بود که باستان‌شناس‌ها به شواهد معماری دست یافتند که در بررسی‌های بیشتر مشخص شد متعلق به قرون میانی اسلامی به ویژه دوره سلجوقی و تیموری است.
آثار معماری یافت شده از دوره تیموری یک خانه مسکونی بود که تامین آب آن با استفاده از یک جوی انجام می‌گرفت و مشخص شد که این بنای تاریخی تا دوره قاجار نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
تاخیر یکساله در احداث نخستین سایت موزه خیابانی ایران
محمد شعبانی، سرپرست هیات کاوش باستان شناختی پیاده راه باباطاهر همدان به خبرنگار ایلنا گفت: خوشبختانه در لایه‌های بالایی محدوده‌ای که برای تبدیل شدن به سایت موزه مورد کاوش قرار گرفت، توانستیم یک واحد معماری شامل یک معبر عمومی و جوی آب و فضاهایی با کاربری‌های مشخص پیدا کنیم که برای احداث سایت موزه فوق العاده بود.
این باستان‌شناس افزود: خوشبختانه مدیریت شهری همدان نیز بر ایجاد سایت موزه در این منطقه اصرار و تاکید داشت. پس از کشف فضاهای معماری متعلق به دوره تیموری در پیاده راه باباطاهر و بازدید مدیران شهری همدان از این محدوده قرار بر ادامه کاوش‌ها و حفاظت از محدوده و آماده‌سازی این نقطه توسط اداره کل میراث فرهنگی همدان برای تبدیل شدن به سایت موزه شد. شهرداری همدان نیز مسئول ساخت سایت موزه در مهر و آبان سال گذشته شد.
شعبانی با تاکید بر این که تیم باستان‌شناسی مقدمات حفاظت اولیه از ترانشه حفر شده و بقایای معماری به دست آمده در کاوش‌ها برای در امان ماندن محوطه در پروژه احداث سایت موزه را انجام داد، گفت: متاسفانه به دلیل زمانبر شدن روند تهیه طرح و تصویب و ابلاغ آن به شهرداری با آغاز فصل بارندگی بخش هوایی از دیواره ترانشه حفر شده برای تبدیل شدن محوطه به سایت موزه فرو ریخت اما آثار آسیب ندیدند.
به گفته سرپرست کاوش باستان شناختی پیاده راه باباطاهر همدان، به دلیل اتفاقات غیرقابل پیش بینی روند احداث سایت موزه پیاده راه باباطاهر که اتفاقا کار پیچیده‌ای هم نبود به تاخیر افتاد.
این باستان‌شناس افزود: ساخت سایت موزه پیاده راه باباطاهر همدان تنها نیازمند ایجاد یک چهار دیواری بتنی اطراف محدوده کاوش شده و قرار گرفتن یک باکس شیشه‌ای روی جداره‌ها بود که بیش از یکسال به تاخیر افتاده است و نه فقط مدیریت شهری که حتی اداره میراث فرهنگی هم نتوانسته‌اند باکس بتنی و صفحه شیشه‌ای روی آن را که نهایتا طول و عرض آن ۵ متر است بر محوطه کاوش شده پیاده راه باباطاهر همدان نصب کنند.
تاخیر به دلیل طرح سقف شیشه‌ای
براساس اظهارات سرپرست کاوش‌های باستان شناختی پیاده راه باباطاهر همدان یکی از دلایل تاخیر و طولانی شدن روند احداث سایت موزه این محوطه تاریخی، ایراد گرفتن برخی به طرح هرمی بودن فضای شیشه‌ای که باید بر محوطه نصب می‌شد به بهانه همخوان نبودن با معماری ایرانی بود و حالا قرار شده به جای طرح هرمی یک صفحه مسطح شیشه‌ای بر سایت موزه نصب شود.
به گفته شعبانی، طی چند روز اخیر با تاییدیه انجام شده درباره صفحه مسطح شیشه ای، با گذشت یکسال از طرح اولیه احداث سایت موزه پیاده راه باباطاهر همدان، طی روزهای آینده طرح جدید برای اجرا به شهرداری همدان ابلاغ می‌شود.
این باستان‌شناس اعلام کرد: برغم تایید و ابلاغ اجرای صفحه مسطح شیشه‌ای بر سایت موزه پیاده راه باباطاهر، هنوز بخش بتنی سایت موزه توسط شهرداری که تنها ۴ دیوار مربعی به هم چسبیده است احداث نشده تا به مرحله قرار دادن سطح شیشه‌ای بر جداره‌های بتنی رسیده باشیم.
سرپرست کاوش‌های باستان شناختی پیاده راه باباطاهر همدان گفت: طی یکسال اخیر که پروژه احداث سایت موزه رها شده بود، آب حاصل از بارش‌ها به بخشی از محوطه نفوذ کرده و حجم زیادی زباله بر محوطه ریخته شده است که این محوطه تاریخی و آثار معماری تاریخی موجود در آن باید پیش از احداث سایت موزه بطور کامل از زباله و پسماند پاکسازی شود.
او افزود: یافته‌های به دست آمده در کاوش باستان شناختی پیاده راه باباطاهر مشخص کرد که توالی استقراری در این نقطه از شهر همدان از دوران هخامنشی تاکنون ادامه یافته است.
سرپرست کاوش باستان شناختی پیاده راه باباطاهر همدان گفت: در بخش اول محوطه که به احداث سایت موزه اختصاص یافته است آثاری از قرون میانی اسلامی و مشخصا دوره ایلخانی و تیموری به دست آمد که شامل یک واحد معماری احداث شده با تخت سنگ‌ها و قلوه سنگ‌های رودخانه‌ای است.
این باستان‌شناس ادامه داد: این واحد معماری در کنار یک معبر عمومی ساخته شده بود که وسط آن یک جوی آب وجود داشت و با مهندسی خاص، این جوی آب برای تامین آب شرب آن واحد معماری با شیب مشخص ساخته شده بود.
او گفت: ساختار معماری کشف شده شامل چندین فضای مشخص با کاربری‌های خاص است و داخل فضاها نیز اجاق‌های پخت و پز غذا یافت شد. در واقع با یافتن این سازه معماری به یک واحد مسکونی از قرون میانی اسلامی دست یافتیم که تا اوایل قاجار مورد استفاده بود و نمونه کامل یک دوره طولانی از سبک معماری اسلامی در همدان است.
شعبانی با اعلام اینکه قرار است نخستین موزه خیابانی کشور تا پایان تابستان در پیاده راه باباطاهر همدان راه اندازی شود، گفت: کاوش‌های باستان‌شناختی شهری در خیابان باباطاهر همدان با دو هدف احداث سایت موزه که به آن دست یافتیم و همچنین لایه‌نگاری این بخش از شهر همدان برای دستیابی به توالی استقراری شهر همدان انجام می‌شود که در بررسی‌های باستان شناختی در این بخش شواهدی از آثار دوران هخامنشی تا دوره معاصر پیدا کردیم.
