شفیعی در گفت‌وگو با ایلنا:
روابط ایران و پاکستان تحت تاثیر آمد و شد دولت‌ها نیست/ ملاحظات اسلام‌آباد نسبت به افغانستان از روابط با کشورهای دیگر تاثیر نمی‌پذیرد
یک کارشناس مسائل شبه قاره گفت: آنچه در داخل پاکستان می‌گذرد، جزو مسائل داخلی آن کشور است و حتی اگر عوامل خارجی بر این تحولات تاثیرگذار باشد باز هم خود جامعه پاکستان است که باید نسبت به آن عوامل خارجی واکنش نشان دهد و رابطه ایران با پاکستان را باید بر پایه سیاست همسایگی خوب پیش برد.
نوذر شفیعی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در تحلیل تحولات اخیر شکل گرفته در پاکستان و در پاسخ به این سوال که روی کار آمدن مجدد حزب «مسلم لیگ» که رابطه ممتازی با عربستان سعوی دارد آیا بر روابط تهران و اسلام آباد در مقطع کنونی و تنش موجود میان تهران و ریاض تاثیرگذار است، گفت: معتقدم که در بین تمامی کشورهایی که در جهان وجود دارند، هیچ رابطه‌ای مثل رابطه میان ایران و پاکستان نمی‌تواند شکل بگیرد؛ به این معنا که اساسا بخش مهمی از جامعه پاکستان اعم از سیاستمداران و مردم این کشور نسبت به ایران نگرش مثبتی دارند. در مقاطعی از تاریخ، برخی از رفتارها باعث دلخوری در روابط دو کشور شد اما هیچ‌گاه مقامات دو کشور حاضر نشدند حتی آن موارد را بر سر زبان بیاورند. بنابراین اساسا نگاه پاکستان و نگاه جامعه این کشور به ایران یک نگاه فرهنگی و معنایی است.
وی ادامه داد: بعضی از عوامل خارجی ممکن است در نوع نگرش بعضی از سیاستمداران تاثیر بگذارد و نوعی از نگرش منفی را ایجاد کند اما این کشور ۲۲۰ میلیون جمعیت دارد. از این تعداد ممکن است واقعا درصد قلیلی از جریان‌ها‌ی افراطی که بیشتر از ناحیه خارج از کشور تغذیه می‌شوند، نسبت به ایران نگرش منفی داشته باشند. بنابراین، حزب مسلم لیگ، حزب مردم یا حزب تحریک انصاف این‌ها اساسا نگاه‌شان به ایران نگاهی مثبت است ولی با دیگران هم رابطه دارند و این طبیعی است. ما نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که احزاب و سیاستمداران یک کشور فقط با ما رابطه خوبی داشته باشند.
وی افزود: می‌خواهم بگویم اساس و جوهره کار این است و این پتانسیل اصلی است که رابطه تهران و اسلام‌آباد بر پایه آن در گذشته بنا شده و الان هم می‌تواند حفظ شود و آن در واقع ناملایمات و چالش‌هایی که احیانا در مسیر رابطه وجود دارد را می‌توان به راحتی برطرف کرد. پس از دید من آنچه در داخل پاکستان می‌گذرد، جزو مسائل داخلی آن کشور است و حتی اگر عوامل خارجی بر این تحولات تاثیرگذار باشد، باز هم خود جامعه پاکستان است که باید نسبت به آن عوامل خارجی واکنش نشان دهد. رابطه ایران با پاکستان را باید بر پایه سیاست همسایگی خوب پیش برد. جامعه پاکستان استعداد داشتن رابطه ممتاز با ایران را دارد که با این حال عوامل مخرب روابط هم وجود دارد.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که نخستین تغییر در سیاست خارجی اسلام‌آباد پس از روی کار آمدن دولت ائتلافی، در رابطه با افغانستان شکل گرفت و شاهد حمله هوایی به سه روستای این کشور بودیم و همچنین حنا ربانی مجددا به سمت وزیر امور خارجه انتخاب شد که به دیدگاه ضدطالبان شهرت دارد، با توجه به تفاوت دیدگاهی که تاکنون در نشست‌های همسایگان افغانستان میان ایران و پاکستان وجود داشته، این تغییر سیاست چه تاثیری در ادامه همکاری‌ها خواهد داشت، گفت: پاکستان مسائل خاص خودش را با افغانستان دارد و اینطور نیست که این کشور در تضاد با ایران و یا در هم سویی با کشور دیگری روابطش را با کابل تنظیم کند. پاکستان یک مساله به نام «خط دیورند» و یک مساله با عنوان ورود آب از افغانستان دارد؛ بنابراین تنش در روابط پاکستان و افغانستان از سال ۱۹۴۷ تاکنون وجود دارد و این چالش، یک چالش بنیادین، مرزی و ارضی است.
وی ادامه داد: بنابراین می‌خواهم بگویم که پاکستان ملاحظات خاص خودش را نسبت به افغانستان دارد و این ملاحظات خیلی از روابط اسلام‌آباد با کشورهای دیگر تاثیر نمی‌پذیرد. از این منظر هم اتفاقا افغانستان یک فرصت است که ایران می‌تواند ورود کرده و اختلافات دو همسایه خود را حل و فصل کند، کما اینکه پیش از انقلاب این الگو را ایران انجام می‌داد. بنابراین اینکه می‌بینید مسلم لیگ و حزب مردم اینگونه به افغانستان نگاه می‌کنند یا تحریک انصاف به نحو دیگری نگاه می‌کرد تنها تفاوت در تاکتیک است.
شفیعی همچنین در پاسخ به این سوال که اختلافات بنیادین میان دو حزبی که امروز دولت ائتلافی را شکل داده‌اند این گمانه را به وجود آورده که با دولتی با ثبات مواجه نخواهیم بود، با توجه به این موضوع و همچنین دعوت شهباز شریف، نخست‌وزیر این کشور از رئیس‌جمهور کشورمان آیا لازم است برای رفت و آمد دیپلماتیک میان دو کشور تاملی صورت بگیرد، گفت: معتقدم این ملاحظه درستی است که در تنظیم یک سفر این موارد در نظر گرفته شود که شرایط جامعه‌ای که ما می‌خواهیم به آنجا سفر کنیم چگونه است؛ آیا پایدار است یا نیست؟ چراکه ما نمی‌توانیم با فردی به عنوان رئیس حکومت صحبت کنیم که برای مثال تا یک هفته دیگر در راس قدرت است. اینجا بحث فرد یا حزب نیست بلکه بحث ثبات سیاسی کشور هدف مدنظر است. ممکن است همین آقای شهباز شریف در یک چشم‌انداز ۵ ساله در قدرت باشد و یا ممکن است وی تنها ۳ ماه در قدرت باشد. البته اگر همکاری در چهارچوب جندجانبه باشد چنین ملاحظه‌ای مطرح نیست.
وی افزود: به هر صورت اگر قرار باشد انتخابات پاکستان حتی برای یک دوره سه ماهه دیگر برگزار شود به این علت که روابط ایران و پاکستان تحت تاثیر آمد و شد دولت‌ها نیست بلکه دولت‌ها تنها این رابطه را سامان می‌دهند، نه تنها رفتن آقای رئیسی به پاکستان بلااشکال است بلکه باعث تقویت رابطه تهران با حزب مسلم لیگ هم خواهد شد.
