لبنان؛ میدان آزمون نزدیکی تهران و ریاض

به گزارش ایلنا به نقل از النشره، در ماه‌های اخیر، روابط ایران و عربستان شاهد تحولات مهمی بوده است که نقطه عطف آن توافق سال ۲۰۲۳ با میانجیگری چین بود. این نزدیکی تنها یک حرکت نمادین نبود، بلکه نتیجه فشارهای اقتصادی، سیاسی و امنیتی و تمایل طرفین به کاهش تنش‌های منطقه‌ای بود.

با وجود تمرکز تحلیل‌ها بر بحران‌های یمن، سوریه و عراق، لبنان و حزب‌الله به یکی از پرونده‌های کلیدی تبدیل شده‌اند که تهران و ریاض تلاش دارند از طریق کانال‌های دیپلماتیک غیرعلنی، آن را مدیریت کنند.

در لبنان، نشانه‌هایی از باز شدن کانال‌های گفت‌وگوی پشت‌پرده میان حزب‌الله و عربستان مشاهده شده است. هدف این گفت‌وگوها کاهش تنش‌های داخلی و فراهم کردن فضایی برای پذیرش تحولات منطقه‌ای توسط حزب‌الله بدون از دست دادن جایگاه سیاسی آن است. حکومت سعودی با بهره‌گیری از موقعیت دینی و سیاسی خود، تلاش می‌کند نگرانی‌های حزب‌الله را کاهش دهد. از سوی دیگر، حزب‌الله همچنان میان حفظ نقش نظامی و سیاسی سنتی و تطبیق با تحولات منطقه‌ای مردد است.

عربستان در این مسیر نقش دوگانه‌ای دارد: از لحاظ دینی، به عنوان مرجع بزرگ مسلمانان سنی می‌تواند با مواضع میانه‌رو، تنش‌های طایفه‌ای در لبنان را کاهش دهد؛ و از لحاظ سیاسی، با وزن منطقه‌ای و روابط نزدیک با آمریکا، می‌تواند هر ابتکار خود را با اعتبار بین‌المللی همراه کند و روند اصلاحات سیاسی و اقتصادی در لبنان را تسهیل نماید.

کارشناسان معتقدند پذیرش حزب‌الله تنها در چارچوب تضمین‌های منطقه‌ای و بین‌المللی و با ایجاد شرایطی برای بازگرداندن نقش دولت و نهادهای آن ممکن است. این فرصت، به ویژه با همکاری سعودی و ایران، می‌تواند تحول استراتژیک در لبنان ایجاد کند، باعث کاهش تنش‌های طایفه‌ای و بازتعریف رابطه حزب‌الله با دولت شود.

در نهایت، کارشناسان بر این باورند که موفقیت این روند نیازمند توازن دقیق میان منافع داخلی و منطقه‌ای و استفاده هوشمندانه از جایگاه دینی و سیاسی عربستان است. تحقق این هدف می‌تواند لبنان را به مسیر تثبیت دولت و توسعه همکاری‌های منطقه‌ای هدایت کند و فرصتی نادر برای کاهش درگیری‌ها و استقرار ثبات در قلب منطقه فراهم آورد.