صدقیان در گفتوگو با ایلنا:
چراغ سبز آمریکا در حمله اسرائیل به یمن مشهود است/ خاورمیانه جدید در دستورکار تلآویو

رئیس مرکز عربی مطالعات ایران گفت: اسرائیل با چراغ سبز آمریکا و سکوت کشورهای غربی، پروژه خاورمیانه جدید و اسرائیل بزرگ را پیگیری میکند و حملات اخیر به یمن نیز بخشی از این سناریو است.
محمدصالح صدقیان، رئیس مرکز عربی مطالعات ایران با اشاره به ترور مقامهای یمن توسط اسرائیل در گفتوگو با ایلنا اظهار کرد: اسرائیل پس از ماجرای لبنان، به شکل آشکار از سوی نتانیاهو سیاستهای کلانی را مطرح کرد. او به صراحت گفت که به دنبال دو هدف است؛ نخست «خاورمیانه جدید» و دوم «اسرائیل بزرگ». این سخنان بارها از زبان نتانیاهو تکرار شد و پس از جنگ لبنان اعلام کرد که هدفش تحقق خاورمیانه جدید است و پس از سقوط سوریه نیز آشکارا گفت به دنبال تشکیل اسرائیل بزرگ خواهد بود. اگرچه نتانیاهو نقشهای رسمی منتشر نکرد، اما رسانههای اسرائیلی این نقشه را بازتاب دادند؛ نقشهای که قلمرو اسرائیل بزرگ را از رود نیل در مصر تا رود فرات در عراق ترسیم میکرد که در این نقشه، کل مصر، سوریه، لبنان، اردن، بخش بزرگی از عربستان و حتی یمن گنجانده شده است. این ایده سالها در محافل سیاسی و رسانهای منطقه مطرح بود، اما مقامهای اسرائیلی همواره آن را انکار میکردند.
وی ادامه داد: با این حال، نتانیاهو اکنون با صراحت از آن سخن میگوید و حتی دونالد ترامپ، در آغاز ریاستجمهوری خود، به صراحت گفت که زمین اسرائیل خیلی کوچک است و باید کمی بزرگتر شود. این جمله در واقع چراغ سبز آشکار به تلآویو بود تا پروژه اسرائیل بزرگ و در عین حال طرح خاورمیانه جدید را دنبال کند. به این ترتیب، روشن بود که اراضی مورد نظر آنها باید از کشورهای همسایه مانند لبنان، سوریه، اردن و مصر تأمین شود. نکته قابل توجه این است که تاکنون هیچ محکومیت جدی از سوی کشورهای غربی یا ایالات متحده علیه ایده اسرائیل بزرگ صورت نگرفته است. تنها واکنشها، آن هم به شکلی بسیار کمرنگ و محتاطانه، از سوی برخی کشورهای عربی و اتحادیه عرب دیده شده است. در همین چارچوب، حمله اخیر اسرائیل به یمن اهمیت زیادی دارد. در این حمله، سالن محل تجمع اعضای دولت یمن هدف قرار گرفت؛ جایی که تقریباً تمام وزرا حضور داشتند و بسیاری از آنها یا شهید یا زخمی شدند و تنها رئیس دولت یمن که در صنعا بود، در آن جلسه حضور نداشت.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: نتانیاهو نیز شخصاً اعلام کرد که این اولین حمله اسرائیل به یمن است و هشدار داد که حملات ادامه خواهد داشت. این موضعگیری نشان میدهد که تعریف نتانیاهو از «خاورمیانه جدید»، در واقع خاورمیانهای بدون محور مقاومت است. ایالات متحده نیز با سکوت و چراغ سبز خود این سیاست را تأیید کرده است. از نگاه واشنگتن، اولویت اصلی از خاورمیانه به دریای چین منتقل شده و آمریکا مدیریت منطقه را عملاً به اسرائیل سپرده است. انتقال اسرائیل به چارچوب سنتکام در سال ۲۰۲۱، در همین راستا انجام شد و بنابراین، هرگونه درگیری اسرائیل با کشورهای منطقه، خواه دشمنان و خواه متحدان آمریکا، در واقع با حمایت واشنگتن صورت میگیرد. از منظر جغرافیای سیاسی، اسرائیل اکنون در منطقه نقش اول را دارد و آمریکا اجرای بخش بزرگی از سیاستهای خود را به آن واگذار کرده است.
وی افزود: پروژه اسرائیل بزرگ و خاورمیانه جدید نیز دقیقاً در همین راستا پیگیری میشود. حملات اسرائیل به لبنان، سوریه، غزه و اکنون یمن، همگی در چارچوب همان نقشهای است که سالها پیش طراحی شده بود. با این حال، پرسش اصلی درباره واکنش کشورهای منطقه است. تاکنون از سوی دولتهای عربی، بهویژه اردن که خود در نقشه اسرائیل بزرگ بهطور کامل قرار دارد، هیچ اقدام جدی مشاهده نشده است. حتی محکومیتهای رسمی نیز بیشتر جنبه تشریفاتی داشته و فاقد جدیت عملی بودهاند. در حالی که انتظار میرفت چنین اقداماتی دستکم به شکایت در شورای امنیت سازمان ملل منجر شود، تاکنون واکنشهای واقعی و مؤثری از سوی دولتهای عربی دیده نشده است. از سوی دیگر، مقاومت یمن در برابر این سیاستها اهمیت ویژهای پیدا کرده است. حملات موشکی و پهپادی انصارالله به اهداف اسرائیلی، موجب نگرانی تلآویو شده است. این حملات نشان میدهد که اسرائیل با وجود قدرت نظامیاش، در برابر تواناییهای مقاومت یمن با چالش جدی روبهروست. ارتش و نیروهای انصارالله توانستهاند اهداف حساسی در داخل سرزمینهای اشغالی را هدف قرار دهند و همین مسأله باعث شده اسرائیل فشارها علیه یمن را افزایش دهد تا این تهدید خاموش شود.
صدقیان در پایان خاطرنشان کرد: با وجود این مسائل، آینده یمن نگرانکننده است. این کشور بیش از ۱۵ سال است که درگیر جنگ فرسایشی است و اکنون با شدت و گستردگی حملات اسرائیل مواجه شده است. در شرایطی که منطقه و جهان واکنش جدی نشان نمیدهند، نگرانیها درباره سرنوشت یمن و گسترش پروژههای اسرائیل در منطقه افزایش یافته است. در این راستا میتوان گفت که اسرائیل با چراغ سبز آمریکا و سکوت کشورهای غربی، پروژه خاورمیانه جدید و اسرائیل بزرگ را پیگیری میکند. حملات اخیر به یمن نیز بخشی از این سناریو است. هدف اصلی این طرح، ایجاد خاورمیانهای بدون محور مقاومت است، اما در این میان، یمن با مقاومت سرسختانه خود به یکی از جدیترین چالشها برای اسرائیل تبدیل شده است.