قائم‌مقامی در گفت‌وگو با ایلنا:
اسرائیل از ترکیه به عنوان سکوی پرتاب در قفقاز و آسیای‌میانه استفاده خواهد کرد/ هرتزوگ برای عادی‌سازی همه‌جانبه به آنکارا رفت
کارشناس مسائل ترکیه گفت: طی این سال‌ها و با وجود تنش‌های گوناگون میان آنکارا و تل‌آویو روابط اقتصادی دو طرف به هیچ وجه قطع نشد و حالا تعمیق مناسبات امنیتی را خواهیم دید.
«سیدعلی قائم‌مقامی» کارشناس مسائل ترکیه در تشریح ابعاد سفر نخست‌وزیر اسرائیل به ترکیه در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: قبل از هر چیز باید به این نکته اشاره کنم که ترکیه همکاری بسیار گسترده‌ای از زمان تشکیل رژیم صهیونیستی با آن داشته است و در سال ۱۹۴۹ میلادی اولین کشوری بود که اسرائیل را به رسمیت شناخت. بعدها در سال ۱۹۵۰ روابط دیپلماتیک دو طرف در سطح کاردار عملیاتی شد و پس از آن در بسیاری از مسائل آنکارا و تل‌آویو آرام آرام روابطشان را عملیاتی کردند. در زمان «عدنان مندرس» هم همکاری میت و موساد آغاز شد و در سال ۱۹۵۸ میلادی بن گورین و عدنان مندرس مبارزه با اتحاد جماهیر شوروی و نفوذ چپ‌ها را در قالب یک پیمان دوجانبه به امضا رساندند. پس از آن در سال ۱۹۹۵ میلادی هم بحث مدرنیزه کردن ناوگان جنگنده‌های دو طرف طی یک قرارداد به امضا رسید که تمامی این مسائل نشان می‌دهد ترکیه و اسرائیل در ابعاد گوناگون با یکدیگر همکاری داشته و دارند.
وی ادامه داد: این روابط در مسائل اقتصادی و حتی تبادل دانشجو هم به چشم می‌خورد و از سوی دیگر بحث همکاری در قالب ناتو هم طی این سال‌ها انجام شده است. توجه داشته باشید که تبادل تجاری میان ترکیه و اسرائیل در سال ۲۰۲۱ حدود هفت میلیارد دلار بوده است که این یک رقم قابل توجه به حساب می‌آید. اما در زمان نخست‌وزیری اردوغان هم آنچه باعث ایجاد شکاف میان دو طرف شد حمله ارتش اسرائیل به کشتی مرمره بود که در آن ۱۰ نفر از اتباع ترکیه کشته شدند و در نتیجه اردوغان که در آن موقع نخست‌وزیر ترکیه بود اسرائیل را به عنوان یک دولت تروریستی و نژادپرست به دنیا معرفی کرد. پس از آن شاهد بودیم که اسرائیلی‌ها به صورت شفاهی از این اقدام خود عذرخواهی کردند و چندی بعد هم رقمی حدود ۲۰ میلیون دلار خون‌بها به ترکیه پرداخت کردند و مجدداً روابط دو طرف به روال سابق برگشت.
این تحلیلگر مسائل سیاسی تصریح کرد: نکته‌ای که در این میان باید مورد توجه قرار بگیرد این است که طی این سال‌ها و با توجه به تنش‌های سیاسی میان دو طرف هیچگاه روابط تجاری میان ترکیه و اسرائیل قطع نشد و حتی در سال ۲۰۱۶ قراردادی میان این دو منعقد شد که بر اساس آن ترکیه کمک به غزه را در دستور کار قرار داد. از سوی دیگر باید توجه داشت ترکیه گازِ اسرائیل را خریداری می‌کند و بخشی از آن را به اروپا صادر می‌کند و بخشی را هم مورد استفاده قرار می‌دهد که این موضوع هم یک مساله مهم به حساب می‌آید. در این میان باید توجه داشت که شماری از اعضای مجلس صادرکنندگان ترکیه در سال ۲۰۱۷ میلادی به تل‌آویو سفر کردند و چندین قرارداد اقتصادی میان دو طرف منعقد شد و این بدان معناست که سفر روز گذشته نخست‌وزیر اسرائیل به ترکیه هم علاوه بر ابعاد سیاسی و امنیتی، بیش از پیش بر محور اقتصاد تاکید می‌کند.
وی در پایان خاطرنشان کرد: بر اساس اسناد موجود قبل از آنکه اسحاق هرتزوگ، وارد آنکارا شود یک تیم اقتصادی از ترکیه به تل‌آویو رفته بود تا بتواند با عقد قراردادهای جدید روابط اقتصادی را تحکیم ببخشد. بر همین اساس معتقدم سفر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی به ترکیه را باید در راستای عادی‌سازی روابط همه‌جانبه اسرائیل و ترکیه دانست و بدون شک در محور امنیتی هم دو طرف بعد از این سفر بیش از پیش با یکدیگر همکاری خواهند داشت. این در حالی است که اردوغان اعلام کرده با تمام دولت‌های منطقه به دنبال روابط مستحکم است و بر این اساس باید بگویم که گسترش همکاری میان ترکیه و اسرائیل صرفاً به مسائل اقتصادی ختم نخواهد شد. نکته نهایی این است که اسرائیل به نوعی ترکیه را یک سکوی پرتاب برای خود به سمت کشورهای قفقاز و آسیای میانه می‌داند؛ چراکه بیش از ۹۰۰ شرکت اسرائیلی در ترکیه فعال هستند و بر همین اساس روابط سیاسی هم عمیق‌تر خواهد شد.
