معرفی روانشناسی فیزیولوژیک + منابع اصلی در کنکور کارشناسی ارشد

روانشناسی فیزیولوژیک یکی از دروس اصلی رشته روانشناسی است که به بررسی ارتباط بین عملکرد جسم، به ویژه فعالیت های مغزی و رفتار انسان می پردازد.

این شاخه از روانشناسی با استفاده از روش های علمی و آزمایشگاهی، به مطالعه مکانیسم های فیزیولوژیکی می پردازد که منجر به بروز رفتارهای مختلف انسان می شوند.

دانشجویان روانشناسی باید برای قبولی در کنکور کارشناسی ارشد به خوبی بر مباحث این حوزه مسلط باشند. در این مقاله به معرفی کامل این درس می پردازیم و منابع آن را نیز معرفی خواهیم کرد.

روانشناسی فیزیولوژیک چیست؟

روانشناسی فیزیولوژیک عبارت است از: مطالعه ارتباط بین روان و فیزیولوژی بدن انسان؛ به عبارتی این حوزه تلاش می کند تا درک بهتری از نحوه تأثیرگذاری این دو بر یکدیگر به دست آورد و توضیح دهد که چگونه تغییرات فیزیولوژیکی در پاسخ به عوامل روانی رخ می دهند و از سوی دیگر خود منجر به اختلالات روانی می شوند.

این علم به ما کمک می کند تا بهتر درک کنیم که چگونه فعالیت های ذهنی و روانی، تمرکز، هیجانات و تفکرات ما در برون ریزی های جسمانی اثر می گذارند. به عنوان مثال، از این طریق درمی یابیم که استرس و اضطراب چگونه عوارضی مانند افزایش ضربان قلب، تغییر در سطح هورمون ها و مشکلات پوستی را به دنبال دارند.

هدف روانشناسی فیزیولوژیک

درک بهتر تعامل دوسویه بین روان و جسم، می تواند ما را در مدیریت بهتر رفتارها و واکنش هایمان یاری دهد. به عنوان مثال، با درک نحوه عملکرد سیستم عصبی از قبیل تمرکز و توجه تحت فشار روانی، می توانیم راه هایی برای بهبود آن پیدا کنیم. همچنین، با فهم اثرات تمرین بدنی مانند ورزش، مدیتیشن و پیاده روی، می توانیم بهره وری و بهبود ذهنی خود را ارتقا دهیم.

روانشناسی فیزیولوژیک در زمینه های علمی مانند پزشکی، مدیریت و تربیت بدنی نیز مورد توجه قرار گرفته است. برای مثال، این شاخه از روانشناسی می تواند برای توسعه روش های درمانی جدید برای اختلالات روانی، مانند حملات پانیک، افسردگی و اضطراب، استفاده شود. این رشته همچنین، می تواند برای بهبود عملکرد جسمی و شناختی انسان مورد استفاده قرار گیرد.

موضوعات روانشناسی فیزیولوژیک

ماهیت بین رشته ای بودن این درس باعث شده که دامنه وسیعی از موضوعات بیولوژیک، پزشکی، روان شناختی و اجتماعی را در بر بگیرد. به طور کلی برخی از موضوعات مورد مطالعه در روانشناسی فیزیولوژیک عبارتند از: حافظه، یادگیری، توجه، تصمیم گیری، ادراک، احساسات، انگیزه، خواب، اختلالات روانی و... . در ادامه مهمترین موضوعات مورد توجه این رشته را مورد بررسی قرار داده ایم:

تنظیم فیزیولوژیک

یکی از مهم ترین مباحث این رشته بررسی تأثیر عواملی مانند استرس بر فعالیت های فیزیولوژیک بدن و ارتباط آن با عملکرد عمومی افراد است.

عصب -روانشناسی

این رشته به مطالعه ساختار و عملکرد سیستم عصبی و تأثیر آن بر رفتار و تجربه های روانی می پردازد. علوم اعصاب کمک می کند روانشناسان نحوه عملکرد مغز را به نحوی درخور مورد توجه قرار دهند.

 سازگاری و تنظیم عواطف

این موضوع به نحوه سازگاری افراد در مواجهه با بحران های روحی و برون ریزی های فیزیولوژیک باز می گردد. درمان سوگ به شدت در این حوزه مورد توجه است.

عملکردهای حیاتی

یکی از مهم ترین مباحث این درس، مطالعه بررسی عوامل حیاتی مانند تغذیه و خواب بر گردش خون، هورمون ها و مکانیسم های زیستی دیگر است.

درمان های دارویی

توجه به شاخص های فیزیولوژیک مانند میزان ترشح هورمون ها همچون هورمون استرس و شادی برای پیش بینی علائم، تشخیص بیماری و بهبودی درمان های روان درمانی بسیار مهم هستند.

روش کار روانشناسان فیزیولوژیک

روانشناسان فیزیولوژیک از روش های علمی مختلفی برای مطالعه ارتباط بین جسم و بروز رفتار استفاده می کنند. برخی از این روش ها عبارتند از:

• تصویربرداری عصبی: این روش برای روانشناسان فیزیولوژیک این فرصت را فراهم می سازد تا فعالیت مغز را در هنگام انجام یک رفتار خاص، مانند یادگیری یا تصمیم گیری، مشاهده کنند.
• الکتروانسفالوگرافی (EEG): این روش کمک می کند تا متخصصان این رشته، امواج الکتریکی مغز را ثبت کنند.
• الکترومیوگرافی (EMG): این روش به روانشناسان فیزیولوژیک اجازه می دهد تا فعالیت عضلات را ثبت کنند.
• مطالعات آسیب مغزی: این مطالعات به پزشکان و روانشناسان کمک می کند تا اثرات آسیب مغزی بر رفتار را بررسی کنند.

کتابهایی برای علاقمندان به روانشناسی فیزیولوژیک

در حال حاضر کتابهای متعددی به زبان فارسی و انگلیسی توسط اساتید برجسته روانشناسی فیزیولوژیک تدوین شده اند. این کتابها اغلب پوشش دهنده طیف گسترده ای از موضوعات بین رشته ای هستند و می توانند برای دانشجویان و محققان این رشته مفید باشند. در ادامه به معرفی برخی از این آثار می پردازیم:

• روانشناسی فیزیولوژیک، انگیزش و هیجان نوشته مرتضی پیری، انتشارات پوران پژوهش
• روانشناسی فیزیولوژیک، نوشته نورمن اچ. آندرسون و دانیل کی. ویلسون، ترجمه احمد نیسی، انتشارات ارسباران
• روانشناسی فیزیولوژیک، نوشته چارلز پی. گالوان، ترجمه حسن پاشاپور، انتشارات سمت
• روانشناسی فیزیولوژیک، نوشته رونالد اتکینسون و همکاران، ترجمه یحیی سید محمدی، انتشارات ساوالان
• روانشناسی فیزیولوژیک، نوشته برت آر. میشل، ترجمه یحیی سید محمدی، انتشارات ساوالان

روانشناسی فیزیولوژیک در کنکور کارشناسی ارشد

این درس در کنکور کارشناسی ارشد ضریب 1 دارد. داوطلبان رشته های روانشناسی عمومی، روانشناسی بالینی، روانشناسی اسلامی، روانشناسی تربیتی، روانشناسی اجتماعی، روانشناسی شناختی، روانشناسی شخصیت باید برای تسلط نسبی بالایی بر محتوای این حوزه داشته باشند. در ادامه مهم ترین منابع این درس در کنکور کارشناسی ارشد را معرفی کرده ایم.

• روان شناسی فیزیولوژیک از دکتر خداپناهی منتشر شده توسط انتشارات سمت
• فیزیولوژی اعصاب و غدد از دکتر روحانی منتشر شده توسط انتشارات سمت
• مبانی روان شناسی فیزیولوژیک نوشته کارلسون، ترجمه سید محمدی
• روانشناسی فیزیولوژیک از پینل ترجمه مهرداد فیروزبخت
• روانشناسی فیزیولوژیک از کالات، ترجمه سید محمدی

جمع بندی

مطالعه روانشناسی فیزیولوژیک می تواند به پیشبرد مطالعات پزشکی و روان شناسی و بهبود روش های درمانی کمک کند. علاوه بر این، نقش مهمی در تحقیقات علمی و استاندارد این رشته نیز دارد. در این مقاله به دلایل اهمیت این حوزه، روش های کار روانشناسان فیزیولوژیک و معرفی کتابهای مهم این حوزه علمی پرداختیم. همچنین توضیح داده شد که این درس برای قبولی در کنکور کارشناسی ارشد روانشناسی نقش بسزایی دارد. برای خرید کتابها و منابع روانشناسی کارشناسی ارشد و مشاوره برای تهیه بهترین منابع مشاوره رایگان با کتاب نوین در تماس باشید.