پاک‌آیین در گفت‌وگو با ایلنا:
آمریکایی‌ها به طور جدی دنبال مذاکره نیستند
یک دیپلمات بازنشسته گفت: مذاکره با آمریکا یک بار آزموده شده است. ما اعتقاد نداریم که آمریکایی‌ها به طور جدی به دنبال مذاکره و حل اختلاف‌ها هستند. آمریکا از مذاکره به عنوان ابزاری برای تحمیل خواسته‌های غیرمعقول خود، از جمله صفر کردن برنامه‌های هسته‌ای ایران، استفاده می‌کند. ما یک بار این تجربه را داشته‌ایم که در وسط مذاکره به ما حمله شده است و تا زمانی که ضمانت کافی از طرف آمریکا نداشته باشیم که این اتفاق تکرار نشود، به نظر نمی‌رسد که مذاکره برای کشور ما گزینه مناسبی باشد.
محسن پاک‌آیین سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در رابطه با ارزیابی خود از سیاست نگاه به شرق جهت پیشبرد اهداف بلندمدت ایران در زمینه سیاست‌گذاری‌های خارجی گفت: به طور اصولی جمهوری اسلامی هیچ مانعی برای برقراری رابطه با کشورهای جهان به جز ایالات متحده و رژیم صهیونیستی ندارد. ایران می‌تواند با سایر کشورهای جهان ارتباط داشته باشد، چنانچه هر کشوری بر اساس احترام متقابل آماده باشد با ایران رابطه برقرار کند، ما هم با آن کشورها همکاری خواهیم کرد.
وی ادامه داد: هیچ اصراری مبنی بر اینکه حتماً با کشورهای شرق رابطه برقرار کنیم وجود ندارد. اگر در مقطع فعلی به سمت شرق نگاه می‌کنیم، به این دلیل است که کشورهای غربی نسبت به ایران رویکرد مثبتی ندارند و به طور طبیعی به دنبال کشورهایی هستیم که منافع‌مان را تأمین کنند.
چین در مقابله با تحریم‌های غربی به ایران کمک کرد
این کارشناس ارشد سیاست خارجی در خصوص روابط ایران با چین و روسیه عنوان کرد: در مورد چین، باید گفت که چین و روسیه دوستان راهبردی ما هستند و این دو کشور به عنوان اعضای دائمی شورای امنیت و دو کشور اتمی نقش تأثیرگذاری در جهان دارند. به ویژه چین، شریک اول اقتصادی جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود. در زمانی که تحت فشار آمریکا و اروپا بودیم، این ارتباطات به ویژه در سه حوزه حمل و نقل، انرژی و تجارت وجود داشته است و اعتماد بین دو کشور در سطح بالایی قرار دارد.
چین سابقه‌ی خوبی در ارتباط با ایران داشته است
وی افزود: مذاکرات در خصوص همکاری‌های دفاعی بین ایران و چین در حال انجام است. در مجامع بین‌المللی، چه چندجانبه و چه منطقه‌ای، همواره همکاری‌های خوبی داشته‌ایم و یکدیگر را حمایت کرده‌ایم. چین کشوری است که مورد اعتماد بوده و هیچ سابقه استعمار یا رفتار خصمانه‌ای علیه کشورهای دیگر، از جمله جمهوری اسلامی، نداشته است. به طور طبیعی ما همکاری با این کشور را ادامه خواهیم داد.
اوراسیا آینده نظم نوین جهانی خواهد بود
این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل با تاکید بر اینکه اوراسیا آینده اقتصادی جهان را تحت تأثیر قرار خواهد داد، اظهار کرد: در این زمینه چین نقش مهمی دارد و ایران و روسیه می‌توانند با همکاری‌های مشترک در نظم نوین آینده تأثیرگذار باشند. این‌ها دلایلی است که روابط ما با چین را تقویت می‌کند.
باید از طریق دیپلماسی تمام تلاش خود را بکنیم
پاک‌آیین درباره اهمیت مکانیزم ماشه و تبعاتی که فعال شدن آن در پی خواهد داشت، تصریح کرد: به نظر من، در ایران موضوع مکانیسم ماشه به شدت بزرگ شده است. شاید نقش رسانه‌های خارجی در ایجاد نگرانی در بین مردم در چارچوب یک عملیات و تأثیرگذاری بر نوسانات ارز و طلا قابل توجه باشد. البته فعال شدن مکانیزم ماشه و بازگشت قطعنامهها بی‌تأثیر نخواهد بود و ما باید از طریق دیپلماسی تمامی فعالیت‌ها مورد نیاز را انجام دهیم.
بازگشت شش قطعنامه علیه ایران اعتبار کمتری نیست به سایر قطعنامه‌های سازمان ملل خواهد داشت
وی با اشاره به این نکته که بازگشت قطعنامهها بیشتر از تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه ایران نیست، گفت: ما می‌توانیم اسنپ‌بک را مدیریت کنیم اما در وهله اول سعی خواهیم کرد که از این وضعیت جلوگیری کنیم. در حال حاضر، انگلیس، فرانسه و آلمان، به عنوان طرف‌های برجام، در مقابل ایران قرار دارند. اگر آن‌ها موفق شوند، این موفقیت با پشتوانه محکم بین‌المللی نخواهد بود و به مراتب اعتبار قطعنامه‌هایی که به صورت جدی در شورای امنیت سازمان ملل مطرح و تصویب می‌شود، کمتر خواهد بود.
سفیر پیشین ایران در آذربایجان در رابطه با راهکارهای مقابله ایران با مکانیزم ماشه گفت: ما در وهله اول تلاش می‌کنیم که جلوی آن‌ها را بگیریم و در عین حال اعتبارزدایی از کشورها را هم دنبال خواهیم کرد. زمانی که قطعنامه‌ای با اعتبار کمتر و ضعیف‌تر تصویب شود، سایر ملل متحد هم خود را ملزم به اجرای آن نخواهند دید.
می‌توانیم مکانیزم ماشه را مدیریت کنیم
وی یادآور شد: در حال حاضر، آقای گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، رویکردی نسبتاً متمایل به نظرات ایران دارد و به نظر من این مسئله مکانیزم ماشه به آن اندازه که بزرگ شده، اهمیت ندارد. ما همان‌طور که تحریم‌های دیگر را مدیریت کردیم، این موضوع را هک می‌توانیم مدیریت کنیم.
ما به رژیم عدم اشاعه تسلیحات هسته‌ای اعتقاد داریم
این دیپلمات با تجربه کشورمان درباره روابط ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیان کرد: ما یکی از اولین کشورهایی هستیم که به NPT پیوسته‌ایم. ما به عدم اشاعه و توسعه سلاح هسته‌ای در غرب آسیا اعتقاد داریم و پیشگام در این زمینه هستیم. در سطح جهانی هم از این موضوع حمایت می‌کنیم و در دکترین دفاعی ایران هم بحث حرکت به سوی ساخت سلاح هسته‌ای وجود ندارد و فتوای رهبر انقلاب نیز این موضوع را تأکید می‌کند.
خروج از ان‌پی‌تی فرصتی برای اجماع‌سازی علیه ایران است
پاک‌آیین تاکید کرد: اگر از این پیمان خارج شویم، برای اروپا و آمریکا فرصتی فراهم می‌آوریم که علیه ما اجماع‌سازی کنند و این اتحادی که علیه ایران شکل می‌گیرد، تقویت خواهد شد. در عین حال، دوستان ما در چین و روسیه که امروز به طور کامل از ایران دفاع می‌کنند، ممکن است از این اقدام ما راضی نباشند و در تصمیمات خود دچار تردید شوند.
تا زمانی که آمریکا برای عدم حمله مجدد ضمانت ندهد، مذاکره گزینه مناسبی نیست
وی پاسخ به این سوال که آیا در حال حاضر امکان مذاکره با آمریکا وجود دارد، اظهار کرد: مذاکره یک بار آزموده شده است. ما اعتقاد نداریم که آمریکایی‌ها به طور جدی به دنبال مذاکره و حل اختلاف‌ها هستند. آمریکا از مذاکره به عنوان ابزاری برای تحمیل خواسته‌های غیرمعقول خود، از جمله صفر کردن برنامه‌های هسته‌ای ایران، استفاده می‌کند. ما یک بار این تجربه را داشته‌ایم که در وسط مذاکره به ما حمله شده است و تا زمانی که ضمانت کافی از طرف آمریکا نداشته باشیم که این اتفاق تکرار نشود، به نظر نمی‌رسد که مذاکره برای کشور ما گزینه مناسبی باشد.
