علی اکبر غفاری که بود؟

به گزارش ایلنا به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران، نشست معرفی جایگاه زنده یاد علی اکبر غفاری در احیا و نشر متون روایی و معارف اهل بیت (علیهم السلام) با حضور شاگردان و خانواده این محقق علوم قرآنی و دینی به میزبانی اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و کتابخانه ملّی ایران برگزار شد.

بذل علم وشاگردپروری از ویژگی‌های انسانی علی اکبر غفاری بود

حسن سیدعرب (عضو هیئت علمی بنیاد دائرۀ المعارف اسلامی) که دبیری این نشست را به عهده داشت، درباره فضایل علمی و اخلاقی زنده‌یاد علی اکبر غفاری گفت: استاد غفاری اخلاق شاگردی و شاگردپروری داشت و هیچگاه از آموزشِ آموخته‌های خود به دیگر افراد دریغ نمی‌کرد و از این منظر انسانی تحسین برانگیز بود.

حسین استادولی (پژوهشگر حوزه علوم روایی) در ادامه این نشست با اشاره به خصوصیات اخلاقی و شیوه‌های تدریسِ امور مربوط به تصحیح متون و معارف اهل بیت (علیهم السلام) توسط زنده‌یاد علی اکبر غفاری گفت: بنده در خانواده‌ای مذهبی و عجین با قرآن و حدیث به دنیا آمدم و پدرم در زمینه تربیت قرآنی فرزندان خود بسیار کوشا بود و بنده هم بسیار علاقمند به این حوزه دانشی بودم. یک روز عصر به زیارت اهل قبور رفته بودم و بر مزار شیخ صدوق نشستم و از او خواستم که راهی پیش پای من بگذارد، تا بتوانم با یک عالم در علوم قرآنی آشنا شوم. فردای آن روز از طرف یک دوست به من پیشنهاد شد که نزد آقای غفاری بروم. در آن زمان اسم ایشان را روی جلد اصول کافی دیده بودم و در نهایت در سال ۱۳۵۳ به دیدار ایشان رفتم و تا زمانی که در قید حیات بودند از محضر وی درس گرفتم.

مترجم و مصحح کتابِ «بحر المعارف» با اشاره به اخلاق زنده یاد علی اکبر غفاری گفت: اخلاق انواع مختلف دارد. اخلاق فردی، اجتماعی، علمی، و عملی که استاد غفاری از هریک از آن‌ها بهره برده بود. در حوزه اخلاق علمی از جهت هوش و حافظه سرآمد بود. زمانی که دنبال منبعی بودیم؛ آدرس و مشخصات کامل منبع مورد نیاز را به شاگردان می‌داد. او همچنین پشتکار بسیاری داشت و همین ویژگی موجب شد آثار بسیاری در طول حیات پر برکت خود به رشته تحریر درآورد.

این پژوهشگر حوزه علوم روایی با بیان این مطلب که زنده‌یاد علی اکبر غفاری با استعانت از دانایی و توانایی خود در انجام کارها کم نظیر بود؛ تصریح کرد: وی به کار خود علاقمند بود و هم می‌دانست که باید چه کار کند و هم می‌توانست کارها را به نحو درست به انجام برساند. یکی دیگر از ویژگی‌های حرفه‌ای او ذهن منظم بود. زمانی که دنبال انجام کار خاصی می‌رفت دقیقا می‌دانست از کجا باید شروع، در کدام مرحله باید تامل و تحقیق کند و چگونه به پایانِ موضوع دست یابد. بذل علم و شاگردپروری از دیگر ویژگی‌های انسانی بود و در امر آموزش از هیچ کمکی دریغ نداشت و هیچ ادعای علمی هم در هیچ موضوعی نداشت. اما از غیرت دینی و مذهبی بسیاری برخوردار بود و زمانی که به موضوعی در علوم دینی برخورد می‌کرد با تحقیق و بررسی دقیق به نتیجه درست می‌رسید و یافته‌های خود را در قالب نوشتار در اختیار دیگران می‌گذاشت.

زنده‌یاد غفاری در نشر و تصحیح میراث شیعه سهم بزرگی داشت

حجت الاسلام حسن طارمی راد (مدیرعلمی دانشنامه جهان اسلام) در ادامه این نشست با بیان این نکته که استاد غفاری آثار مهمی از حدیث شیعه را تصحیح و احیا کرده است، گفت: بنده از اواخر دهه ۴۰ با آثاری که از ایشان خوانده بودم؛ او را شناختم تا اینکه در سال ۱۳۵۱ برادرم برای نوشتن پایان‌نامه خود درباره کتاب کمال الدین صدوق دنبال منبع می‌گشت و از من خواسته بود منابعی را فراهم کنم. به همین دلیل به استاد غفاری معرفی شدم و ایشان راهنمای بسیار خوبی کرد و بعدها هم به حجره کوچک او رفت و آمد داشتم. حجره‌ای که در آن هم کتاب فروشی می‌کرد و هم تصحیح متون انجام می‌داد.

مدیرعلمی دانشنامه جهان اسلام در ادامه با اشاره به مقدمه‌ای که استاد علی اکبر غفاری برای تصحیح کتاب «الغیبة للنعمانی» نوشته است؛ اظهار داشت: کتاب «الغیبة للنعمانی» یکی از کتاب‌های مهم درباره غیبت امام زمان (علیه‌السلام) است و استاد غفاری در بخش معرفی این کتاب عنوان «خادم علم و الدین» را به خود داده است و به واقع می‌خواست که هم خادم علم و هم خادم دین باشد.

حجت الاسلام حسن طارمی راد یادآورشد: استاد غفاری در نوشته‌های خود و در انتخاب واژه‌ها بسیار دقت نظر داشت و مجموعه کتاب‌های حدیثی مهمی از کتب اهل بیت (علیهم السلام) را تصحیح کرد و در نشر و تصحیح میراث شیعه سهم بزرگی داشت.

استفاده بهینه از آیات قرآن و احادیث روایی از ویژگی‌های مهم غفاری بود

بهراد جعفری (مصحح متون روایی و از شاگردان زنده‌یاد علی اکبر غفاری) در ادامه این نشست با اشاره به ۱۵ سال شاگردی ایشان گفت: بنده در رشته رادیولوژی و پزشکی درس می‌خواندم ولی در این حوزه اقناع نمی‌شدم زیرا علاقه عجیبی به علوم دینی و معارف داشتم و به واسطه برادرم با اندیشه‌های شیخ صدوق آشنا شده بودم و بعد از آن به دیدار زنده‌یاد علی اکبر غفاری رفتم و شیفته اخلاق و منش ایشان شدم که به واسطه شاگردی ایشان و بعد از فوت استاد غفاری درباره ۵۲ جلد کتاب کار کردم.

وی یادآورشد: از ویژگی‌های زند‌ه‌یاد علی اکبر غفاری استفاده بهینه از آیات قرآن و احادیث روایی بود که در این زمینه بسیار عالی عمل کرد و شاگردان خود را به خواندن قرآن سفارش بسیار می‌کرد.

ترجمه کتاب «عیون اخبار الرضا» برکات بسیاری داشت

حمیدرضا مستفید (عضو هیئت علمی دانشکده الهیات دانشگاه آزاد و مترجم جلد اول کتاب «عیون اخبار الرضا») با اشاره به همکاری با علی اکبر غفاری برای ترجمه این کتاب گفت: کمک به پژوهنده علم و شاگردپروری از ویژگی‌های ایشان بود و زمانی که در دانشکده الهیات شاگردی او را در علم حدیث می‌کردم سعی و تلاش بسیاری برای یادگیری از ایشان به خرج دادم که زمینه فعالیت‌های آینده مرا هموار کرد.

وی خاطرنشان کرد: با انگیزه و تاثیر کلام و قوت قلبی که ایشان به من داد، جرات کردم جلد اول کتاب «عیون اخبار الرضا» را ترجمه کنم که البته راه سخت و دشواری بود اما برکات بسیاری برای شخص من داشت.