طالبان درباره فعالیت داعش به آمریکا هشدار داده است/ مدل خروج نظامیان همچنان ابهام دارد/ برای ارگ فقط انتخابات مهم است

«محمود مرهون» استاد دانشگاه کابل در تشریح آخرین وضعیت مذاکرات صلح افغانستان که در دوحه جریان دارد در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: تا به امروز هفت دور مذاکره میان طالبان و هیات سیاسی آمریکایی به سرپرستی زلمی خلیلزاد در قطر برگزار شده که هر کدام نتایج و واکنش‌هایی را از سوی جامعه جهانی برانگیخته است. هم‌اکنون دور هشتم مذاکره‌ها در دوحه در حال برگزاری است اما به نظرم دور هشتم تا حد زیاد با سایر ادوار گذشته تفاوت دارد؛ من معتقدم که دور هشتم مذاکره میان دو طرف نه تنها پایان هفت دور مذاکره قبلی (از حیث ماهوی) به حساب می‌آید بلکه باید آن را دور جدیدی از مذاکره برای تثبیت مکانیزم کلی صلح افغانستان دانست. در این دور از مذاکره مسائل و اخباری مطرح شده که نشان می‌دهد تنها چند قدم به توافق نهایی باقی مانده است.

به امضاء توافق نزدیک شده‌ایم

وی ادامه داد: مردم افغانستان و جو روانی حاکم بر کشور به صورتی است که نشان می‌دهد کمی با امضاء توافق فاصله داریم و این همان مساله اصلی است که مردم چشم انتظار آن هستند. به نظرم راه زیادی تا امضاء صلح باقی نمانده است اما بحث دیگر که امروزه (به خصوص در دور هشتم مذاکره) مورد نظر تمام طرفین بوده این است که سرنوشت نظامیان آمریکا چه خواهد شد. درست است که اخباری مبنی بر خروج نیروهای ایالات متحده از افغانستان روز گذشته منتشر شده اما تا به این لحظه مقام‌های طالبان به صورت رسمی موضع اتخاذ نکرده‌‌اند و زمانی هم که خبر آن منتشر شد تنها به عنوان مقام‌های طالبان اشاره شد. با تمام این تفاسیر به نظرم تا حد زیادی به روز نهایی و امضاء توافق نزدیک شده‌ایم.

این پژوهشگر مسائل افغانستان با اشاره به مشخص نبودن نحوه ادامه حضور نظامیان ایالات متحده در افغانستان گفت: طالبان هنوز نگفته است که آیا آمریکایی‌ها قرار است به طور کامل خاک افغانستان را ترک کنند یا اینکه بر سر ابقاء نظامیان خود و پایگاه‌هایشان به توافق رسیده‌اند. این‌ها مسائلی است که همچنان در ابهام قرار دارد؛ چراکه شنیده‌ها حاکی از آن است تا زمانی که آمریکایی‌ها از افغانستان خارج نشوند، مذاکره‌های بین‌الافغان شروع نخواهد شد. لذا اینکه چگونه از افغانستان خارج می‌شوند یا کدام بخش‌ها (مستشاران نظامی، مربیان آموزشی، افسران اطلاعاتی و غیره) از افغانستان خارج می‌شوند بسیار مهم است اما متاسفانه هیچ داده‌ دقیق و روشنی به صورت دقیق در مورد آنها وجود ندارد. مساله این است که آمریکایی‌ها در افغانستان سرمایه‌گذاری‌های زیادی صورت داده‌اند و این مولفه‌ها نمی تواند تایید کنده که انها برای همیشه از افغانستان خارج می‌شوند.

طالبان در مورد به اهتزاز درآمدن پرچم‌های داعش به واشنگتن هشدار داده است

مرهون افزود: باید متوجه باشیم که در دوحه مذاکرات تنها میان آمریکا و طالبان اتفاق نمی‌افتد بلکه در پشت صحنه کشورهایی بسیار زیادی هستند که بر اساس سیاست خود منافعی را طلب می‌کنند. به عبارتی گویاتر باید بگویم که مذاکرات دوحه صحنه وزن‌کشیِ سیاسی به حساب می‌آید که همین موضوع می‌تواند وضعیت پرونده افغانستان را لحظه به لحظه تغییر دهد. در اخبار آمده بود که آمریکایی‌ها خواستار قطع ارتباط طالبان با سایر گروه‌های رادیکال و بنیادگرا (به خصوص القاعده) هستند اما مساله این است که امروز حضور و تهدید داعش در افغانستان پررنگ‌تر از القاعده است. اسنادی وجود دارد که طالبان در مورد برافراشته شدن پرچم داعش در افغانستان پس از امضاء توافق صلح به آمریکا هشدار داده است و همین موضوع نشان می‌دهد که مذاکرات پشت‌پرده در برخی از جناح‌ها در حال انجام است.

وی تصریح کرد: به نظرم چندی دیگر دو طرف با یکدیگر توافق صلح را به امضاء می‌رسانند اما بحث این است که شکل این توافق و خروجی آن تا حد زیادی مبهم است. در اخبار آمده که طالبان خواهان برافراشته شدن پرچم امارت اسلامی در سرتاسر افغانستان است که این خبر کذب است؛ بلکه آنها بر پرچمِ واحدِ افغانستان (پرچم فعلی) تاکیید دارند و حتی به نظر می‌رسد که نظام سیاسی آینده افغانستان، نظامی بر پایه شورای رهبری خواهد بود اما فعلاً بر سر ساختار آن بحث نشده است. آنچه مشخص خواهد بود جابه‌جایی طالبان در مدار قدرت افغانستان است اما در این بین متاسفانه حکومت وحدت ملی کاملاً منفعل است. این حکومت از نظر مردم قانونی و حقوقی نیست و در این شرایط خطیر، ارگِ ریاست جمهوری تمام تمرکز و فکر خود را بر انتخابات ریاست جمهوری معطوف کرده است.

حکومت وحدت ملی کاملاً منفعل است

این کارشناس مسائل جنوب ‌آسیا در پایان خاطرنشان کرد: تعلل و انفعالِ حکومت وحدت ملی افغانستان به حدی بوده که طالبان توانسته خود را به عنوان صاحب افغانستان و حکومت فعالِ فعلی به آمریکا معرفی کند و خیلی واضح می‌بینیم که واشنگتن آنها را طرف مذاکره خود می‌دانند. انفعال حکومت تا جایی بوده که طالبان توانسته توجه کشورهایی مانند چین، روسیه، ایران، هند و غیره را به سوی خود جلب کند اما در مقابل حکومت کاملاً بی‌خیال به دنبال برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آتی است. در این میان طالبان مجدداً انتخابات را تحریم کرده و با صدور اعلامیه‌ای خواهان عدم مشارکت مردم افغانستان در کمپین‌ها و انتخابات شده است. بنابراین باید بگویم که شرایط بسیار پیچیده شده است اما به نظرم توافق به زودی امضاء خواهد شد.