ژنرال منیر، عربستان و ایران: نقش ارتش پاکستان در بازی قدرت منطقه‌ای
با افزایش اختیارات قانونی فرمانده ارتش پاکستان و مصونیت مادام‌العمر او، آینده سیاست داخلی و خارجی اسلام‌آباد، از روابط با ایران تا همکاری‌های احتمالی هسته‌ای با عربستان، در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.
به گزارش ایلنا به نقل از رأی الیوم، پارلمان پاکستان با تصویب «اصلاحیه قانون اساسی شماره ۲۷» اختیارات گسترده و بی‌سابقه‌ای به ژنرال عاصم منیر، فرمانده ارتش این کشور، اعطا کرد؛ اقدامی که با انتقادهای گسترده و استعفای سه قاضی عالی‌رتبه همراه شده است.
براساس این اصلاحیه، فرمانده ارتش با عنوان جدید «فرمانده نیروهای دفاعی» مسئولیت قانونی هدایت نیروهای زمینی، هوایی و دریایی را برعهده می‌گیرد و از مصونیت قضایی مادام‌العمر برخوردار می‌شود. همچنین افرادی که به درجه «مشیر» منصوب شوند، حتی پس از بازنشستگی نیز با پیشنهاد نخست‌وزیر و حکم رئیس‌جمهور، وظایف و مسئولیت‌های رسمی خواهند داشت.
منتقدان این اقدام، آن را «گامی خطرناک به سوی افزایش نفوذ ارتش در سیاست» و مقدمه‌ای برای تکرار تجربه دوره پرویز مشرف می‌دانند؛ دوره‌ای که ارتش نقش مستقیم در در دست گرفتن قدرت داشت.
عاصم منیر پیش از فرماندهی ارتش، ریاست دو نهاد اطلاعاتی مهم پاکستان از جمله سازمان اطلاعات نظامی (ISI) را برعهده داشت و در سال ۲۰۱۹ توسط عمران خان برکنار شد. اما پس از برکناری عمران خان از قدرت، موقعیت منیر دوباره تقویت شد و او در سال ۲۰۲۲ به فرماندهی ارتش رسید.
تحلیلگران می‌گویند افزایش اختیارات قانونی ارتش، احتمال آزادی عمران خان- که از سوی دولت به تحریک ناآرامی‌ها متهم شده- را تقریبا منتفی کرده است. در ماه‌های اخیر فشارهای امنیتی بر حزب تحریک انصاف نیز به‌طور محسوسی شدت یافته است.
عاصم منیر امسال سفری رسمی به آمریکا داشت و در دیداری کم‌سابقه در کاخ سفید با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ملاقات کرد. منابع آمریکایی از نقش پاکستان در بازداشت یکی از افراد تحت تعقیب واشنگتن در افغانستان تمجید کرده‌اند. ترامپ نیز در این دیدار گفته بود: «ارتش پاکستان ایران را بهتر از آمریکا می‌شناسد»؛ اظهاری که تحلیلگران آن را نشانه ارزیابی آمریکا از توان اطلاعاتی اسلام‌آباد می‌دانند.
در سطح منطقه‌ای، گزارش‌های رسانه‌های غربی نشان می‌دهد که عاصم منیر از مدل «نوسازی اقتصادی و امنیتی» عربستان به رهبری محمد بن سلمان حمایت می‌کند. همزمان، گمانه‌زنی‌ها درباره احتمال نقش پاکستان در حمایت هسته‌ای از عربستان پس از تنش‌های اخیر منطقه‌ای دوباره مطرح شده و پرسش‌هایی درباره میزان استقلال تصمیم‌گیری هسته‌ای اسلام‌آباد ایجاد کرده است.
روابط پاکستان و ایران با وجود همکاری‌های مرزی، گهگاه با تنش همراه بوده است. منابع امنیتی می‌گویند منیر پیش‌تر در پی برخی تحرکات مرزی، نسبت به «هرگونه اقدام اخلال‌گرانه در مرز بلوچستان» به ایران هشدار داده بود.
پاکستان بیش از ۲۴۰ میلیون نفر جمعیت دارد و شیعیان این کشور حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد جمعیت را تشکیل می‌دهند و در نهادهای رسمی از جمله ارتش و دستگاه قضایی حضور فعال دارند.
ناظران معتقدند اعطای این اختیارات گسترده به فرمانده ارتش می‌تواند روندهای سیاسی داخلی و جهت‌گیری خارجی پاکستان- به‌ویژه در قبال ایران، آمریکا و عربستان- را تحت تأثیر قرار دهد. به گفته تحلیلگران، این تحول حتی نگرانی‌هایی را درباره احتمال شکل‌گیری شرایط مشابه دوره پرویز مشرف برانگیخته است.
