هم‌زمان با تهدیدهای نظامی علیه مادورو؛ آمریکا سناریوی «سرنگونی کوبا» را پیش می‌برد
گزارش تازه نشریه فارن پالیسی نشان می‌دهد تحرکات اخیر ایالات متحده در دریای کارائیب تنها با هدف فشار بر ونزوئلا انجام نمی‌شود؛ واشنگتن در پی آن است تا با قطع شریان انرژی میان کاراکاس و هاوانا، نظام کوبا را نیز به آستانه فروپاشی بکشاند.
به گزارش ایلنا، در بحبوحه تحرکات گسترده نظامی آمریکا در حوزه دریای کارائیب که واشنگتن آن را بخشی از طرح «مبارزه با قاچاق مواد مخدر» می‌نامد، گزارش تازه‌ای از مجله «فارن پالیسی» پرده از هدفی عمیق‌تر برداشته است: فشار اقتصادی بر کوبا و تلاش برای سرنگونی نظام حاکم در هاوانا.
بنابر گزارش فارن پالیسی، حضور ناوهای هواپیمابر در سواحل ونزوئلا پوششی است برای عملیاتی که هدفش قطع جریان نفت از کاراکاس به هاوانا و بازگرداندن فضای جنگ سرد به کارائیب است.
واشنگتن در ظاهر این بسیج نظامی را واکنشی به فعالیت شبکه‌های قاچاق مواد مخدر ونزوئلایی معرفی می‌کند و مدعی است که این شبکه‌ها تهدیدی برای امنیت جامعه آمریکا محسوب می‌شوند. اما این نشریه می‌گوید پشت این روایت رسمی، راهبردی پنهان نهفته است: براندازی دولت نیکولاس مادورو، متوقف کردن صادرات نفت یارانه‌ای ونزوئلا به کوبا، و در نهایت تحقق آرزوی دیرینه جریان راست‌گرای جمهوری‌خواه برای فروپاشی نظام سوسیالیستی کوبا.
کارشناسانی که با این نشریه گفت‌وگو کرده‌اند، هشدار می‌دهند که این سیاست می‌تواند تبعات فاجعه‌باری برای کوبا داشته باشد. این کشور دهه‌هاست که بخش عمده‌ای از نیاز نفتی خود را از ونزوئلا تأمین می‌کند و در مقابل، هزاران پزشک و کارشناس فنی به آن کشور اعزام می‌نماید. با وجود کاهش محسوس این صادرات از بیش از صد هزار بشکه در روز به حدود ۳۰ هزار بشکه در سال‌های اخیر و تلاش هاوانا برای جبران از مسیرهایی چون روسیه و مکزیک، قطع کامل این جریان نفتی می‌تواند اقتصاد شکننده کوبا را به آستانه فروپاشی بکشاند و زندگی هزاران نیروی پزشکی و فنی کوبایی در ونزوئلا را نیز در معرض خطر قرار دهد.
در سطح سیاسی و امنیتی نیز گزینه سرنگونی مادورو چندان ساده نیست. سناریوهای مطرح‌شده، از تحریک بخشی از ارتش ونزوئلا برای کودتا گرفته تا عملیات ویژه برای ربودن یا حذف رهبران ارشد و حتی حملات هوایی محدود را شامل می‌شود. با این حال، تحلیلگران یادآور می‌شوند که هرگونه اقدام نظامی با خطرات بالای ناامنی و درگیری طولانی روبه‌رو خواهد بود؛ زیرا راهبرد نیروهای وفادار به مادورو بر مقاومت نامتقارن و پنهان‌شدن در میان جمعیت شهری استوار است، و حضور گروه‌های مسلح غیردولتی مانند «ارتش آزادی‌بخش ملی» نیز می‌تواند معادله را برای واشنگتن پیچیده‌تر کند.
ایده «قطع پیوند» میان ونزوئلا و کوبا از دید مقامات آمریکایی تازگی ندارد. چهره‌هایی همچون مارک روبیو، سرپرست وزارت خارجه و مشاور امنیت ملی فعلی، سال‌هاست بر لزوم قطع پیوند انرژی میان دو کشور و انزوای هاوانا تاکید دارند؛ طرحی که جان بولتون، مشاور امنیت ملی دولت وقت ترامپ در سال ۲۰۱۹ نتوانست به سرانجام برساند. با این حال، تجربه گذشته نشان داده است که چنین سیاست‌هایی بیشتر به تعمیق بحران انسانی در کوبا منجر می‌شود تا فروپاشی سیاسی آن.
در بعد منطقه‌ای نیز هزینه‌های این رویکرد می‌تواند بسیار سنگین باشد. هرگونه اقدام نظامی مستقیم علیه ونزوئلا نه‌تنها موجی از نارضایتی و انزجار در آمریکای لاتین برخواهد انگیخت، بلکه کشورهای منطقه را به‌سوی تقویت همکاری با چین و روسیه سوق می‌دهد. افزون بر آن، احتمال تشدید مهاجرت، بی‌ثباتی در بازار جهانی نفت و تضعیف وجهه بین‌المللی آمریکا از دیگر پیامدهای محتمل چنین سیاستی است. بسیاری از نهادهای حقوق بشری و شماری از اعضای کنگره آمریکا نیز نسبت به مشروعیت حقوقی و انسانی این اقدامات هشدار داده‌اند.
به این ترتیب، واشنگتن در برابر یک قمار بزرگ قرار گرفته است: آیا با تکیه بر قدرت نظامی می‌تواند نقشه نفوذ خود را در نیمکره غربی بازترسیم کند، یا این‌که فشارهای بی‌محابا تنها به هرج‌ومرجی تازه در کاراکاس و هاوانا منتهی خواهد شد؟ پاسخ به این پرسش، به‌ویژه در پرتو تحولات پرشتاب منطقه و هزینه‌هایی که مردم دو کشور و دیپلماسی آمریکا باید بپردازند، هنوز در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.
