ازسرگیری رزمایش مصر و ترکیه پس از سالها تنش؛ نقطه عطفی در تحولات راهبردی منطقه

پس از ۱۳ سال وقفه و تنشهای سیاسی، مصر و ترکیه بار دیگر رزمایش نظامی مشترک در شرق مدیترانه برگزار کردند؛ اقدامی که پیامهای مهمی به منطقه و جهان ارسال کرده و میتواند آغازگر فصل جدیدی از اتحادهای استراتژیک در خاورمیانه باشد.
به گزارش ایلنا به نقل از رای الیوم، مصر و ترکیه پس از بیش از یک دهه سردی روابط سیاسی، با برگزاری مانور مشترک نظامی «دریای دوستی» در شرق مدیترانه، فصل تازهای از همکاریهای امنیتی را آغاز کردهاند. این رزمایش که از سال ۲۰۱۳ متوقف شده بود، در میانه تنشهای فزاینده در منطقه، از سرگرفته شده است.
این تحرک نظامی، تنها یک رزمایش دریایی نیست، بلکه پاسخی استراتژیک به تحولات منطقهای، بهویژه پس از عملیات ناکام رژیم اسرائیل در قطر و تشدید لفاظیهای تلآویو علیه آنکارا و قاهره تلقی میشود. بهنظر میرسد بازیگران اصلی منطقه در حال بازتعریف جایگاه خود در نظم امنیتی جدید خاورمیانه هستند؛ نظمی که دیگر قرار نیست صرفا بر پایه محور واشنگتن–تلآویو بچرخد.
طبق اعلام وزارت دفاع ترکیه، این رزمایش با حضور ناوها، زیردریاییها، هواپیماهای جنگی F-16 و یگانهایی از نیروی دریایی مصر، از ۲۲ تا ۲۶ سپتامبر برگزار میشود.
روزنامه عبریزبان «معاریف» نیز در گزارشی به نگرانی تلآویو از بازگشت چنین همکاریهایی میان دو قدرت مسلمان منطقه اشاره کرده و آن را «تحولی نگرانکننده برای امنیت داخلی اسرائیل» خوانده است. بهویژه که مصر در هفتههای اخیر نیروهایش را در مرز غزه مستقر کرده و در قبال تحولات این منطقه حساسیت ویژهای نشان داده است.
در عرصه توازن قوا، ترکیه و مصر در میان قدرتمندترین ارتشهای منطقه قرار دارند. بر اساس گزارش ۲۰۲۵ وبسایت «Global Firepower»، ترکیه قویترین ارتش در خاورمیانه و مصر قدرتمندترین ارتش عربی محسوب میشوند. اسرائیل، در جایگاه پانزدهم جهانی، بهدلیل سیاستهای افراطی کابینه نتانیاهو، خود را در انزوا قرار داده است.
در این میان، لفاظیهای اخیر نخستوزیر اسرائیل علیه آنکارا و قاهره نیز تنشها را تشدید کرده است. بنیامین نتانیاهو در اظهاراتی تحریکآمیز، ادعای مالکیت دائمی اسرائیل بر قدس را تکرار کرد که با واکنش تند رجب طیب اردوغان مواجه شد. رئیسجمهور ترکیه با یادآوری تاریخ چهارصدساله خدمت دولت عثمانی به قدس، تأکید کرد که آنکارا از حقوق تاریخی خود در قدس شرقی عقبنشینی نخواهد کرد.
رویکرد اخیر مصر و ترکیه، همزمان با نزدیکی عربستان به پاکستان در قالب پیمان دفاعی، نشان از شکلگیری تدریجی جبههای جدید دارد؛ جبههای که شاید نقطه مقابل «پیمان صلح ابراهیم» نباشد، اما بهوضوح تلاش میکند جای خالی حمایتگر سابق، یعنی آمریکا را با اتحادهای بومیتر و اسلامیتر پر کند.