نمی‌خواستم بدون اینکه کار مهمی انجام داده باشم، بمیرم

برنامه رونمایی از کتاب صوتی «جاناتان، مرغ دریایی» شب گذشته(۲۷ اردیبهشت)، در کافه کتاب فروشگاه مرکزی شهر کتاب برگزار شد. در این برنامه، مصطفی رحماندوست، شاعر، مهرداد اسکویی، گوینده کتاب، مهدی زارع، آهنگساز کتاب، منصور تهرانی، همکار و هم‌پرواز ریچارد باخ و فاطمه محمدی، مترجم اثر حضور داشتند و درباره کتاب، سخن گفتند.

به گزارش ایلنا، مصطفی رحماندوست، شاعر و نویسنده کودک و نوجوان، نخستین میهمان این برنامه درباره آشنایی‌اش با کتاب «جاناتان، مرغ دریایی» گفت: اولین سفر هوایی من در سن ۲۴ سالگی به کشور هند بود و در تمام چهار ساعتی که به هند پرواز می‌کردیم، من عبوس و خاموش نشسته بودم و به بیرون هواپیما نگاه می‌کردم. کتاب را دوستی در هند به من هدیه داد، در حالی که در آن زمان، کتاب هنوز در ایران ترجمه نشده بود.

وی ادامه داد: من بعد از خواندن کتاب متوجه شدم که در تمام عمر در حال پرواز بوده‌ام چون نویسندگی، پرواز روح است و خلبانی، پرواز جسم. حالا هم پس از گذشت سال‌های متمادی سعی می‌کنم آسمان رازآلود را ببینم و همیشه به خلبانانی که پرواز می‌کنند، غبطه می‌خورم چون خیلی خوب به رازآلود بودن آسمان پی می‌برند و‌ آن را معنا می‌کنند.

این شاعر افزود: ماهی سیاه کوچولو و جاناتان، مرغ دریایی شباهت بسیار زیادی به یکدیگر دارند با این تفاوت که جاناتان، تنها با یک عامل محدود کننده مبارزه نمی‌کند بلکه با تمام محدودیت‌ها می‌جنگد. به همین ترتیب هم ما نیاز داریم که عادت نکنیم، رها باشیم و طور دیگری عمل کنیم تا شاهد اتفاقات تازه و نو باشیم که اگر این کار را انجام دهیم، شاهد یک انرژی عظیم خواهیم بود و باخ در این کتاب می‌خواهد بگوید که انسان‌ها می‌توانند این انرژی را هر روز به خودشان بدهند.

رحماندوست همچنین اضافه کرد: من هم همانند باخ به آسمان نگاه کرده‌ام و مبهوت رازآلودگی آن شده‌ام اما هرگز نتوانستم چیزی همانند آنچه باخ نوشته است، بنویسم.

فاطمه محمدی، مترجم و مدیر انتشارات نوین کتاب گویا دومین میهمان رونمایی از این کتاب صوتی بود. وی درباره چگونگی انتخاب کتاب برای تبدیل آن به کتاب صوتی اظهار داشت: من از طریق استادانم در دانشگاه، با این کتاب آشنا شدم و زمانی که در سال ۷۹ ترجمه آن را روانه بازار کردم، چهار ترجمه بیشتر از این کتاب در بازار نبود ولی هم اکنون ۱۷ ترجمه مختلف از کتاب «جاناتان، مرغ دریایی» در بازار است.

در ادامه برنامه، بخشی از این کتاب صوتی برای حضار پخش شد و سپس منصور تهرانی، کاپیتان هواپیماهای ایرباس و هم‌پرواز ریچارد باخ، نویسنده کتاب صوتی «جاناتان، مرغ دریایی» به روی سن رفت و درباره نویسنده گفت: ریچارد باخ از نوادگان یوهان سباستین باخ، آهنگساز معروف است و کار اصلی و حرفه‌ای او، خلبانی و پرواز است. او از ۱۸ سالگی پرواز می‌کند اما تاکنون ۱۳ جلد کتاب نوشته و مقالات ادبی هم می‌نویسد. کتاب «جاناتان، مرغ دریایی» را هم در سال ۱۹۷۰ نوشته و در سال ۱۹۷۲ منتشر کرده است و در مدت کوتاهی توانست یک میلیون نسخه از این کتاب را در آمریکا بفروشد و رکورد فروش رمان «بر باد رفته» را در آن زمان بشکند.

او با اشاره به اینکه در سال ۱۹۷۳ از این داستان، یک فیلم ساخته شده است، اظهار داشت: اگر کسی با نویسنده این اثر صحبت کند، متوجه عشق او به پرواز می‌شود چراکه او در تمام مدت درباره پرواز حرف می‌زند.

عزیزالله حاجی مشهدی، شاعری که کتاب «جاناتان، مرغ دریایی» را به شعر برگردانده است، نیز با حضور در این مراسم گفت: پیش از اینکه کتاب «جاناتان، مرغ دریایی» را در سال ۷۲، به شعر برگردانم، تجربه برگرداندن نثر به شعر را داشتم و با استفاده از همان تجربه‌ها بود که این کتاب را به شعر نوشتم و کتاب را «پرنده‌ای به نام آذرباد» نام نهادم.

این شاعر همچنین افزود: به لحاظ معناشناسی باید بگویم که بین حافظ، ریچارد باخ، مهرداد اسکویی و بارتلر یک وجه مشترک می‌بینم و آن، فرار از روزمرگی، خلاقیت و ابتکار است. میل به صعود روحی و شکستن تقلید در کار همه این هنرمندان دیده می‌شود و مشترک است.

حاجی مشهدی افزود: وقتی مصطفی رحماندوست عزیز از پرواز صحبت کرد، متوجه شدم که من هم این نوع پرواز را تجربه کرده‌ام ولی نه از بالای آپارتمان‌های بلند شهری بلکه از ورای جنگل و دریاها و زمانی که از خواب پرواز بیدار شدم، ناراحت بودم که چرا خوابم تمام شده است چراکه جان‌های مشتاق و شیفته هیچ‌گاه یکجا ماندن را دوست ندارند و همیشه خواهان روان بودن هستند.

در ادامه برنامه و پیش از اینکه مهدی زارع، آهنگساز «جاناتان، مرغ دریایی» درباره روند ساخت موسیقی اثر صحبت کند، کلیپی مستند از مراحل تولید کتاب صوتی «جاناتان، مرغ دریایی» برای حضار پخش شد. پس از آن، زارع به روی سن رفت و گفت: ما برای ساخت این اثر تلاش بسیار زیادی کردیم تا کار باکیفیتی را روانه بازار کنیم و از همان ابتدا می‌دانستیم که کجای کتاب باید موسیقی پخش شود و در کدام قسمت به صدا و افکت‌های مختلف نیاز داریم.

زارع همچنین درباره ساخت موسیقی این کتاب اظهار داشت: ساخت موسیقی این کتاب بسیار سخت بود چون نمی‌توانستیم از کارهای کلاسیک غربی استفاده کنیم چراکه در این صورت، کار، لطف خود را از دست می‌داد. همچنین از کارهای ایرانی هم نمی‌توانستیم کمک بگیریم چون با متن کار هماهنگ نبود بنابراین سعی کردم در ساخت موسیقی «رها بودن» را لحاظ کنم اما در مجموع فکر می‌کنم اندیشه شرقی در این آهنگ جریان دارد.

وی در پایان سخنانش گفت: هیچ کدام از سختی‌های کار به این اندازه به من فشار نیاورد که وقتی برای گرفتن مجوز به ارشاد مراجعه کردم، گفتند موسیقی کتاب، تولیدی نیست و اگر مساعدت‌های آقای پیروز ارجمند نبود، این کتاب هرگز مجوز انتشار نمی‌گرفت.

مهرداد اسکویی، مستندساز و گوینده کتاب «جاناتان، مرغ دریایی» آخرین میهمان این برنامه بود و با حضور روی سن گفت: از تمام هنرمندان، اساتید و مسئولان فرهنگی‌ای که به انتشار این اثر کمک کردند، تشکر می‌کنم چراکه آنها کمکم کردند تا به آرزویم برسم.

وی ادامه داد: جاناتان، داستان مرغی است که نمی‌خواهد همانند دیگر مرغ‌های دریایی زندگی کند و این، داستان زندگی من هم هست چون نمی‌خواستم بدون اینکه کار مهمی انجام داده باشم، بمیرم.

او افزود: از ریچارد باخ و تمام نویسندگانی که چنین کتاب‌هایی را می‌نویسند، متشکرم چون آنها زمینه‌ساز اتفاقات بزرگ هستند. این کتاب به من انگیزه داد و باعثشد بفهمم که یک لحظه از زندگی چه قدر ارزش دارد و ما مسافران این دنیا وظیفه داریم از لحظه لحظه عمرمان نهایت استفاده را بکنیم و هرگز رویاهای‌مان را دست کم نگیریم.

گفتنی است در پایان این مراسم، مهرداد اسکویی، گوینده کتاب صوتی «جاناتان مرغ دریایی»، اثر را برای حضار امضا کرد.