ملت ایران همچون رستم بر خرد تکیه کرده است
به همت مؤسسه کار و تأمین اجتماعی و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، یازدهمین نشست «همبستگی اجتماعی و دفاع ملی» با موضوع «فرهنگ، هنر و مقاومت ملی» سه‌شنبه در سالن آمفی‌تئاتر موزه هنرهای معاصر تهران و به صورت حضوری و مجازی برگزار شد و صاحبنظران حوزه فرهنگ و هنر کشور بر جایگاه عناصر فرهنگی و هنری بر تاب‌آوری جامعه در شرایط جنگی تاکید کردند.
به گزارش روابط عمومی موسسه کار و تامین اجتماعی علی ربیعی، دستیار رئیس‌جمهور در امور اجتماعی، در این نشست با تأکید بر ضرورت نقش‌آفرینی میانداران فرهنگی گفت: هر مدیری که با رویکرد آشتی در هنر شروع به کار می‌کند، متأسفانه با دلایلی کوته‌بینانه مورد بی‌مهری قرار می‌گیرد. همبستگی جامعه ایران بدون میاندارها و افراد واسط شکل نخواهد گرفت و باید ارزش این افراد را دانست.
وی افزود: ما در این سلسله نشست‌ها به دنبال فهم این موضوع بودیم که چه در جامعه رخ داد که دفاع میهنی شکل گرفت. در آن زمان فهمی از جامعه ایران وجود داشت که بر اساس آن سناریوی تجاوز به ایران طراحی شد، اما واکنش مردم ایران نشان داد که این برداشت کاملاً نادرست است.
ربیعی با اشاره به نقش عناصر فرهنگی اظهار کرد: هوش فرهنگی و عناصر فرهنگی مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار در روح جمعی مردم ایران بوده‌اند. اگر فهم درستی از دلایل خرد جمعی و مقاومت جمعی مردم ایران حاصل نشود و مسیر اشتباهی انتخاب گردد، پیامدهای نگران‌کننده‌ای رخ خواهد داد. حضور اندیشمندان در چنین نشست‌هایی می‌تواند به شکل‌گیری نگرش صحیح در این زمینه کمک کند.
در ادامه احمد محیط‌طباطبایی، پژوهشگر میراث فرهنگی، با اشاره به تجربه موزه‌ها در دوران جنگ گفت: در شرایط جنگی، موزه‌ها به طور خودکار بسیاری از آثار را جمع‌آوری کردند و حتی برخی کارکنان، موزه‌ها را ترک نکردند. این شرایط به ما نشان داد که حتی انبارهای مناسب برای نگهداری آثار تاریخی نداریم.
وی با تأکید بر لزوم برنامه‌ریزی برای آینده اظهار کرد: حال که فرصت‌هایی دوباره فراهم شده باید بیندیشیم و بسازیم. در زمان جنگ، شهرداری تهران هیچ اقدام موثری برای حفاظت از مجسمه‌های شهری انجام نداد، در حالی که این آثار متعلق به آینده‌اند نه امروز. البته تلاش‌های موزه‌ها و کلکسیونرها در نجات آثار فرهنگی قابل تقدیر است.
محیط‌طباطبایی ادامه داد: نجات‌بخشی در زمان جنگ اصلی مهم است و کسانی که در این شرایط آثار فرهنگی و تاریخی را حفظ کردند شایسته تحسین‌اند. دو شیوه هنری همواره در تاریخ وجود داشته است: هنری که حکومت‌ها از آن حمایت می‌کردند و هنری که متعلق به مردم بوده است. موسیقی‌های مردمی و محلی، روایتگران تاریخی ما هستند و خود مردم همواره قاضی نهایی ارزش آثار هنری بوده‌اند.
وی با اشاره به سنت فرهنگی ایران گفت: در شاهنامه، تنوع فرهنگی و قومیتی حفظ شده و همبستگی گروه‌های اجتماعی با هدف وحدت ملی پاسداری شده است. زبان فارسی دری نیز در زمانی گسترش یافت که ایرانیان در موضع قدرت نبودند، که نشان‌دهنده بی‌توجهی ما به هویت تاریخی خود است. در همه دوران‌ها، هویت ملی بر هویت رسمی برتری داشته است.
محیط‌طباطبایی افزود: یکی از درخشان‌ترین دوره‌های تاریخی ایران، حکومت اشکانیان بود که در آن هر ایالت دین ویژه خود را داشت و تنوع فرهنگی حفظ شده بود، آن هم در برابر قدرت عظیم امپراتوری روم. همواره نیز بزرگ‌ترین پیروزی‌های ایران در دفاع بوده و نه در حمله. البته نمی‌توان در همه شرایط نسخه واحدی تجویز کرد، اما نکته‌ای که همیشه ثابت است این است که ملت ایران همانند قهرمان اسطوره‌ای خود، رستم، همواره بر عقل و خرد تکیه کرده است.
