رایزن پیشین ایران در افغانستان:
استقرار سنتکام در کابل، با هدف تقویت اسرائیل در آسیای‌میانه صورت می‌گیرد/ افغانستانِ ناامن بهترین منطقه برای ضربه به ایران توسط موساد و سیا است/ خلأ فرهنگی گرایش به طالبان را افزایش داد
رایزن پیشین ایران در افغانستان گفت: خروج کامل آمریکا از افغانستان کاملاً دروغ است، چراکه آنها از این کشور، ایران و منطقه را رصد می‌کنند.
«عبدالمحمد طاهری» رایزن پیشین ایران در افغانستان در تشرح دلایل و پیامدهای استقرار نیروهای سنتکام در افغانستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا اظهار کرد: وضعیت کنونی افغانستان نشان می‌دهد تمام کشورهایی که تحت عنوان آیساف (نیروهای بین‌المللی کمک به امنیت) در این کشور حضور داشتند به تأسی از ایالات متحده در حال خارج شدن از افغانستان هستند. این اتفاق می‌تواند از یک منظر مثبت تلقی شود و از منظری دیگر منفی قلمداد گردد. منفی به این جهت که کشورهای عضو ناتو و شرکای آمریکا یکباره و بدون هیچگونه برنامه مشخصی در حال خارج شدن از افغانستان هستند که این می‌تواند یک بحران ارگانیک ایجاد کند. اما این موضوع می‌تواند از جهاتی مثبت قلمداد شود؛ چراکه مردم افغانستان می‌توانند پس از خروج خارجی‌ها خودشان را پیدا کنند ولی سوال این است که آیا آنها در وضعیت اقتصادی و امنیتی فعلی می‌توانند کاری از پیش ببرند یا خیر؟ بدون تردید پاسخ منفی خواهد بود؛ چراکه کشورهای حاضر در افغانستان طی دو دهه گذشته نتوانستند آنگونه که می‌گویند مشکلات افغانستان را حل و فصل کنند.
نفوذ پاکستان دوبرابر شده است
وی ادامه داد: از سوی دیگر باید توجه داشت بازیگر مهم این روزهای افغانستان بدون تردید پاکستان خواهد بود. ممکن است دولت مستقر در اسلام‌آباد به هیچ وجه در مسائل کنونی کابل دخالت مستقیم نداشته باشد اما واقعیت این است که ارتش و آی.اس.آی (سازمان اطلاعات نظامی پاکستان) تمام اوضاع و احوال حاکم بر افغانستان را جهت‌دهی می‌کند و حتی نمی‌خواهد مرزهای مشترکش با این کشور را مدیریت کند. به عبارتی دیگر ساختار اطلاعاتی و نظامی پاکستان به صورت مستقل در حال کار کردن است و بر اساس داده‌های کنونی، نفوذ این دو بال نظامی و امنیتی پاکستان در افغانستان دو برابر شده است. فارغ از این مسائل معتقدم که در طی این مدت به مردم افغانستان به شدت ظلم شد و دولت هم شهروندانش را رها کرد. این در حالی است که ایالات متحده هم اساساً خود را با دولت رودررو نکرد و مستقیماً با طالبان وارد مذاکره شد.
آمریکا به رصد ایران از افغانستان ادامه می‌دهد
این تحلیلگر ارشد مسائل افغانستان گفت: از سوی دیگر توجه داشته باشید که در آمریکا هم فشارهایی بر دولت جو بایدن به جهت پایان دادن به طولانی‌ترین جنگ تاریخ آمریکا افزایش پیدا کرده است که مجموع این مولفه‌ها خروج آمریکا از افغانستان را سرعت داد. این مولفه‌ها باعث نمی‌شود که فکر کنیم ایالات متحده قرار است به صورت کامل از افغانستان خارج شود. توجه داشته باشید که آنها از طریق افغانستان، ایران را رصد می‌کنند و حتی در حال رصد کردن سایر کشورهای منطقه بوده و خواهند بود. آنها به هیچ وجه حاضر نیستند که حضور ایرانی‌ها در افغانستان را بپذیرند. در این میان باید به یکی از مشاهدات میدانی خودم از افغانستان در دوره ریاست جمهوری حامد کرزی اشاره کنم. به یاد دارم در آن دوران آمریکایی‌ها در مورد سبک معماری ایرانی که در افغانستان مرسوم شده بود، انتقادهای بسیار جدی به کرزی کردند و علناً به او اعلام کرده بودند که نباید سبک معماری دشمن آنها در افغانستان مرسوم شود.
حضور سنتکام در افغانستان، امتیاز برای اسرائیل است
وی تصریح کرد: بر همین اساس معتقدم خروج آنها از افغانستان صرفاً یک نمایش سیاسی، نظامی و امنیتی است. درست است که آمریکایی‌ها فرودگاه بگرام را خالی کرده‌اند اما بدون تردید آنها باز هم پایگاه‌های دیگری در افغانستان دارند و حالا هم بحث حضور سنتکام را علنی کرده‌اند. اینکه چرا ایالات متحده به دنبال آن است تا فرماندهی نیروهای خود در افغانستان را زیر چتر سنتکام قرار دهد، چندین دلیل بسیار مهم دارد. نخست آنکه در سفر اخیر اشرف غنی به واشنگتن، بایدن اعلام کرد که من فرماندهی سنتکام را برای تامین امنیت کابل و فرودگاه این شهر وارد افغانستان خواهم کرد و به همین دلیل معتقدم که او در حال اجرای تعهدش است. نکته بسیار مهم دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که در زمان دونالد ترامپ، ایالات متحده اسرائیل را وارد حوزه ماموریتی سنتکام کرد که همین موضوع برای ما یک تهدید به شدت مهم به حساب می‌آید.
موساد و سیا به دنبال ضربه زدن به تهران هستند
طاهری افزود: بدون تردید حضور سنتکام در خاک همسایه شرقی ما برای اسرائیلی‌ها یک امتیاز به شدت مهم و ارزشمند به حساب می‌آید؛ چراکه آنها از ۲۰ سال گذشته تاکنون که سازمان سیا و ساز و کار نظامی آمریکا وارد افغانستان شد با پوشش‌های تجاری، اقتصادی و فرهنگی در حال رصد جمهوری اسلامی ایران هستند. توجه داشته باشید که هیچ جایی در دنیا بهتر از افغانستانِ ناامن برای ضربه زدن به ایران از ناحیه موساد و سیا نیست. شاید دولتمردان افغانستان ندانند که موساد در پوشش‌های گوناگون در حال رصد ایران از ناحیه افغانستان است اما واقعیت این است که محیط این کشور به حدی آشفته و بهم ریخته است که اسرائیلی‌ها با استفاده از تکنولوژی‌های روز، در حال بهره‌برداری از خاک افغانستان علیه ایران هستند. شکی وجود ندارد که در تمام پایگاه‌های فعلی و گذشته آمریکا در افغانستان، اسرائیلی‌ها هم به نوعی منافع خود را از طریق آنها تامین کرده و می‌کنند.
زبان مشترک، مجرای بهره‌برداری موساد
این کارشناس مسائل جنوب شرق‌آسیا گفت: متاسفانه برآورد ذهنی سیاستمداران این است که موساد صرفاً خاورمیانه، حاشیه خلیج فارس و آفریقا را رصد می‌کنند، اما معتقدم که اسرائیل به دلیل دشمنی با ایران در افغانستانی که به خاک کشور ما چسبیده است فعال بوده و در حال اقدام علیه ما است. یکی از دلایلی که موساد به راحتی در افغانستان می‌تواند علیه ایران کار کند زبان مشترک میان ما و افغان‌ها است. حتی آنها خطوط ترانزیتی که از تاجیکستان وارد افغانستان و ایران می‌شوند را رصد می‌کنند و با پوشش‌های گوناگون در حال جلو بردن سناریوهای خود هستند. بر این اساس حضور سنتکام در افغانستان را صرفاً نباید یک سناریوی آمریکایی دانست؛ چراکه اسرائیلی‌ها هم با ورود فرماندهی مرکزی ایالات متحده به افغانستان سعی می‌کنند تا منافع خود را در بالاترین سطح تامین کنند.
تامین امنیت توسط سنتکام دروغ بزرگ است
وی خاطرنشان کرد: نکته دیگری که باید به آن اشاره کنم این است که تنها نقاطی که نیروهای نظامی آمریکا و بریتانیا به صورت مشترک در آن حضور داشتند ولایات قندهار و هلمند بود. این دو نقطه، اساساً پایگاه اصلی و قدرتمند طالبان به حساب می‌آید و در گذشته هم درگیری‌های قابل توجهی میان نیروهای این دو کشور با طالبان در دو ولایت مذکور صورت گرفت.حال سوال این است که پس از خروج آمریکایی‌ها از قندهار و هلمند، ارتش افغانستان چگونه می‌خواهد در این دو منطقه تامین امنیت کند؟ واقعیت این است که دامنه ناامنی در این دو ولایت به جنوب و جنوب شرق افغانستان سرایت کرده و حتی ممکن است این ناامنی‌ها وارد ولایات مرکزی افغانستان شود. بر همین اساس ورود سنتکام به نوعی یک جایگزین نظامی به حساب می‌آید اما اینکه می‌گویند فرماندهی مرکزی آمریکا پس از استقرار در کابل به دنبال حفظ پایتخت افغانستان است، اساساً یک دروغ بزرگ قلمداد می‌شود.
طاهری در پایان گفت: نیروهای ایالات متحده طی ۲۰ سال گذشته آنگونه که باید نتوانستند در افغانستان تامین امنیت کنند، حال سنتکام با حجم نیروهای محدود خود چگونه می‌خواهد با گروهی مانند طالبان که در حال تحمیل قدرت خود به سراسر افغانستان هستند، به مقابله بپردازند؟ بر همین اساس اوضاع بیش از آنچه که گفته می‌شود در افغانستان پیچیده است و علاوه بر تمام این مسائل، فساد و خلأهای فرهنگی هم زمینه را برای گرایش بیشتر مردم به طالبان و نفوذ این جریان در اقوام مختلف فراهم کرده است. با این تفاسیر افغانستان بعد از ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱ را باید یک کشور با چالش‌ها جدید و پیچیده‌تر دانست که مشخص نیست خروجی آن قرار است چگونه توسط بازیگران خارجی و داخلی این کشور مدیریت شود.
