خبرگزاری کار ایران

قنادباشی در گفت‌وگو با ایلنا تشریح کرد:

۳ نقطه اختلافی مذاکرات آتش‌بس غزه/ ابعاد نقش میانجی‌گرایانه مصر

۳ نقطه اختلافی مذاکرات آتش‌بس غزه/ ابعاد نقش میانجی‌گرایانه مصر

کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: تفاوت بارز این دور مذاکرات این است که رئیس‌جمهوری آمریکا به‌طور مستقیم پرستیژ سیاسی خود را برای حصول آتش‌بس به کار گرفته است.

جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل بین‌الملل در تشریح ابعاد مذاکرات با محوریت غزه در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: مذاکراتی که قرار بود در قاهره برگزار شود، به‌دلیل حساسیت‌های سیاسی و اجتماعی به شرم‌الشیخ منتقل شد. این انتقال تلاشی برای جلوگیری از التهابات در قاهره بود؛ زیرا در مصر، حمایت عمومی از فلسطینیان بسیار قوی و مخالفت با اسرائیل گسترده است و احتمال داشت هیئت اسرائیلی از نظر امنیتی با خشم و تهاجمات مردم روبه‌رو شوند. از سوی دیگر، هیئت حماس با مصر روابط نزدیکی دارد؛ بنابراین محل مذاکرات به شرم‌الشیخ منتقل شد تا امنیت هیئت‌ها، به‌ویژه امنیت افرادی مانند جرد کوشنر، داماد ترامپ و همراهانش، تأمین شود و در معرض فشار یا تعرض توده‌ای قرار نگیرند. در این میان اگر از ابتدای «طوفان الاقصی» تاکنون مجموعه مذاکرات آتش‌بس غزه را بررسی کنیم، احتمالاً این دور از گفت‌وگوها بیش از سیزدهمین دور مذاکرات آتش‌بس است. برخی مذاکرات چندمرحله‌ای شمرده شده‌اند و بنابراین تعداد آن متفاوت مخابره شده، اما در این راستا جلساتی در دوحه، قاهره، و حتی پاریس برگزار شده است.

وی ادامه داد: این دور از مذاکرات در امتداد همان سلسله جلسات قبلی قرار می‌گیرد، اما تفاوت بارز این دور این است که دونالد ترامپ به‌طور مستقیم پرستیژ سیاسی خود را برای حصول آتش‌بس به کار گرفته است. این اقدام فشار بیشتری بر طرف اسرائیلی وارد کرده، زیرا نتانیاهو پیوسته تلاش کرده تا موضوع آزادی اسرای فلسطینی را پیش از آتش‌بس قرار دهد و از پذیرش آتش‌بس سر باز زده است. اظهارات ترامپ باعث شد که وزن و شخصیت او سایه‌ای بر مذاکرات بیفکند و اهرم فشاری بر اسرائیل ایجاد شود. هم‌چنین گزارش‌ها حاکی است که ترامپ موافقت مشروط یا تاکتیکی حماس را به‌صورت «موافقت کامل» بازنشر کرده، که این امر در افکار عمومی این تلقی را ایجاد کرده که حماس با مفاد بیانیه موافق بوده و خواهان صلح است اگر ترامپ این موضع‌ را اتخاذ نکرده بود، احتمالاً فشار روی رژیم صهیونیستی تا این حد شدید نمی‌بود. 

این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: در این مذاکرات چهار موضوع اصلی به‌عنوان محور بحث مطرح شده که قبلاً هم بارها در مذاکرات آتش‌بس تکرار شده‌اند که توقف جنگ، خروج نیروهای اسرائیلی از غزه، آزادی اسرای فلسطینی، و بحث آینده تشکیلات حکومت یا ساختار سیاسی آینده فلسطین را تشکیل می‌دهند که البته اولویت و تمرکز اصلی فعلاً روی سه موضوع نخست یعنی آتش‌بس، خروج نیروها، و آزادی اسرا است و بحث تشکیلات آینده به‌عنوان موضوع بعدی مطرح می‌شود. اختلافات بنیادین در همین سه نقطه است. اسرائیلی‌ها با توقف جنگ و خروج کامل نیروها موافق نیستند و خواهان آزادی اسرای خود هستند؛ همان خواسته‌ای که از روز اول جنگ مطرح کردند. بنابراین شرط موفقیت مذاکرات به‌گونه‌ای است که انتظار می‌رود رژیم صهیونیستی در نهایت کوتاه بیاید و با شروط آتش‌بس موافقت کند تا مذاکرات بتواند راهی به سوی حل مسائل باز کند، اما نتانیاهو و جریان‌های افراطی همراه او از پذیرش آتش‌بس خودداری می‌کنند، چون پذیرش آتش‌بس پیش از آزادی اسرا را به‌معنای اعتراف به شکست و پیروزی حماس می‌دانند؛ اتفاقی که موج شادی در جهان اسلام و بین طرفداران حماس را به دنبال خواهد داشت.

وی در پایان خاطرنشان کرد: در این شرایط، بازیگران خارجی (از جمله دیپلمات‌های آمریکایی و به‌ویژه چهره‌هایی مانند کوشنر و ویتکاف) به‌دنبال راه‌حلی هستند که هم از هزینه‌شدن بیشتر شخصیت ترامپ جلوگیری کنند و هم حماس را مجبور کند که اسرای موردنظر را پیش از آتش‌بس آزاد کند، تا هم‌زمان به نتانیاهو ضربه‌ای وارد نشود. این چالش دشواری است و مصر نیز نقشی میانجی و کنترلی ایفا می‌کند. باید تأکید کرد که دیپلماسی مصر در این مقطع عمدتاً نیابتی و تحت تأثیر بازیگران بین‌المللی است و مصر بیش از آنکه سیاست مستقلی تدوین کند، تلاش می‌کند التهابات داخلی و خشم عمومی علیه تحولات فلسطین را مدیریت و مهار کند و از گسترش اعتراضات در جامعه جلوگیری کند؛ به عبارتی دیگر نقش مصر بیشتر آرام‌سازی افکار عمومی و مدیریت میدانی اعتراضات است تا طراحی مستقل راهکار سیاسی. در نهایت، نکته کلیدی این است که فرمول آزادی اسرا و زمان‌بندی تبادل آنها خود نیازمند مذاکرات فنی و پیچیده‌ خواهد بود و این همان محل اصلی اختلاف است که تعیین‌کننده موفقیت یا شکست هر توافق آتش‌بس خواهد بود.

انتهای پیام/
ارسال نظر
پیشنهاد امروز