تکاپوی ترامپ برای عدم محاکمه نتانیاهو، راهبرد یا وظیفه؟

علی‌اصغر زرگر، تحلیلگر مسائل منطقه طی یادداشتی برای ایلنا به تحلیل ابعاد رویکرد فراقانونی ترامپ و درخواست او برای لغو محاکمه نتانیاهو پرداخت که به شرح زیر از نظر می‌گذرد:

دخالت دونالد ترامپ در رابطه با بنیامین نتانیاهو و نهاد قضائی اسرائیل موضوعی جدید نیست. این نوع مداخلات معمولاً تازگی ندارد، چراکه بسیاری از کشورهای غربی (از جمله آمریکا) در مسائل داخلی دیگر کشورها، به‌ویژه در حوزه‌های قضایی، سابقه دخالت دارند. به‌عنوان مثال، در خصوص ایران نیز شاهد بودیم که برخی از نهادهای حقوق بشری و حتی دولت‌های غربی در فرایند محاکمه یا رسیدگی قضائی به برخی متهمان اظهار نظر می‌کنند یا فشارهایی وارد می‌آورند.

در این میان، شخصیت خاص ترامپ و رویکرد بی‌پروای او نسبت به اسرائیل نیز موضوع مهمی است. ترامپ بارها نشان داده که اسرائیل را همچون یکی از بازوهای اجرایی سیاست‌های آمریکا و بریتانیا در خاورمیانه می‌بیند. به همین دلیل، دخالت در امور داخلی اسرائیل (به‌ویژه در رابطه با نتانیاهو) برای او نه‌تنها عجیب نیست بلکه امری بدیهی تلقی می‌شود.

نتانیاهو در نگاه برخی ناظران، نماینده منافع غرب در خاورمیانه محسوب می‌شود؛ کسی که مأموریت اجرای سیاست‌ها و اقدامات حساس غرب را در منطقه برعهده دارد. به همین خاطر، حمایت ترامپ از او، به‌ویژه در برابر دستگاه قضائی اسرائیل، طبیعی به نظر می‌رسد. احتمالاً ترامپ به‌صراحت خواهان آن است که نتانیاهو به دادگاه کشانده نشود و هیچ‌گونه پرونده‌سازی علیه او در نهاد قضائی اسرائیل صورت نگیرد.

اگرچه مقامات قضائی اسرائیل ادعا می‌کنند که نهادی مستقل هستند و به اصول دموکراتیک پایبندند، اما میزان نفوذ غرب و به‌ویژه آمریکا در ساختار سیاسی اسرائیل چنان زیاد بوده که ممکن است در نهایت این نهاد نیز ناچار به تمکین شود.

در چنین فضایی، ترامپ با صدور چنین درخواست‌هایی، به نوعی سعی دارد نه‌تنها از متحد خود حمایت کند، بلکه موقعیت او را در برابر نهادهای داخلی اسرائیل نیز تثبیت کند. از نظر سیاسی، این اقدام پیام روشنی برای احزاب داخل اسرائیل دارد؛ به‌ویژه برای اپوزیسیون و مخالفان نتانیاهو که نشان می‌دهد غرب همچنان بر حفظ موقعیت او تأکید دارد.

با توجه به شرایط جاری، از جمله آتش‌بس اخیر و فضای ناآرام پس از جنگ، ممکن است رسیدگی قضائی به پرونده‌های نتانیاهو به تعویق بیفتد. چرا که در حال حاضر او همچنان در فضای ناشی از «توهم قدرت» به سر می‌برد و تصور می‌کند که از این تقابل نظامی پیروز بیرون آمده است. با این حساب، احتمال دارد نهاد قضائی اسرائیل نیز ترجیح دهد بررسی این پرونده‌ها را تا زمانی که بحران به‌طور کامل فروکش کند، به تعویق بیندازد.