موسسات غیرمجاز حقوقی وکلای جوان را استثمار می‌کنند/ دولت برای بهتر شدن جایگاه وکالت اقدام کند

جمشید نور شرق در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا در مورد مهمترین اقدامات دولت روحانی برای جامعه حقوقی در چهارسال گذشته گفت: انتظار جامعه حقوقی از رییس جمهور به عنوان عضوی از این جامعه حتی اگر خود را در تبلیغات انتخاباتی وکیل نیز معرفی نمی‌کرد، این بود که کاستی‌های موجود را از طرق قانونی مرتفع کند. اکنون که این موقعیت در تبلیغات انتخاباتی مورد استفاده قرار گرفته، این انتظارات خیلی بیشتر خواهد بود.

 اقداماتی صورت بگیرد که جایگاه نهاد بهتر شود

این وکیل دادگستری خاطرنشان کرد: مطالبه وکلا این است که اقداماتی صورت بگیرد تا جایگاه نهاد وکالت و نه تنها شغل وکالت بهتر شود که اگر چنین شود منافع آن به مردم می‌رسد. بیمه و بازنشستگی این نهاد به عهده خودشان است و از محل درآمد‌های داخلی و پرداختی‌های وکلا تامین می‌شود، سازمان و تشکیلات مستقلی در جامعه وکالت وجود دارد که عهده‌دار امر بازنشستگی وکلا است بنابراین نه تحمیلی برای دولت دارد نه انتظار بی‌جایی، ولی آنچه که باید بدان توجه کرد این است که وکالت دادگستری در وضعیت فعلی شغلی قائم به شخص بوده و در صورت از کارافتادگی و یا کهولت سن، تنها ممر درآمد وکلاء درآمد بازنشستگی است.

او افزود: کانون وکلا هم در حد توان خود در این زمینه تلاش کرده و اقداماتی صورت داده است. گاهی اوقات این اعمال بیان می‌شوند و بعضی وقت‌ها ابراز نمی‌شود. ولی در حد مقدورات کارهای خوبی صورت گرفته است.

یکی از وظایف کانون وکلا رسیدگی به موضوع اشتغال وکلای جوان است

نور شرق در مورد مشکل اشتغال وکلای جوانان گفت: اگر کانون سه وظیفه اصلی داشته باشد به نظر من یکی از آنها رسیدگی به موضوع اشتغال وکلای جوان است. اضافه شدن هر ساله تعداد قابل توجهی به جمعیت وکلا موضوعی است که باید برای آن راهکار در نظر گرفت. فارغ‌التحصیلان حقوق با هزاران امید و آرزو وارد عرصه وکالت می‌شوند و توقع دارند بتوانند حداقل معیشت را بدست آورند اما وقتی وارد می‌شوند می بینند که اینطور نیست و انتظاری که داشتند برآورده نمی‌شود.

او تاکید کرد: این امر تبعات بدی برای جامعه وکلا داشته و موجب شده موسسات غیر مجاز از کارآموزان وکالت سوء استفاده کنند و حتی می‌شود گفت وکلای جوان را استثمار می‌کنند و مشکلات مالیاتی و غیر آن برای آنها بوجود می‌آورند. باید این موضوع دغدغه مهم کانون‌ها باشد. هرچند که حتما کانون‌ها به این مسئله توجه دارند اما خروجی بخصوصی نداشته و شاهدش این است که می‌توانید از کارآموزان سوال کنید و از وضع اشتغال آنها بپرسید، قطعا پاسخ‌های امیدوار کننده‌ای نمی‌دهند.

این استاد دانشگاه بیان داشت: ممکن است کانون‌ها بگویند وظیفه ذاتی ما نیست که به این مساله رسیدگی کنیم ولی به نظرم اگر هم که وظیفه ذاتی کانون‌ها نباشد انتظار است که برای این مشکل چاره اندیشی کنند. توقع است که کانون با سیاست گذاری‌هایی اشتغال وکلای جوان را تسهیل کند و ایده‌های‌ اجرایی در این زمینه بدهد و آنها را عملیاتی کند. می‌شود با استفاده از وکلای با تجربه یک اتاق‌فکر درست کرد تا خروجی خوبی برای حل این مشکل داشته باشد.

کارآموزان وکالت باید هدایت و برای رعایت اخلاقیات وکالت به آنها آموزش داده شود

او افزود: کارآموزان وکالت باید هدایت شوند و برای رعایت اخلاقیات وکالت به آنها آموزش داده شود. باید آموزش داده شود که برای رسیدن به هدف و بردن دعوی، همه کاری را انجام ندهند. در حال حاضر تمرکز آموزش‌ها بر امور فنی و آموزش حرفه‌ای است. کانون‌ها فقط کلاس‌های آموزشی وسخنرانی برای وکلا برگزار می‌کنند. این آموزش‌ها بیشتر جنبه فنی و حقوقی دارد ولی اگر دغدغه کاری کارآموز حل نشود، بعد گرفتن پروانه پایه یک فقط مسئولیت او سنگین‌تر می‌شود و لزوما کار و درآمد برای او درست نمی‌شود. این مشکل با تبدیل کارآموز به وکیل حل نمی‌شود و فقط سطح انتظارات از او بیشتر می‌شود وکسی که هرچه تلاش می‌کند نمی‌تواند توفیقی پیدا کند ممکن است خواسته یا ناخواسته برای خودش مشکلاتی بوجود بیاورد.

نور شرق با بیان اینکه چاره جویی برای مشکل اشتغال توقعی است که کارآموزان جوان از کانون وکلا دارند، اضافه کرد: متاسفانه در این زمینه خروجی زیادی از جانب کانون‌ها وجود ندارد. می‌شود به گونه‌ای دیگر به این مساله نگاه کرد؛درحال حاضر کارآموزی هیچ پیوندی با اشتغال ندارد و کارآموزان در بهترین حالت فقط تجربه خوبی بدست می‌آورند و وکیل سرپرست خوب وکیلی است که جنبه کار یاد دادن را تقویت کند. اصل هم همین است ولی واقعیت جامعه ما غیر قابل انکار است. واقعیت به ما می‌گوید اینها باید یک درآمدی داشته باشند. نمی‌شود چشممان را روی این وقعیت ببندیم و بگوییم کارآموز یعنی کارآموز و کار باید یاد بگیرد. این حرف تبعاتی دارد که در حال حاضر با آن روبرو هستیم.

حل مشکل وکلای جوان احتیاج به ایده دارد 

این وکیل دادگستری افزود: حل مشکل وکلای جوان احتیاج به ایده دارد. اینکه فقط بگوییم قانون تصویب کنند، مشکل حل نمی‌شود. اول باید ایده‌ای که قابل تحقق و عملیاتی باشد مطرح شود. مثلا بگویند با تصویب قانون مجموعه‌هایی درست می‌کنیم که زیر مجموعه کانون‌ها محسوب شوند تا پروندهایی که در حد کارآموزان جوان است را بازار‌یابی کنند و این پرونده‌ها را کارآموزان با بهایی ارزانتر از وکلای پایه یک انجام دهند. تبعاً چنین اقداماتی در گسترش فرهنگ استفاده از وکیل به خصوص بین اقشار کم درآمد مؤثر خواهد بود، ولی نقش نظارتی کانون بر چنین مجموعه هایی که البته از طرق مختلف قابل اعمال است را نباید نادیده گرفت.

این وکیل دادگستری گفت: به جای اینکه این موسسه‌های کار چاق‌کنی وکلای‌جوان را استثمار کنند موسسه‌هایی درست شود و درصد کمی از در آمد را برای اداره آن موسسه در نظر بگیرند و بخش اعظم درآمد به کارآموز اختصاص پیدا کند. قطعا اگر نرخ پایین بیاید اشتیاق عمومی به استفاده از وکیل بیشتر می‌شود و چون نظارتی از جانب کانون وجود دارد، مردم اعتماد می‌کنند. با استفاده از اینگونه ایده‌ها احتیاج نیست از مسیر طولانی قانون گذاری و حواله دادن موضوع به مجلس  و یا دولت استفاده شود.  

نورشرق افزود: البته این یک ایده خام در بین ایده‌های متعددی است که می‌تواند وجود داشته باشد. به نظرم تشکیل یک اتاق فکر از وکلای باتجربه‌ای که پیشینه آنان توجیه کننده حضور در چنین اتاق فکری است می‌تواند خروجی خوبی چه در زمینه اشتغال کارآموزان و وکلای جوان و چه در زمینه آموزش هرچه بیشتر اصول اخلاق حرفه‌ای داشته باشد.