۲۵ اردیبهشت روز فردوسی است
۲۵ اردیبهشت ماه، در گاهشمار رسمی ایران به عنوان روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعر حماسه‌سرای بزرگ ایران و یکی از نام‌آورترین چهره‌های ادبیات جهان، نامگذاری شده است. این روز، صرفاً یک مناسبت تقویمی نیست؛ بلکه یادآور رنج سی ساله مردی است که با سرودن شاهنامه، نه تنها زبان فارسی را از گزند فراموشی و آسیب حفظ کرد، بلکه هویت ملی، اساطیر، تاریخ و فرهنگ کهن ایران را برای نسل‌های آینده جاودانه ساخت.
فردوسی، احیاگر زبان پارسی:
در دوره‌ای که زبان فارسی در خطر آمیختگی با زبان عربی و حتی فراموشی قرار داشت، حکیم ابوالقاسم منصور بن حسن توسی، متخلص به فردوسی، کمر همت بست تا با سرودن شاهنامه، این گنجینه بی‌بدیل ادبی، زبان فارسی را احیا کند. او با دقت و وسواس، واژگان کهن فارسی را در ابیات خود جای داد و با هنرمندی تمام، داستانی عظیم از پادشاهان، پهلوانان و رویدادهای اساطیری و تاریخی ایران را به نظم کشید. او خود در این باره می‌گوید:
بسی رنج بردم در این سال سی
عجم زنده کردم بدین پارسی
این بیت، به وضوح رسالت فردوسی را در حفظ زبان فارسی و زنده نگاه داشتن هویت ایرانی از طریق آن نشان می‌دهد.
شاهنامه، شناسنامه فرهنگی ایران:
شاهنامه، با بیش از ۶۰ هزار بیت، تنها یک اثر ادبی نیست؛ بلکه دائرةالمعارفی از تاریخ، اساطیر، فرهنگ، آداب و رسوم، حکمت، اخلاق و هویت ایرانی است. این اثر جاودانه، از داستان کیومرث، نخستین پادشاه اساطیری، آغاز شده و تا پایان دوران ساسانیان و حمله اعراب به ایران ادامه می‌یابد. شاهنامه روایت نبرد دائمی خیر و شر، نیکی و بدی، و تجلی روح پهلوانی و عدالت‌خواهی در کالبد قهرمانانی چون رستم، سیاوش و کیخسرو است. این داستان‌ها، نه تنها جذاب و حماسی هستند، بلکه سرشار از پند و اندرز و درس‌های زندگی‌اند که فردوسی با خرد خویش در تار و پود آن تنیده است.
اهمیت روز بزرگداشت فردوسی:
روز ۲۵ اردیبهشت، یادآور این نکته مهم است که میراث فرهنگی و زبانی ما، دستاورد تلاش و رنج بزرگانی چون فردوسی است و وظیفه ماست که این میراث گرانبها را پاس بداریم. در این روز، مراسم مختلفی در سراسر ایران، به ویژه در آرامگاه فردوسی در توس (مشهد)، برگزار می‌شود که شامل:
شاهنامه‌خوانی: تلاوت اشعار حماسی شاهنامه و آشنایی با داستان‌ها و شخصیت‌های آن.
همایش‌های ادبی و فرهنگی: بررسی ابعاد مختلف شاهنامه و تأثیر آن بر ادبیات، هنر و فرهنگ ایران.
نکوداشت مقام فردوسی: سخنرانی‌ها و برنامه‌هایی در تجلیل از جایگاه فردوسی و نقش او در حفظ هویت ایرانی.
بازدید از آرامگاه فردوسی: علاقه‌مندان به ادبیات و فرهنگ ایران، در این روز به آرامگاه فردوسی رفته و یاد او را گرامی می‌دارند.
فردوسی، الهام‌بخش نسل‌ها:
تأثیر فردوسی و شاهنامه بر ادبیات فارسی و فرهنگ ایرانی انکارناپذیر است. بسیاری از شاعران و نویسندگان پس از او، از شاهنامه الهام گرفته‌اند و بسیاری از ضرب‌المثل‌ها، واژگان و اصطلاحات رایج در زبان فارسی، ریشه در این اثر دارند. فردوسی نه تنها یک شاعر بود، بلکه یک حکیم و ریشه‌دارترین پاسدار هویت ملی ما در برابر ناملایمات تاریخی محسوب می‌شود.
در ۲۵ اردیبهشت، بیایید با افتخار به یاد این بزرگمرد تاریخ و ادب ایران باشیم و با مطالعه و ترویج شاهنامه، در حفظ میراث گرانبهای او سهیم باشیم تا "نام نکو گر بمیرد رواست، به گیتی نماند به جز گفتنی".
