حفاری‌های اسرائیل زیر مسجدالاقصى/فیلم
در حالی که نگاه جهانیان از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به کشتار اسرائیل در غزه دوخته شده، تل‌آویو هم‌زمان پروژه‌ای کم‌سر و صدا، اما بسیار خطرناک در قدس پیش می‌برد: پروژه حفاری‌های گسترده در اطراف و زیر مسجدالاقصى.
خبرگزاری «آناتولی» شامگاه (دوشنبه) خبر داد که گزارش‌ها و تصاویر تازه نشان می‌دهد اسرائیل حفاری‌های جدیدی در اطراف مسجدالاقصى آغاز کرده است. مقام‌های تل‌آویو این اقدامات را «کاوش‌های باستان‌شناسی» معرفی می‌کنند، اما کارشناسان فلسطینی می‌گویند این حفاری‌ها فاقد هرگونه روش علمی بوده و صرفا با اهداف سیاسی و ایدئولوژیک صورت می‌گیرد.
یکی از پروژه‌های اصلی موسوم به «طریق الحجاج» هفته گذشته با حضور بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، افتتاح شد. این تونل تنها بخشی از شبکه‌ای از ده‌ها تونل است که از دهه‌ها پیش در قلب قدس و اطراف مسجدالاقصى حفر شده تا عملا «شهری زیرزمینی» در خدمت روایت تاریخی اسرائیل ساخته شود.
فعالان فلسطینی هشدار می‌دهند این تونل‌ها ممکن است به مرور موجب تضعیف و حتی فروپاشی پایه‌های مسجدالاقصى شوند. نگرانی‌ها زمانی بیشتر شد که سیاستمداران افراطی اسرائیلی آشکارا خواستار تخریب مسجد و ساخت «هیکل سوم» به جای آن شدند.
در یکی از تازه‌ترین موارد، زوی سکوت، نماینده حزب «صهیونیسم دینی»، پرچم اسرائیل را در محوطه مسجدالاقصى برافراشت و بزالل اسموتریچ، وزیر دارایی این رژیم، علنا آمادگی خود را برای تأمین مالی پروژه ساخت هیکل اعلام کرد.دکتر «عبدالرازق متانی» پژوهشگرباستان‌شناسی، در گفت‌وگو با رسانه‌ها تأکید کرده که حفاری‌های اسرائیل هیچ ارتباطی با پژوهش علمی ندارد و تنها «بهانه آثار» برای تحمیل روایت صهیونیستی است. به گفته او، برخلاف استانداردهای علمی که کاوش از بالا به پایین انجام می‌شود، اسرائیل با تخریب آثار موجود و بازسازی مصنوعی محیط، تاریخ را به نفع ایدئولوژی خود بازنویسی می‌کند.
به باور متانی، زمان‌بندی افتتاح تونل «طریق الحجاج» هم سیاسی بوده است، زیرا هم‌زمان با برگزاری نشست سران عرب و اسلامی در دوحه برای بررسی حملات اسرائیل رخ داد؛ پیامی آشکار از نتانیاهو و متحدان آمریکایی‌اش مبنی بر اینکه «قدس در کنترل ماست».از دیدگاه حقوقی، این حفاری‌ها آشکارا نقض قوانین بین‌المللی و «قانون وضعیت موجود» در اماکن مقدس قدس به شمار می‌آید. با این حال، ایالات متحده و شماری از کشورهای غربی آشکارا از این سیاست‌ها حمایت می‌کنند.
فلسطینی‌ها همچنان بر حق خود برای داشتن پایتخت در قدس شرقی تأکید دارند، حقی که در قطعنامه‌های سازمان ملل نیز مورد تأیید قرار گرفته و اشغال و الحاق قدس توسط اسرائیل در سال‌های ۱۹۶۷ و ۱۹۸۰ غیرقانونی دانسته شده است. اما در عمل، تل‌آویو با ادامه اشغالگری در کرانه باختری و سیاست‌های صهیونیستی‌سازی در قدس، زمینه را برای تشدید بحران و تهدید یکی از مهم‌ترین اماکن مقدس اسلامی فراهم می‌آورد.
