ایران به جمع کشورهای پیشرو در ذخیره‌سازی داده‌های ژنتیکی پیوست!

شرکت هومن ژن پارس با ایجاد پایگاه داده‌ای متشکل از ۱۲۰ هزار نمونه ژنتیکی، گام بزرگی در توسعه علم ژنومیک و تحقیقات زیستی ایران برداشته است. این دستاورد، که با بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته و هوش مصنوعی محقق شده، نقش کلیدی در پیشبرد تحقیقات علمی، بهبود سلامت عمومی و توسعه اقتصادی کشور ایفا خواهد کرد.

بر اساس اعلام روابط عمومی این شرکت، داده‌های ژنتیکی مربوط به جمعیت‌های گوناگون ایران، طی چند سال اخیر گردآوری و در نهایت در یک سامانه منسجم نگهداری شده است؛ این پایگاه داده در حال حاضر شامل بیش از ۱۲۰ هزار نمونه ژنتیکی است.

دامون نشتاعلی؛ بنیانگذار و مدیرعامل هومن ژن پارس

داده‌های ژنتیکی به عنوان نقشه‌ای جامع از خصوصیات وراثتی افراد، نقش بسزایی در پیشبرد تحقیقات علمی دارند. پایگاه ایجاد شده توسط هومن ژن پارس نه تنها قابلیت شناسایی جهش‌های بیماری‌زا و تعیین ریسک بیماری‌های ارثی را دارد، بلکه امکان بررسی و تحلیل الگوهای خاص ژنتیکی در جمعیت ایران را نیز فراهم می‌کند. این اطلاعات، ابزار مهمی در مقابله با تهدیدات زیستی محسوب شده و در شرایط بحرانی به تصمیم‌گیری سریع و دقیق کمک خواهد کرد. برای مثال این داده‌ها کمک بزرگی برای بیماران نیازمند پیوند اعضا با امکان بررسی انواع HLA‌ها خواهند بود.

ایران با این دستاورد در کنار کشورهایی نظیر قطر، عربستان و امارات قرار گرفته که پروژه‌های مشابهی را برای توسعه بانک‌های ژنومی اجرا کرده‌اند. در حال حاضر، بانک ژنوم قطر ۴۰ هزار نمونه، عربستان ۱۰۰ هزار نمونه و امارات یک میلیون نمونه را ثبت کرده‌اند، اما ایران توانسته است با فناوری‌های بومی و همکاری متخصصان داخلی، در این عرصه به‌طور چشمگیری پیشرفت کند.

همچنین با توجه به حساسیت داده‌های ژنتیکی، شرکت هومن ژن پارس استانداردهای امنیتی و حریم خصوصی دقیقی را پیاده‌سازی کرده است. در حال حاضر این داده‌ها در شبکه Air gap (عدم اتصال به شبکه داخلی و اینترنت) نگهداری می‌شوند. در آینده با استفاده از روش‌های نوین رمزنگاری و پروتکل‌های امنیتی هومن ژن پارس علاوه بر تضمین محرمانگی و محیطی امن نگهداری، در صورت فراهم شدن شرایط و زیرساخت‌های کافی امکان به‌اشتراک‌گذاری کنترل‌شده و پژوهشی داده‌ها را نیز فراهم خواهد شد که در بلندمدت به پیشرفت علم و فناوری کمک خواهد کرد.

موفقیت شرکت هومن ژن پارس در توسعه پایگاه داده ژنتیکی ملی، نه‌تنها یک دستاورد علمی، بلکه فرصتی استراتژیک برای آینده زیست‌فناوری ایران محسوب می‌شود که در این مقایس در ایران بی سابقه است. این پروژه، علاوه بر تأثیرات مثبت بر تحقیقات علمی و بهبود سلامت عمومی، زمینه‌ساز همکاری‌های بین‌المللی و توسعه فناوری‌های نوین در کشور خواهد بود. در مجموع، این موفقیت به عنوان نقطه عطفی در تاریخ ژنومیک ملی ایران محسوب می‌شود که می‌تواند مسیر جدیدی را برای تحقیقات علمی، توسعه اقتصاد زیستی و بهبود نظام سلامت جامعه بگشاید.