عاطفه زن را برای مقابله با کفر به میدان بیاوریم

به گزارش ایلنا، اولین جلسه از سلسله نشست‌های هم‌اندیشی زن در گفتمان انقلاب اسلامی با عنوان «سبک زندگی؛ نرم‌افزار تمدن» با ارائه نظریه الگوی سوم حسینیه اندیشه توسط رضیه کشتکاران، مسئول واحد خواهران حسینیه اندیشه قم و مدیر مسئول مؤسسه فرهنگی هنری کریمه ولایت با حضور و مباحثه جمعی از کارشناسان و پژوهشگران حوزه زن و خانواده در محل سازمان تبلیغات اسلامی با حمایت اداره کل امور بانوان برگزار شد.

کشتکاران با بیان اینکه با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و سردادن ندای خداپرستی، حاکمیت دین در مقابل نظام سرمایه‌داری شرق و غرب ایستاد، گفت: حرکت عظیم با انقلاب اسلامی در جهان اتفاق افتاد و در جنگ تحمیلی نیز پیروزی از آن رزمندگان غیور ایران بود که یک وجب از سرزمینمان را از دست ندادیم. ایستادگی در جنگ با دست خالی اتفاق افتاد، این ایستادگی، معادلات جنگ کلاسیک را تغییر داد.

وی اظهار کرد: اگر ندانیم وارث حرکت انبیاء هستیم، نمی‌توانیم پای انقلاب اسلامی بایستیم، درحالی که یک تاریخ چشمش به ایستادگی ملت ایران است. ما در شرایط کنونی در جنگ اقتصادی قرار داریم، نقطه‌ای که نظام کفر برای ضربه به ایران هدف قرار داده است. حال سؤال این است که تکلیف اجتماعی ما را در این زمان چه کسی مشخص می‌کند؟ علما و ولی فقیه که نایب امام زمان (عج) هستند، تکلیف اجتماعی ما را در این دوران تعیین می‌کنند.

این محقق و پژوهشگر حوزه زنان با اشاره به تأکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بر موضوع اقتصاد در شعار سال، افزود: ایشان ۱۲ سال است که موضوع شعار سال را اقتصاد قرار داده‌اند و دلیل این امر فقط بحث معیشت مردم نیست. ولی فقیه پرچمدار حفظ توحید و خداپرستی است و می‌خواهد ما آگاه باشیم که نقطه حمله کفر از کدام مسیر است. درواقع کفر می‌خواهد با الگوی اقتصادش اخلاق رذیله را گسترش دهد. اصل و ریشه نظام غربی، جریان شهوت و فرو رفتن در دنیاست. نظام اقتصاد غربی یک سیستم انگیزه و مسیریابی دارد که عامل محرک و سوخت‌رسان می‌خواهد به همین منظور سعی دارد از طریق تنوع، انگیزه را بالا ببرد؛ بنابراین نظام اقتصادی غرب که تولیدمحور است باید هم انگیزه تولید را بالا ببرد و هم مصرف را طبقاتی کند و با ایجاد اختلال در عرضه و تقاضا، تقاضا نسبت به کالا زیاد شده و ایجاد تورم می‌کند و همین امر موجب خلق تفاخر و استکبار اجتماعی خواهد شد.

وی عنوان کرد: اقتصاد نظام سرمایه‌داری همگان را به عنوان شهروند قرار داده و زن و مرد را به کار گرفته و زن و مرد به عنوان شهروند در تولید روزافزون وارد می‌شوند، در این صورت زن و مرد باید مساوی تعریف شوند و همین امر آزادی بی‌قید و شرط و کمرنگ شدن نهاد خانواده را درپی دارد و عملاً ارزش‌های دینی برداشته می‌شود و نگاه غربی به خانواده حاکم می‌شود. ما در مقابل باید به سمت نگاه عدالتی برویم؛ یعنی اختلافات فطری را بشناسیم و بعد جایگاه و نقش‌ها را تعیین کنیم.

کشتکار با بیان اینکه وقتی مدلی را نقض می‌کنیم باید جایگزین داشته باشیم، گفت: ما اگر بخواهیم نگاه الگوی سوم نه شرقی و نه غربی را داشته باشیم و به سمت نگاه سوم برویم، چند شاخصه را باید در نظر داشته باشیم. از جمله اینکه باید ببینیم زن غربی و شرقی چه ویژگی باید داشته باشد که هم در متن و مرکز باشد و هم با توجه به ویژگی عاطفی که در وجود خود دارد، عاطفه اجتماعی را مدیریت کند.

وی با تأکید بر اینکه جامعه به حضور زنانه زن، یعنی عاطفه اجتماعی او نیاز دارد، اظهار کرد: براساس بازخوانی سیره حضرت زهرا (س) اختلاف بین زن و مرد وجود دارد؛ یعنی اگر ویژگی مرد، اقتدار است، ویژگی زن، عاطفه است. در نگاه سنتی، جایگاه زن فقط در خانواده معنا شده در حالی که نقش زن باید در جایگاه اجتماعی تعریف شود، آن هم جایگاهی که بی‌بدیل باشد و مرد نتواند در آن جایگاه قرار گیرد. آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است که همانطور که غرب، جنسیت زن را به میدان آورده، ما در نظام الهی باید عاطفه زن را به میدان بیاوریم و به واسطه آن در مقابل کفر بایستیم. اختلاف لازمه حرکت است ولی این اختلاف نباید به گونه¬ای باشد که ظلم به زن اتفاق بیافتد.

محقق و پژوهشگر حوزه زنان افزود: باید ساختاری برای نقش زنان تعریف کنیم که هم مادری در آن تعریف شود و هم نقش اجتماعی زنان در آن در نظر گرفته شده باشد. ما در بحث زنان قائل به این هستیم که باید نگاه قائده‌مند به بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی وجود داشته باشد و باید بیانات ایشان، تجزیه و عنوان‌گذاری شود. پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی به کنگره هفت هزار شهید زن مسلمان این است که باید به شاخصه الگوی سوم زن مسلمان برسیم. نمونه آن شعار نه شرقی و نه غربی در پیروزی انقلاب اسلامی بود درواقع امام خمینی (ره) از ادبیات کلاسیک روز استفاده نکردند زیرا معتقد بودند ما را با نظام کفر درگیر می‌کند. در شرایط کنونی در موقعیتی قرار گرفته‌ایم که دشمن از بعد فرهنگی با تسلط ادبیات و در بعد اقتصادی با حاکمیت تکنولوژی ما را مورد هجمه قرار داده است. ما در جنگ تحمیلی در همه ابعاد شاهد حضور گسترده بانوان بودیم که با عاطفه خود وارد میدان شدند، اما این حضور، تئوریزه نشده است. ما در الگوی سوم می‌خواهیم از شرقی بودن زن، خانه نشینی را حذف کنیم و در مقابل مدل غربی که زن را مولد ثروت می‌داند و بعد زیبایی او را به میدان آورده، زیبایی عاطفه و روحی زن را به میدان بیاوریم.

وی در پاسخ به این سؤال که ورود عاطفه زن به اقتصاد چه تحولی ایجاد می-کند؟ آیا زن می‌تواند در تعیین الگوی مصرف مؤثر باشد؟ گفت: ما بجای اینکه نقش زن را فقط در خانه تعریف کنیم، باید زن را به مؤثربودن در فضای اجتماعی تعریف کنیم. بر اساس قانون این گونه تعریف شده که نفقه برعهده مرد است، از طرفی می‌گوییم مرد باید زندگی در شأن زن ایجاد کند، از سویی زندگی رفاه محور شده و بدین ترتیب ناخواسته به سمت افزایش طلاق می‌رویم. آنچه مسلم است، زن باید در نقش عواطف ظهور و بروز داشته باشد. عاطفه یک قدرت است و ساخت عاطفه اجتماعی وظیفه زنان نخبه است. اگر جامعه مردوار تعریف شود به سمت جنگ و خونریزی می‌رود. عاطفه اجتماعی هم محرک و هم تأثیرگذار است. در حال حاضر حضور اجتماعی زنان به اشتغال انجامیده و متأسفانه بحران هویت اتفاق افتاده و زنان در پازل مردانه قرار گرفته‌اند. مشکل اینجاست که نمی‌دانیم زنان انقلابی مؤثر اجتماعی را چگونه تعریف کنیم.

کشتکار در بخش دوم سخنان خود به موضوع هویت‌بخشی به زنان اشاره کرد و گفت: اینکه زن باید تحت حاکمیت مرد باشد، استقلالش را زیر سؤال می‌برد. وقتی زن و شوهر کفو هم باشند، تبعیت معنا دارد، بنابراین با ازدواج در اسلام کفویت معنا پیدا می‌کند و تبعیت در کفویت معنا دارد. به همین منظور باید مراکز متعدد برای کفوشناسی داشته باشیم. وقتی اصل ازدواج در کفویت باشد بسیاری از مسائل حل می¬شود.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا رویکرد سختگیرانه به کفویت ما را از توجهات تربیتی و تعالی خانواده باز نمی‌دارد؟ و اینکه آیا اصالت به سختگیری کفویت است؟ عنوان کرد: فرهنگ غرب نقش زن را همانند مرد تعریف می‌کند و در نگاه سنتی، زن منفعل از اجتماع می‌شود برای اصلاح این ساختار باید ابتدا زن را قوی کنیم و در بحث فرهنگی، تحصیل و اشتغال هویت‌سازی صورت پذیرد. از طرفی چون نگاه ارزشی مادرانه به زن وجود دارد، هویت تحصیل و اشتغال با مادری در چالش است و بحران هویت برای زنان ایجاد کرده است در حقیقت فرهنگ خانواده‌ها در فرهنگ تکنولوژی حل شده است.

محقق و پژوهشگر حوزه زنان در بخش دیگر این نشست به موضوع «منزلت زن در تاریخ، جامعه و خانواده» اشاره کرد و گفت: انقلاب اسلامی به عنوان وارث انبیاء شامل دوره‌های حسی، عقلی و شهودی است که در دوره دوم از بعثت تا ظهور را پوشش می‌دهد. در شرایط کنونی به نظر می‌رسد در دوره بت‌پرستی مدرن هستیم که دین‌دینداری را حذف کرده، این نگاهی است که بعد از رنسانس شکل پیدا کرده و ادبیاتی است که رهروان شیطان از آن استفاده می‌کنند و ادبیات پیچیده‌ای است که خدا، انبیاء و ادیان را کنار گذاشته و ما در مقابل این تهدیدات دشمن یا به تحلیل‌های قبل اکتفا می‌کنیم که معمولاً فردی است و به عبادات و تکالیف فردی محدود است یا اینکه از مسیر عقلانیت و منطق سعی می‌کنیم از ورود دشمن در تأثیرگذاری مانع شویم. آنچه مسلم است این است که اگر بخواهیم در بحث عرفان و شهود ورود کنیم، سنگر و جبهه دقیق را شناسایی نکرده‌ایم. باید سنگرهایی متناسب با ورود کفار در میدان در نظر بگیریم.

وی همچنین در بخش دیگر سخنان خود با تأکید بر اینکه زن علاوه بر تاثیر در خانه باید در جامعه اثرگذار باشد، اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانیه‌ای به کنگره ۶۰ هزار زن شهید و همچنین به مناسبت ۱۴ دی که مصادف با میلاد حضرت زهرا (س) بود، شاخصه‌های زن مسلمان را مطرح کردند. ایشان، آنجا که حضور اجتماعی عادی زن مطرح است به خانه‌داری تأکید دارند و آنجا که اصل اسلام در خطر است، دفاع از ولایت را مقدم می‌شمارند.

کشتکار در پاسخ به این سؤال که ورود اجتماعی بانوان باید به چه شکل صورت پذیرد، به بحث مشارکت زنان در دفاع از انقلاب اسلامی اشاره کرد و افزود: بر اساس فرمایش رهبر معظم انقلاب اسلامی، بانوان برای تأثیرگذاری در جامعه باید چند شاخصه را مد نظر داشته باشند. نخست اینکه نه شرقی باشد و نه غربی، مردوار نباشد، با روحیه جهاد و شهادت عجین باشد و شاخصه اصلی آن بی‌بدیل بودن نقش اجتماعی زن است.

وی در ادامه به موضوع منزلت زن در تکوین اشاره کرد و گفت: وقتی می‌گوییم زن مخلوق مرکب است، باید لوازم مرکب بودن را عنوان کنیم. زن با خصوصیت عاطفی بودن، کمبودی که در اقتدار دارد را جبران می‌کند. در اصل خلقت هم وجود زن و هم مرد لازم بوده است. اگر انسان را در ارتباط با خدا، انسان و طبیعت تعریف کنیم وقتی نوع نگاه الهی باشد ارتباط با خدا محوریت پیدا می‌کند بعد ارتباط با انسان و بعد ارتباط با طبیعت است. در نظام مادی، اصل ارتباط با طبیعت است. وقتی ارتباط الهی باشد، انسان به آرامش می‌رسد و احتیاج به ظلم و تجاوز ندارد، بنابراین ظلم و تجاوز در نظام الهی وجود ندارد.

محقق و پژوهشگر حوزه زنان تصریح کرد: امام خمینی (ره) تعریف دینداری را از فردی به قدرت حاکمیتی و تمدنی ارتقا دادند؛ یعنی در بحث تکامل تاریخی ما با سه نظام کفر، نفاق و ایمان مواجهیم. وقتی بحث تاریخ را مطرح می‌کنیم که در درگیری با نفاق و در فضای عینی قرارداریم و می‌خواهیم فشار این نگاه را تحمل کنیم. سرپرستی نظام ایمان در تاریخ با پیامبر (ص) در بحث اقتدار با حضرت علی (ع) و در بعد عاطفی با حضرت زهرا (س) است. باید تتبع تاریخی انجام دهیم. نظام غربی با جنسیت زن ورود پیدا کرده و با عاطفه ورود پیدا نکرده است. اگر قدرت عاطفه زن در جامعه بروز و ظهور داده شود، می‌تواند برای جریان‌سازی دین مؤثر باشد.