هدف نخست‌وزیر بریتانیا از اعلام ضرب‌الاجل برای توافق با اروپا/ ۲ پیامد «برگزیت سخت» برای بوریس جانسون

«مرتضی مکی» کارشناس مسائل اروپا در تشریح دلایل و ابعاد اعلام ضرب‌الاجل بریتانیا برای انعقاد توافق تجاری با اتحادیه اروپا در گفت‌وکو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: اخیراً بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا در آستانه دور نهایی مذاکرات برگزیت، اتحادیه اروپا را تهدید کرده که اگر تا نیمه اکتبر توافق تجارت آزاد با بریتانیا را نپذیرد لندن نسخه «بدون توافق» روابط تجاری با اتحادیه را پیش خواهد گرفت. جانسون این دور از مذاکرات برگزیت را اساساً دورِ آخر می‌داند و به همین دلیل به دنبال ان است تا بتواند بالاترین حد از فشارها را بر بروکسل اعمال کند تا در نهایت بتواند امتیازهایی که مد نظرش است را برای لندن کسب کند. نکته‌ای که دراینجا باید بدان اشاره کنم، این است که نخست وزیر بریتانیا به دنبال آن است که از فضای به وجود آمده در سیاست و اقتصاد دنیا که متاثر از پاندمی کرونا است، به نفع خود استفاده کند.

وی ادامه داد: جانسون در حال حاضر زیر فشارهای زیاد از ناحیه داخلِ بریتانیا است و به همین دلیل معتقدم که دست به قمار با اتحادیه اروپا زده است. او در وضعیت کنونی نمی‌تواند پاسخگوی برخی از نارضایتی‌های داخلی که حاصل از بحث برگزیت بوده، باشد و به همین دلیل قصد دارد تا بار دیگر خود را یک ناسیونالیست تمام‌عیار به مردم معرفی کند که در حال تامین منافع لندن به هر قیمتی است. واقعیت این است که بریتانیایی‌ها به دنبال آن هستند که بتوانند به هر ترتیب که شده منافع خود را در بالاترین سطح کسب کنند. در این میان جانسون هم همچنان به دنبال آن است تا از قانون تجارت آزاد اروپا به نفع خود و کشورش بهره ببرد و همین موضوع موجب بروز اختلاف میان لندن و بروکسل شده است. زمانی که بریتانیا برگزیت را کلید زد و اتحادیه اروپا هم آن را با فراز و فرودهای بسیار پذیرفت، مشخص شد که لندن دیگر نمی‌تواند از امکانات و فرصت‌های تجاری اروپا استفاده کند.     

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: بریتانیا و شخص جانسون دست خودشان را پیش گرفته‌اند تا بتوانند با این اهرم مجدداً د وضعیت کنونی از مزایای قوانین تجارت اروپا استفاده کنند و این دقیقاً همان نقطه اختلاف با اتحادیه اروپا است. او می‌داند که اتحادیه اروپا از خروج بدون توافقِ بریتانیا از جمع کشورهای اروپایی نگران هستند و به همین دلیل مجدداً قماری با نام «برگزیت سخت» یا همان خروج بدون توافق از اتحادیه اروپایی را در دستور کار خود قرار داده است. جانسون با اخذ موضع هجومی به اتحادیه اروپا این پیام را مخابره می‌کند که یا باید توافق تجاری با لندن را بپذیرد یا اینکه به صورت کلی راهش را از اروپا جدا می‌کند. از سوی دیگر باید توجه داشت که این ماجرا دقیقاً به نفع آمریکا و سناریوی مورد علاقه ترامپ است؛ چراکه این موضوع می‌تواند شکاف میان اتحادیه اروپایی را بیشتر کند و از سوی دیگر موجب آن می‌شود که بریتانیا از حیث اقتصادی به ایالات متحده و دولت ترامپ چسبندگی بیشتر پیدا کند.

وی افزود: همه به یاد دارند دور قبلی مذاکرات که در ماه آگوست برگزار شد، بدون حصول هیچ نتیجه‌ای پایان پیدا کرد و قرار بر این بود تا دور بعدی مذاکرات اتحادیه اروپا و بریتانیا روز گذشته در لندن شروع شود. این فراز و فرودها را اگر در کنار نگرانی اتحادیه اروپا در مورد هجومِ جانسون به بروکسل و خواست او برای خروجِ بدون توافق در کنار هم قرار هیم به این می‌رسیم که نخست‌وزیر اروپا در حال قمارِ سنگین با بروکسل است. طبیعی است که افرادی مانند میشل بارنیه، مذاکره کننده ارشد اتحادیه اروپا اعلام می‌کنند که مذاکرات پیش‌رو سخت است؛ چراکه از نظر اتحادیه اروپا، بریتانیا،  بهترین‌ها از هر دو جهان را می‌خواهند. این در حالی‌ست که یکی از اختلاف‌ها میان دو طرف، دستیابی به توافقی درباره موضوع بحث‌برانگیز حقوق ماهیگیری است که به نظر می‌رسد اتحادیه اروپا در مورد آن تا حدودی با بریتانیا سازش کند اما واقعیت مطلب این است که اخیراً اسنادی افشاء شده که نشان می‌دهد اتحادیه اروپا به لندن بدبین و شکاک است. این اسناد به حدی از اهمیت بالایی برخوردار بودند که اورزولا فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا برای آرام کردن جو روانی میان اتحادیه و بریتانیا به تکاپو افتاد.

وی در پایان خاطرنشان کرد: معتقدم که اگر بوریس جانسون به هر دلیلی بخواهد برگزیت بدون توافق را اجرایی کند، دو پیامد بزرگ در راه او خواهد بود. پیامد اول در بحث اقتصادی است. بدون تردید دنیای امروز که به کرونا آلوده است، برای تمام کشورهای دنیا شرایط سختی را از حیث اقتصادی و تجاری رقم زده است و این موضوع برای بریتانیا که به دنبال استقلال از اتحادیه اروپا است و حالا یک بام و دو هوا سیاست‌هایش را جلو می‌برد می‌تواند تبعات بدی را داشته باشد؛ به گونه‌ای که آنها هم می‌خواهند از مزایای تجارت با اروپا بر اساس قوانین قبل از برگزیت استفاده کنند و هم می‌خواهند خود را مستقل از بروکسل نشان دهند. پیامد دوم، بدون تردید سیاسی است. همین چند روز پیش بود که باز هم اسکاتلند ندای استقلال از بریتانیا را سر داد و این فقط یک پیامد سیاسی برای لندن است. از سوی دیگر تنش در ایرلند جنوبی و شمالی بر سر برگزیت همچنان پابرجاست؛ به صورتی که دولت بریتانیا می‌خواهد با تصویب قوانینی بخشی از توافق برگزیت در مورد کمک‌های دولتی و مقررات مرزی با ایرلند را به حال تعلیق درآورد و چنین اقدامی می‌تواند به قطع مذاکرات با بروکسل که چند ماه است پیشرفتی نداشته منجر شود. بر این اساس به نظر می‌رسد که جانسون در حال پیش بردن یک قمار بزرگ با اتحادیه است که حتی می‌تواند سرنوشتش را بدتر از دو نخست‌وزیر پیشین (دیوید کمرون و ترزا مِی) رقم بزند.