سنای پاکستان قدرت ارتش را نهادینه کرد؛ مصونیت مادامالعمر برای ژنرال منیر
مجلس سنای پاکستان با تصویب اصلاحات قانون اساسی، فرمانده ارتش این کشور را از مصونیت مادامالعمر برخوردار کرده و اختیارات گستردهتری به وی اعطا کرد؛ اقدامی که بهموجب آن از اختیارات دیوان عالی کاسته میشود. احزاب مخالف این طرح را تهدیدی جدی برای دموکراسی دانستهاند.
به گزارش ایلنا به نقل از رویترز، پاکستان که در تاریخ خود بارها شاهد کودتاهای نظامی بوده است، اکنون در طولانیترین دوره حکومت منتخب خود به سر میبرد. با این حال، در سالهای اخیر و همزمان با تلاش دولتهای غیرنظامی برای تثبیت قدرت، ارتش بدون انجام کودتایی آشکار، کنترل خود را بر ارکان حاکمیت تحکیم کرده است.
اصلاحیه قانون اساسی مربوط به اعطای اختیارات گسترده و مصونیت مادامالعمر به ژنرال منیر عاصم، فرمانده ارتش پاکستان، روز دوشنبه در کمتر از سه ساعت و با سرعتی کمسابقه در مجلس سنا تصویب شد؛ در حالیکه احزاب مخالف با تحریم جلسه، از حضور در رأیگیری خودداری کردند. این طرح اکنون برای تأیید نهایی به مجمع ملی (مجلس نمایندگان) ارسال شده است.
ایجاد سمت جدید «فرمانده نیروهای دفاع»
مطابق با اصلاحات جدید، ژنرال عاصم منیر که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، او را «فیلد مارشال محبوب من» خوانده است، فرماندهی کل نیروهای مسلح پاکستان- شامل نیروهای زمینی، هوایی و دریایی- را در قالب سمتی تازه با عنوان «فرمانده نیروهای دفاع» برعهده خواهد گرفت.
وی پس از پایان دوره خدمت خود، همچنان عنوان نظامیاش را حفظ کرده و از مصونیت قضایی مادامالعمر برخوردار خواهد بود.
حذف رئیس ستاد مشترک و تمرکز قدرت در ارتش
در گذشته، فرمانده ارتش در سطحی برابر با فرماندهان نیروهای هوایی و دریایی قرار داشت و رئیس ستاد مشترک ارتش مقام بالاتری محسوب میشد. با اجرای اصلاحیه جدید، این جایگاه حذف میشود و عملا تمرکز قدرت نظامی در دستان فیلد مارشال منیر خواهد بود.
محدود شدن اختیارات دیوان عالی
اصلاحات جدید همچنین مقرر میدارد که رسیدگی به دعاوی قانون اساسی از این پس به «دادگاه قانون اساسی فدرال» سپرده شود که قضات آن توسط دولت منصوب میشوند. دیوان عالی صرفا به پروندههای مدنی و کیفری رسیدگی خواهد کرد.
در سالهای اخیر، دیوان عالی پاکستان در مواردی با تصمیمات دولت مخالفت کرده و حتی چند نخستوزیر را برکنار کرده بود.
مصونیت برای رئیسجمهور زرداری
اصلاحیه تازه همچنین آصف زرداری، رئیسجمهور پاکستان را از مصونیت مادامالعمر قضایی برخوردار میسازد.
عطاالله تارار، وزیر اطلاعرسانی پاکستان، با دفاع از این اصلاحات گفت: «تمام این تغییرات در راستای بهبود حکمرانی، هماهنگی میان دولت فدرال و ایالتها و تقویت توان دفاعی کشور پس از پیروزی در نبرد اخیر با هند صورت گرفته است.»
وی افزود دولت ائتلافی از حمایت لازم در هر دو مجلس برای تصویب نهایی برخوردار است. طبق قانون، تصویب اصلاحیه قانون اساسی مستلزم رأی دوسوم اعضای سنا و مجمع ملی است.
اعتراض شدید احزاب مخالف
بزرگترین جریان مخالف، حزب «تحریک انصاف» به رهبری عمران خان، نخستوزیر پیشین و محبوس، اعلام کرد که در تهیه این اصلاحات هیچ مشورتی با آنان صورت نگرفته است.
زلفی بخاری، سخنگوی این حزب، در واکنش گفت: «این اصلاحیه ابزاری در دست ائتلاف حاکم برای از بین بردن توازن نهادی، خاموش کردن صدای مخالفان، محدود ساختن آزادیهای بنیادین و تمرکز هرچه بیشتر قدرت در دست حکومت است.»
«قهرمان ملت» با حمایت قانون اساسی
ژنرال عاصم منیر پس از درگیریهای ماه مه با هند، از درجه ژنرال به فیلد مارشال ارتقا یافت. اعظم نذیر تارار، وزیر دادگستری پاکستان، اعلام کرد که این رتبه با حمایت قانون اساسی محافظت خواهد شد، زیرا «او قهرمان ملت است».
تا کنون ارتش واکنشی رسمی به این تحولات نشان نداده است، اما مقامات امنیتی میگویند که ماهیت متغیر جنگهای مدرن نیازمند فرماندهی واحد برای تمامی نیروهای مسلح است.