استاد دانشگاه منچستر در گفت‌وگو با ایلنا:
مردم آمریکا از تأثیر تحریم‌های کشورشان بر مردم عادی در ایران، بی‌خبرند/ دورویی و استاندارد دوگانه بخشی از سیستم ان‌پی‌تی است
استاد دانشگاه منچستر انگلستان گفت: اگر آنگونه که ایالات متحده و سایر قدرت‌های عمده جهانی ادعا می‌کنند در اختیار داشتن سلاح هسته‌ای بد است، در اختیار داشتن چنین تسلیحاتی از سوی اسرائیل هم بد است. با این وجود، هیچگونه تنبیه و انتقادی از اسرائیل به دلیل توسعه تسلیحات هسته‌ای به‌صورت مخفیانه به عمل نیامده است. این نشان دهنده این نکته است که با وجود تمامی حرف‌های قشنگی که در رابطه با حقوق بینالملل و برابری کشورها در سازمان ملل زده شود، قدرت در سیاست بینالملل به‌عنوان عاملی محوری باقی می‌ماند.
«استیون هِرست»، استاد دانشگاه منچستر انگلستان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در پاسخ به این پرسش که «آلنا دوهان» گزارشگر ویژه سازمان ملل که اردیبهشت ماه سال جاری به دعوت ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران به کشورمان سفر کرد، گزارش خود را به طور رسمی درباره سفر به ایران منتشر و در آن تأکید کرد که تحریم‌های یک‌جانبه علیه ایران با اصول حقوقی مطابقت ندارند و باید چهارچوبی مفهومی برای سازوکارهای جبران خسارت، غرامت و اصلاح آسیب قربانیان نقض حقوق بشر ناشی از اقدامات قهری یک‌جانبه ایجاد شود. این گزارش را چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا این مساله تأثیری هم بر تغییر رفتار قدرت‌های بزرگ خواهد داشت؟ و آیا سازوکار مدنظر گزارشگر ویژه حقوق بشر قابلیت اجرایی دارد، گفت: گزارشِ گزارشگر ویژه سازمان ملل، تأثیر چندانی نخواهد داشت. سازمان ملل حتی این قدرت را ندارد تا کشورهای نسبتاً ضعیف را مجبور به انجام کاری کند، مگر اینکه قدرت‌های عمده جهانی و در رأس آن‌ها اعضای شورای امنیت از این سازمان حمایت کنند.
اکثر مردم آمریکا از تأثیر تحریم‌های کشورشان بر مردم عادی در ایران، بی‌خبرند
وی افزود: همچنین برای این سازمان غیرممکن است تا هریک از اعضای شورای امنیت را مجبور به انجام کاری کند که تمایلی به انجام آن ندارند. در این شرایط، تنها راهی که سازمان ملل می‌تواند امید داشته باشد تا به وسیله آن رفتار قدرت‌های عمده جهانی را مدیریت کند، از طریق تحت‌تأثیر قرار دادن افکار عمومی در سطح جهانی یا در درون این کشورها است، به شکلی که دولت آن کشور را تحت فشار قرار دهند تا رفتار خود را تغییر دهد. در این مورد خاص، اتفاق خاصی روی نخواهد داد چراکه گزارشِ گزارشگر ویژه سازمان ملل تقریباً هیچگونه بازتابی در رسانه‌های غربی نداشته است و بدین ترتیب اکثریت آمریکایی‌ها کاملاً از تأثیر تحریم‌های ایالات متحده بر مردم عادی در ایران، بی‌خبر هستند.
رفتار طرف‌ها به بی‌اعتمادی بیشتر و افزایش تردیدها درخصوص امکان تمدید توافق، دامن زد
وی در رابطه با سکوت برخی کشورهای اروپایی در مقابل تحریم‌های آمریکا که طی روزهای اخیر وضع شده‌اند و اینکه آیا این واکنش‌ها به افزایش بی‌اعتمادی در فضای موجود دامن می‌زند، گفت: ساده‌ترین دلیلی که برای سکوت اروپایی‌ها نسبت به تحریم‌های جدید ایالات متحده می‌توان ارائه کرد این است که، در این مرحله از مذاکرات، آن‌ها با واشنگتن هم‌عقیده هستند که اکنون این دولت ایران است که مانع اصلی بازگشت به برجام است. اروپایی‌ها فکر می‌کردند که امکان دستیابی به توافق وجود دارد و آشکارا این نکته را بیان کرده بودند که به عقیده آن‌ها ایران باید آخرین توافقی که به این کشور پیشنهاد شده بود را می‌پذیرفت و تقاضای ایران برای ایجاد تغییرات جدیدی در پیش‌نویس توافق در ماه سپتامبر (شهریور)، اروپایی‌ها را ناامید کرده است. البته، هیچ‌یک از این موارد به پیشبرد مذاکرات و به نتیجه رسیدن آن کمکی نمی‌کند و در عمل به بی‌اعتمادی بیشتر دو طرف و افزایش تردیدها درخصوص اینکه تمدید توافق امکان‌پذیر است، دامن می‌زند.
آمریکا تمایل ندارد در برابر ایران از خود «نرمش» نشان دهد
این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این پرسش که واشنگتن در طول مذاکرات، ایران را به وقت‌کشی متهم می‌کرد اما هر زمان توپ در زمینش بوده به دلایل مختلف از ارائه پاسخ در زمان معقول و منطقی خودداری کرد، شما دلیل طولانی شدن رد و بدل شدن پاسخ‌ها و این رفتارها را چه می‌دانید، اظهار داشت: بر اساس بیانیه وزارت خارجه ایالات متحده در ۱۳ سپتامبر (۲۲ شهریور)، آمریکایی‌ها به تقاضای ایران برای ایجاد تغییراتی در پیش‌نویس توافق پاسخ داده‌اند؛ ولی این پاسخ اعلام عمومی نشده است. با این وجود، برای ناتوانی واشنگتن در ارائه پاسخی سریع و عمومی در شرایط کنونی توضیحاتی وجود دارد. در وهله اول، باید جنبه سیاسی این موضوع در نظر گرفته شود. انتخابات کنگره آمریکا در ماه نوامبر (آبان) برگزار می‌شود و ایالات متحده تمایلی ندارد تا امتیازاتی به ایران بدهد که از سوی مخالفانش اینگونه نشان داده شود که در برابر ایران از خود «نرمش» نشان می‌دهد. با این وجود، عدم ارائه پاسخ از سوی ایالات متحده، فقط یک موضوع سیاسی نیست.
وی مدعی شد: حقیقت مسئله این است که تقاضاهای مطرح شده از سوی ایران در ماه سپتامبر، فراتر آن چیزی است که ایالات متحده (و اروپایی‌ها) در حال حاضر تمایل دارند به ایران ارائه کنند. علی‌الخصوص نه آمریکایی‌ها و نه اروپایی‌ها با تحت فشار قرار دادن آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای پایان دادن به تحقیقات خود در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای گذشته ایران، موافق نیستند؛ چراکه دست زدن به چنین اقدامی به اعتبار آژانس و به صورت گسترده‌تر به رژیم عدم‌اشاعه هسته‌ای صدمه خواهد زد.
هیچ‌یک از طرف‌ها از تلاش‌های خود دستیابی به توافق دست نکشیده‌اند
این استاد دانشگاه منچستر انگلستان در ارزیابی خود از نتیجه دور جدید گفت‌وگوهای میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و اینکه آیا اراده‌ای برای بستن پرونده پادمانی وجود دارد، بیان داشت: من فکر نمی‌کنم که این تحولات ضرورتاً تأثیر قابل‌توجهی بر مذاکرات داشته باشد، ولی در کل نشانه‌های مثبتی هستند. بعد از تحولات اخیر و بن‌بستی که در مذاکرات هسته‌ای به وجود آمده است، این مسئله که دو طرف نسبت به آنچه در حقیقت مصالحه کوچکی است، تمایل نشان داده‌اند نکته خوبی است. این نکته نشان دهنده این است که تصمیم‌گیرندگان همچنان خواهان پیدا کردن راهی برای بازگشت به برجام هستند و هیچ‌یک از طرف‌ها از تلاش‌های خود دستیابی به این هدف دست نکشیده‌اند.
دولت بایدن در برابر ایران با یک دست پیش می‌کشد و با دست دیگر پس می‌زند
هِرست در رابطه با این رفتار متناقض آمریکا مبنی‌بر اینکه در حالیکه ادعای دفاع از حقوق بشر دارد و مدعی حمایت از مردم ایران است و در شرایطی که مذاکرات در حالت تعلیق است، دست به وضع تحریم‌های جدید علیه ایران می‌زند، گفت: تحریم‌های جدید ایالات متحده بازتاب دهنده ملاحظات سیاسی دولت بایدن، علی‌الخصوص ملاحظات سیاسی داخلی است. وقایع اخیر در ایران، از جمله اعتراضاتی که روی داده منجر به این شده که دولت بایدن به صورت مقطعی تحت فشارهای سیاسی قرار بگیرد که مستلزم واکنش مقتضی از سوی این دولت بوده است. دولت بایدن از یک سو می‌خواهد راهی برای بازگشت به برجام پیدا کند و از سوی دیگر می‌خواهد از خودش در برابر ادعا‌های مخالفان سیاسی‌اش مبنی‌بر اینکه نقض حقوق بشر در ایران را نادیده می‌گیرد دفاع کند. از این رو، دست به اقدامات متناقضی خواهد زد و به اصطلاح با یک دست پیش می‌کشد و با دست دیگر پس می‌زند.
وی ادامه داد: به منظور درک اقدامات دولت بایدن، درک این نکته از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که این ایده که اعمال تحریم‌ها به نوعی نقض حقوق بشر است، استدلالی است که در ایالات متحده خریداری ندارد. اکثریت قابل‌توجهی از آمریکایی‌ها چنین نظری در رابطه با تحریم‌ها ندارند؛ یا اصلاً به تأثیرشان فکر نکرده‌اند و یا اینکه به آن‌ها گفته شده است که این تحریم‌ها، تحریم‌های «هوشمندی» هستند که به مردم معمولی در ایران آسیبی وارد نمی‌کنند. در نتیجه، آن‌ها هیچگونه تضادی میان اعمال تحریم‌ها و ادعای دفاع از حقوق بشر نمی‌بینند.
فضای سیاسی داخلی ایالات متحده به‌شدت قطبی شده است
این استاد دانشگاه همچنین در پاسخ به این پرسش که واشنگتن در طول مذاکرات، ایران را به وقت‌کشی متهم می‌کرد اما هر زمان توپ در زمینش بوده به دلایل مختلف از ارائه پاسخ در زمان معقول و منطقی خودداری کرده است، شما دلیل طولانی شدن رد و بدل شدن پاسخ‌ها و این رفتارها را چه می‌دانید، اظهار داشت: این کاملاً واضح است که مسائل سیاسی داخلی بر تمامی مذاکرات بین‌المللی تأثیرگذار هستند. همه دولت‌ها به دنبال حفظ قدرت سیاسی هستند و بنابراین از دست زدن به اقداماتی که به وضعیت سیاسی‌شان در درون کشورهای‌شان صدمه بزند، خودداری می‌کنند. این نکته هم در مورد ایران صدق می‌کند و هم در مورد ایالات متحده و یکی از دلایلی که مذاکرات بین دو کشور همواره بسیاری دشوار بوده است همین نکته است.
وی افزود: به دلیل اینکه خصومت بسیار زیادی در درون این دو کشور نسبت به یکدیگر وجود دارد، دولت‌های این دو کشور نمی‌خواهند اینگونه نشان داده شود که در برابر کشوری که در نظر بسیاری از مردم کشورهای‌شان «دشمن» شناخته می‌شود، از خود نرمش نشان می‌دهند. بنابراین، در پاسخ به پرسش شما باید بگویم که بله این نکته درست است که دولت بایدن تا حدی محتاطانه عمل کرده است؛ چراکه فضای سیاسی داخلی ایالات متحده به‌شدت قطبی شده است و جمهوری‌خواهان از هر فرصتی استفاده خواهند کرد تا دولت بایدن را به دلیل عدم سخت‌گیری کافی در برابر ایران، متهم به تضعیف امنیت ملی ایالات متحده کنند، هر اندازه که اتهام‌شان بی‌معنی باشد. انتخابات کنگره این شرایط را تشدید کرده است.
خواسته ایران در مورد اخذ تضمین از آمریکا کاملاً قابل درک اما غیرقابل اجرا است
هرست در رابطه با این نکته که ایران اعلام کرده که برای جلوگیری از عدم تکرار اتفاق سال ۲۰۱۸ آمریکا باید تضمینی برای خروج طرف‌ها از این توافق ارائه کند، گفت: برآورده کردن این تقاضای دولت ایران، برای ایالات متحده غیرممکن است. الزام‌آورترین توافقی که ایالات متحده می‌تواند به امضاء برساند، معاهده است، ولی به امضاء رساندن معاهده مستلزم حمایت حداقل دو-سوم از نمایندگان سنای آمریکا است و از آنجایی که تمامی سناتورهای جمهوری‌خواه با به امضاء رساندن هرگونه معاهده‌ای با ایران مخالف هستند، چنین معاهده‌ای به امضاء نخواهد رسید. حتی اگر ایالات متحده چنین معاهده‌ای را با ایران به امضاء برساند، امضای آن مانع از این نخواهد شد تا رئیس‌جمهور آینده آمریکا یا کنگره این کشور در صورت تمایل نتوانند از توافق جدید خارج شوند. کاری که هیچ دولتی، چه آمریکا چه هر دولت دیگری، نمی‌تواند انجام دهد این است که دست دولت‌های بعدی خود را برای همیشه ببندد.
وی گفت: اگر دولت آینده آمریکا تصمیم بگیرد که از توافق خارج شود، دلیلی برای آن پیدا خواهد کرد؛ صرف‌نظر از اینکه دولت یا دولت‌های قبلی چه وعده‌هایی ممکن است داده باشند یا اینکه این اقدام آن‌ها چه انتقاداتی در عرصه بین‌المللی به‌همراه خواهد داشت. بنابراین، در حالی که خواسته ایران کاملاً قابل درک است، خواسته‌ای غیرقابل اجرا است و حتی اگر چنین تضمینی داده شود، در عمل غیرقابل اجرا است. چه کسی می‌خواهد واشنگتن را پس از دادن چنین تضمینی، به آن متعهد نگه دارد.
اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها تلاش‌های خود را برای پیدا کردن راهی جهت احیای برجام از سر خواهند گرفت
هرست با توجه به وضعیت فعلی، نتیجه تلاش‌ها برای احیای برجام را اینگونه ارزیابی کرد که در حالی که در روزهای اخیر به‌نظر می‌رسد که مذاکرات به بن‌بست خورده، انتظار من این است که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها تلاش‌های خود را برای پیدا کردن راهی برای احیای برجام از سر خواهند گرفت. اروپایی‌ها هم به‌طور قطع نمی‌خواهند که بن‌بست کنونی با تمامی خطراتی که برای تبدیل شدن به یک درگیری دارد، ادامه پیدا کند؛ در نتیجه تمایل برای ادامه تلاش‌ها به‌منظور رسیدن به توافق بسیار بالا است.
اروپایی‌ها در حوزه انرژی در کوتاه‌مدت با مشکلاتی مواجه خواهند شد
بازنده اصلی در بلندمدت کشورهای صادرکننده نفت و گاز هستند
این استاد دانشگاه منچستر در تحلیل خود از وضعیت بازار انرژی در صورت انعقاد و عدم امضای توافق، گفت: من فکر نمی‌کنم که رسیدن یا نرسیدن به توافق تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر بازار انرژی داشته باشد. اگر نفت ایران کاملاً به بازار بین‌المللی بازگردد، بخشی از فشار‌هایی که منجر به افزایش قیمت می‌شود را کاهش خواهد داد ولی نمی‌تواند شرایط کلی را به صورت چشمگیری تغییر دهد. در رابطه با اروپا، تأثیر از دست دادن نفت روسیه و عدم دسترسی به نفت ایران، تا به حال به میزان بسیار زیادی «پیش‌بینی» شده است. اروپا در حال برنامه‌ریزی بر این اساس است که به نفت ایران و روسیه در آینده نزدیک دسترسی نداشته باشد. این بدون شک بدین معنی است که قیمت حامل‌های انرژی بالا باقی خواهند ماند و افراد زیادی در نتیجه بالا بودن قیمت‌ها صدمه خواهند دید. در میان‌مدت و بلندمدت اروپا مجبور خواهد شد تا هرچه سریع‌تر به سمت به‌کارگیری سوخت‌های تجدیدپذیر و کاهش وابستگی به واردات سوخت‌های فسیلی حرکت کند. بنابراین، در کوتاه‌مدت اروپایی‌ها با مشکلاتی مواجه خواهند شد و متحمل سختی‌هایی می‌شوند ولی در بلندمدت بازنده اصلی کشورهای صادرکننده نفت و گاز خواهند بود.
حزب دموکرات روابط چندان مساعدی با رژیم کنونی اسرائیل ندارد
دلیل عدم امضای توافق تا امروز اختلاف‌نظرهای میان ایران، ایالات متحده و اروپاست
وی در اظهارنظر در خصوص میزان تاثیر فشار اسرائیل بر سازمان انرژی اتمی و دولت آمریکا در به نتیجه نرسیدن برجام و چرایی آن گفت: من فکر می‌کنم که تلاش‌های اسرائیلی‌ها، تأثیر ناچیزی در روند بازگشت به برجام داشته است. اگر دولتی جمهوری‌خواه در واشنگتن بر سر کار بود، با توجه به نزدیکی جمهوری‌خواهان با راست‌گرایان اسرائیلی، با شرایط کاملاً متفاوتی مواجه بودیم؛ ولی حزب دموکرات روابط چندان مساعدی با رژیم کنونی اسرائیل ندارد و در خصوص اینکه بهترین روش برخورد با ایران کدام است، اتفاق‌نظری با یکدیگر ندارند. این نکته در دوران «باراک اوباما» کاملاً آشکار بود؛ در آن دوران اسرائیلی‌ها برای به نتیجه نرسیدن برجام دست به تلاش‌های بسیاری زدند ولی تمامی این تلاش‌ها از سوی دولت اوباما نادیده گرفته شد و با وجود مخالفت شدید دولت «نتانیاهو» و متحدانش در آمریکا، برجام به امضاء رسید. دلیل اینکه تاکنون توافقی حاصل نشده است نه به دلیل دسیسه‌های اسرائیل؛ بلکه به اختلاف‌نظرهایی که میان ایران، ایالات متحده (و اروپا) بر سر آنچه قابل پذیرش و غیرقابل پذیرش است باز می‌گردد.
با وجود حرف‌های قشنگی که درباره حقوق بینالملل زده شود، قدرت عاملی محوری باقی می‌ماند
هِرست در پاسخ به این پرسش که ایران در چهارچوب ان‌پی‌تی و برجام کاملاً اجازه بازرسی به بازرسان را در چهارچوب توافق داده و فعالیت‌های ایران ۱۴ بار از سوی آژانس تأیید شده است، اما اسرائیل با وجود داشتن زرادخانه‌های هسته‌ای، هرگز این چهارچوب را نپذیرفته و تن به هیچ نظارتی از سوی آژانس نمی‌دهد این استاندارد دوگانه آژانس بین المللی انرژی اتمی در نحوه نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران را چگونه تحلیل می‌کنید، گفت: این سوال شما جنبه‌های مختلفی دارد. در وهله اول، اسرائیل به رژیم منع اشاعه سلاح هسته‌ای نپیوسته است. اسرائیل ان‌پی‌تی را به امضاء نرسانده است، در نتیجه خارج از قوانین و چهارچوب‌های آن قرار دارد، ولی ایران چنین شرایطی ندارد. همچین آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هیچ گونه حق یا قدرتی برای بازرسی از فعالیت‌های هسته‌ای اسرائیل ندارد، ولی در رابطه با ایران از چنین حقی برخوردار است.
وی افزود: البته این نکته بدین معنی نیست که استاندارد دوگانه در رابطه با زرادخانه هسته‌ای اسرائیل، حقیقت ندارد. اگر آنگونه که ایالات متحده و سایر قدرت‌های عمده جهانی ادعا می‌کنند در اختیار داشتن سلاح هسته‌ای بد است، در اختیار داشتن چنین تسلیحاتی از سوی اسرائیل هم بد است. با این وجود، هیچگونه تنبیه و انتقادی از اسرائیل به دلیل توسعه تسلیحات هسته‌ای به‌صورت مخفیانه به عمل نیامده است. این نشان دهنده این نکته است که با وجود تمامی حرف‌های قشنگی که در رابطه با حقوق بینالملل و برابری کشورها در سازمان ملل زده شود، قدرت در سیاست بینالملل به‌عنوان عاملی محوری باقی می‌ماند. اسرائیل دوستان قدرتمندی، مانند ایالات متحده، دارد و این بدین معنی است که این رژیم در برابر هرگونه تحریم قابل‌توجهی از سوی جامعه بین‌المللی، مورد حمایت قرار می‌گیرد. این همچنین نشان دهنده این نکته است که در حالی که ایالات متحده با اشاعه تسلیحات هسته‌ای مخالف است (و احتملاً ترجیح می‌دهد که اسرائیل، سلاح هسته‌ای در اختیار نداشته باشد) ولی نسبت به دسترسی به سلاح هسته‌ای توسط آنهایی که دوست آمریکا هستند به مراتب راحت‌تر برخورد می‌کند تا کشورهایی که نسبت به آمریکا خصومت دارند.
دورویی و استاندارد دوگانه بخشی از سیستم ان‌پی‌تی است
آژانس هیچگونه قدرتی برای بازرسی از برنامه هسته‌ای اسرائیل ندارد
این استاد دانشگاه تاکید کرد: دورویی و استاندارد دوگانه بخشی از سیستم ان‌پی‌تی هستند. کشورهای دارای سلاح هسته‌ای هیچ قدمی در راستای خلع سلاح خود برنداشته‌اند، از برنامه‌های توسعه صلح‌آمیز هسته‌ای حمایت نکرده‌اند و از دستیابی به تسلیحات هسته‌ای در مواردی چشم‌پوشی می‌کنند و در مواردی دیگر با آن به مقابله می‌پردازند. با وجود تمامی این موارد، من آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در بن‌بست کنونی که مذاکرات احیای برجام با این مواجه شده است مقصر نمی‌دانم. این سازمان در رابطه با ایران و اسرائیل، استاندارد دوگانه‌ای را در پیش نگرفته است. این سازمان هیچگونه قدرتی برای بازرسی از برنامه هسته‌ای اسرائیل ندارد، در حالی که در رابطه با ایران از چنین قدرتی برخوردار است.
آژانس مکرراً اعلام کرده که مدرکی قطعی در رابطه با برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران به دست نیاورده است
وی گفت: علاوه‌بر این، همان‌طور که در سوال شما هم به این نکته اشاره شده است، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مکرراً اعلام کرده که هیچ مدرک قطعی‌ای در رابطه با برنامه تسلیحات هسته‌ای ایران به دست نیاورده است. باید به این نکته هم توجه داشت که این سازمان تحت فشارهای سیاسی قابل توجهی در زمان‌های مختلف از سوی واشنگتن (علی‌الخصوص در زمان ریاست‌جمهوری جورج دبیلو بوش) قرار داشت تا اعلام کند که ایران به دنبال ساختن سلاح هسته‌ای است. در کل باید بگویم که سازمان انرژی اتمی در برابر فشارهای سیاسی از سوی تمامی طرف‌ها مقاومت نشان داده است و تا حد زیادی در انجام فعالیت‌های خود مستقل عمل کرده است.
دولت بایدن به دنبال احیای برجام است و نمی‌خواهد از احیای آن جلوگیری کند
هرست در رابطه با اینکه آیا اراده‌ای برای بستن پرونده پادمانی وجود دارد، گفت: موضع دولت ایران این است که آژانس به دلیل «فشارهای سیاسی» از خاتمه دادن به بازرسی‌های خود خودداری می‌کند. اگر بخواهم با شما صادق باشم، به نظر من این استدلال، استدلال درستی نیست. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هیچ منفعت یا دلیلی ندارد تا به اسرائیل که همان‌طور که قبلاً اشاره کردم، بخشی از سیستم ان‌پی‌تی نیست و هیچ جایگاهی در آژانس ندارد توجه کند. این استدلال هم که ایالات متحده آژانس را برای عدم خاتمه دادن به بازرسی‌ها تحت فشار قرار می‌دهد، استدلال درستی نیست.
این استاد دانشگاه یادآور شد: دولت بایدن به دنبال احیای برجام است و نمی‌خواهد از احیای آن جلوگیری کند. هیچ تردیدی وجود ندارد که دولت بایدن بسیار خوشحال هم خواهد شد که آژانس اعلام کند که نتیجه بازرسی‌ها رضایت‌بخش است و مانع عمده‌ای که بر سر راه بازگشت به برجام وجود دارد، برداشته شود. دلیل اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پرونده بازرسی از برنامه هسته‌ای ایران را نمی‌بندد این است که اگر صرفاً برای بازگشت به برجام دست به چنین اقدامی بزند، اعتبار این سازمان از دست می‌رود و تمامی بازرسی‌هایی که این سازمان باید در آینده انجام بدهد به خطر می‌افتند.
دولت بایدن در موقعیتی که برجام را به یک معاهده تبدیل کند قرار ندارد
اگر ایران و آمریکا به توافق برسند نتیجه انتخابات کنگره مانعی برای احیای برجام نخواهد بود
هرست در رابطه با اینکه نتیجه انتخابات کنگره بر فرض پیروزی یا شکست دموکرات‌ها چه تأثیری بر سرنوشت برجام خواهد داشت، بیان کرد: از یک‌سو نتیجه انتخابات کنگره تأثیر مستقیمی بر سرنوشت برجام ندارد. همان‌طور که در پاسخ به سؤال قبلی گفتم دولت بایدن در موقعیتی که برجام را به یک معاهده تبدیل کند قرار ندارد و نتایج انتخابات هم هرچه که باشد تغییری در وضعیت دولت بایدن ایجاد نمی‌کند. علاوه‌بر این، با وجود اینکه هرگونه توافقی در رابطه با احیای برجام براساس قانون بازنگری توافق هسته‌ای ایران و ایالات متحده (اینارا)، باید به کنگره ارائه شود؛ بایدن هرگونه رأی مخالفی از سوی کنگره را وِتو خواهد کرد و این نکته کما بیش قطعیت دارد که جمهوری‌خواهان دو-سوم کرسی‌های کنگره را پس از ماه نوامبر (آبان) در اختیار ندارند تا وتوی بایدن را لغو کنند. بنابراین، به غیر از شرایطی که انتخابات کنگره نتایج به شدت غیرمنتظره‌ای داشته باشد، در صورتی که واشنگتن و تهران در نهایت به توافق برسند، تغییر ترکیب نمایندگان کنگره مانعی برای احیای برجام نخواهد بود.
وی گفت: با این وجود، در صورتی که دموکرات‌ها نتایج منفی به دست بیاورند، شرایط در رابطه با احیای توافق هسته‌ای تغییری نخواهد کرد؛ ولی نتیجه بد برای دموکرات‌ها منجر به تغییر شریط سیاسی پیرامون مذاکرات خواهد شد. نتیجه بد برای دموکرات‌ها در انتخابات کنگره، منجر به تضعیف دولت بایدن می‌شود و در چنین شرایطی دولت بایدن تمایل کمتری دارد تا امتیازاتی به ایران بدهد که به کاهش شانس انتخاب نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ در آمریکا بینجامد و در نتیجه رسیدن به توافق به مراتب سخت‌تر خواهد شد.
