بندر چابهار در کانون رقابت ژئوپلیتیکی؛ آمریکا با تحریم‌ها به دنبال مهار نفوذ ایران است
در حالی‌که رقابت بر سر مسیرهای دسترسی به آب‌های آزاد در منطقه آسیای مرکزی شدت گرفته است، بندر ایرانی چابهار بار دیگر در مرکز توجه قرار گرفته و به نقطه ثقل رقابت اقتصادی- راهبردی کشورها تبدیل شده است.
به گزارش ایلنا به نقل از ارم‌نیوز، دولت ازبکستان اعلام کرده است که در چارچوب همکاری‌های اقتصادی با ایران، برنامه‌هایی برای توسعه زیرساخت‌های خود در بندر چابهار دارد تا از این مسیر به اقیانوس هند متصل شود. کارشناسان معتقدند این تصمیم نشان می‌دهد تاشکند، با وجود فشارهای سیاسی غرب، به ظرفیت‌های ترانزیتی ایران و موقعیت امن و مطمئن چابهار اعتماد دارد.
در همین حال، تحرکات آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های غیرقانونی علیه بندر چابهار بار دیگر ناکارآمدی سیاست موسوم به «فشار حداکثری» را آشکار کرده است. چابهار تنها بندری است که با وجود فشارهای تحریمی، به دلیل نقش آن در تجارت منطقه‌ای و مسیرهای انسانی به افغانستان، از معافیت‌های نسبی برخوردار بوده و همچنان در مسیر توسعه قرار دارد.
تحلیلگران می‌گویند واشنگتن با اعمال محدودیت‌های جدید، تلاش دارد پروژه‌های ترانزیتی ایران را کُند کند؛ اما واقعیت‌های میدانی نشان می‌دهد که کشورهای آسیای مرکزی به دنبال مسیرهای مطمئن و کوتاه برای تجارت با جنوب آسیا هستند و در این میان، ایران به‌دلیل موقعیت جغرافیایی ممتاز و زیرساخت‌های در حال گسترش خود، جایگزین‌ناپذیر است.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد که سهم مسیرهای ترانزیتی ایران در حال افزایش است و حتی پروژه‌هایی که از سوی کشورهای منطقه برای تنوع مسیرها طراحی می‌شوند، بدون حضور ایران کارآمدی لازم را ندارند. طرح‌هایی مانند «گذرگاه افغانستان» نیز با وجود تبلیغات رسانه‌ای، با چالش‌های امنیتی و سیاسی جدی روبه‌روست و نمی‌تواند جایگزین مسیر امن و پایدار ایران شود.
کارشناسان می‌گویند تهران با توسعه چابهار و اتصال آن به شبکه ریلی سراسری، در حال تبدیل این بندر به حلقه اصلی زنجیره ترانزیت شمال–جنوب است؛ مسیری که می‌تواند ارتباط روسیه، آسیای مرکزی و هند را از طریق خاک ایران برقرار کند.
در مجموع، بندر چابهار نه تنها نماد توان ژئو‌اکونومیک ایران در منطقه است، بلکه نشانه‌ای روشن از شکست سیاست‌های یکجانبه آمریکا در مهار ظرفیت‌های اقتصادی جمهوری اسلامی به شمار می‌رود. ایران با تکیه بر موقعیت راهبردی خود، در حال تثبیت جایگاهش به‌عنوان پل ارتباطی میان اوراسیا و جنوب آسیاست.
