افزایش موارد سینه‌پهلو در نوزادان و کودکان
متخصص بیماری‌های کودکان گفت: سینه‌پهلو یا پنومونی همچنان یکی از مهم‌ترین عوارض سرماخوردگی در نوزادان و کودکان است و والدین باید نسبت به علائم آن حساس باشند.
دکتر علی زندیان - متخصص بیماری‌های کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به شیوع گسترده بیماری‌های تنفسی در ماه‌های سرد سال، اظهار داشت: سینه‌پهلو معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که عفونت سرماخوردگی به ریه‌ها می‌رسد و باعث التهاب و عفونت در بافت ریه می‌شود.
وی تصریح کرد: شایع‌ترین و ثابت‌ترین علامت این بیماری در همه سنین کودکان، سرفه خلط‌دار است؛ سرفه‌ای که معمولاً با تند نفس کشیدن همراه می‌شود، به‌ویژه در شیرخواران زیر دو سال. والدین ممکن است فکر کنند بچه فقط سرفه‌های پراکنده دارد، اما اگر تندنفسی دیده شود، این می‌تواند نشانه شروع ذات‌الریه باشد.
این متخصص کودکان با اشاره به اینکه تشخیص سینه‌پهلو(پنومونی) تنها بر اساس سرفه نیست، ادامه داد: کودکی که فقط آبریزش بینی یا گرفتگی بینی دارد، معمولاً حال عمومی خوبی دارد و به بازی و تحرک ادامه می‌دهد. اما وقتی سرماخوردگی باعث می‌شود کودک بی‌حال شود و بازی نکند، این رفتار باید والدین را به فکر وجود یک عارضه جدی‌تر اندازد. ما در معاینه‌های بالینی بارها دیدیم که بی‌حالی، یکی از اولین و مهم‌ترین علائم هشداردهنده پنومونی است.
وی با بیان اینکه والدین معمولاً به دنبال تب یا سرفه می‌گردند، اما تغییر در رفتار کودک بسیار مهم‌تر است، عنوان کرد: بچه‌ای که معمولاً پرتحرک است و ناگهان بی‌انرژی و کم‌حرف می‌شود، یا تمایلی به بازی ندارد، ممکن است دچار یک عفونت عمقی در ریه‌ها شده باشد. حتی اگر تب شدید وجود نداشته باشد، همین کاهش سطح فعالیت باید جدی گرفته شود.
زندیان در تشریح دیگر نشانه‌ها گفت: در کنار سرفه و بی‌حالی، علائمی مثل تند شدن تنفس، خس‌خس سینه، کاهش اشتها، خواب‌آلودگی غیرعادی و تب‌های مکرر می‌تواند نشان‌دهنده نیاز فوری به ارزیابی پزشکی باشد. برخی والدین فکر می‌کنند سرفه چند روزه یک امر طبیعی است، اما وقتی سرفه خلط‌دار با تنفس سریع همراه شود، دیگر موضوع سرماخوردگی ساده نیست.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان خاطرنشان کرد: تشخیص قطعی پنومونی بر اساس معاینه پزشک انجام می‌شود و در برخی موارد برای تعیین شدت درگیری ریه، عکس‌برداری از قفسه سینه ضروری است.
وی بیان کرد: گاهی کودکی با ظاهری معمولی مراجعه می‌کند، اما با معاینه دقیق مشخص می‌شود که ریه‌ها دچار عفونت شده‌اند. به همین دلیل است که ما همیشه توصیه می‌کنیم والدین در مواجهه با بی‌حالی یا تغییر الگوی تنفس، صبر نکنند و از خوددرمانی بپرهیزند.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، این متخصص کودکان درباره روند درمان توضیح داد: در موارد خفیف، ممکن است درمان سرپایی با آنتی‌بیوتیک و پیگیری منظم کافی باشد، اما اگر کودک دچار تندنفسی شدید، تب‌های مقاوم یا کاهش سطح هوشیاری باشد، احتمال بستری شدن وجود دارد. درمان نادرست یا تأخیر در مراجعه می‌تواند باعث عوارضی مانند افت اکسیژن خون و حتی نارسایی تنفسی شود.
وی با اشاره به نقش مهم والدین در پیشگیری از پنومونی، بر رعایت اصول بهداشتی تأکید کرد و گفت: شست‌وشوی منظم دست‌ها، دور نگه‌داشتن کودک از افراد بیمار و تهویه مناسب منزل از مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه هستند. تغذیه سالم و خواب کافی نیز به تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. علاوه بر این، واکسن‌هایی مثل واکسن پنوموکوک و هموفیلوس آنفلوآنزا نقش بسیار مهمی در جلوگیری از عفونت‌های خطرناک ریوی دارند.
زندیان در بخش دیگری از گفت‌وگو به اهمیت توجه والدین به تغییرات رفتاری در کودکان اشاره کرد و گفت: اگر کودکی با سرماخوردگی معمولی همچنان بازی می‌کند، جای نگرانی زیادی نیست. اما وقتی کودکی که ظاهرا سرماخوردگی ساده دارد، ناگهان بی‌حال می‌شود یا بازی نمی‌کند، باید به‌سرعت به پزشک مراجعه شود. این تغییرات کوچک به ما می‌گوید که بدن کودک تحت فشار است و ممکن است عفونت وارد ریه‌ها شده باشد.
او به والدین توصیه کرد به جای تمرکز صرف بر تب، به الگوی تنفس و فعالیت کودک دقت کنند و متذکر شد: بسیاری از والدین فکر می‌کنند اگر تب کنترل شود، یعنی مشکل برطرف شده، اما این‌طور نیست. ما بارها دیدیم که کودک بدون تب دچار ذات‌الریه شده است. بنابراین تندنفسی و بی‌حالی علائمی مهم‌تر از تب هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.
