گروه محصولات شیمیایی (پتروشیمی)؛ از پربازده‌ترین صنایع بورس ایران در سال‌های گذشته

بررسی اجمالی عملکرد گروه صنعت‌ها در سال‌های اخیر، داده‌هایی در اختیارمان می‌گذارد که بدون تردید برای تحلیل وضعیت آینده آن‌ها و شناسایی فرصت‌های سرمایه‌گذاری راه‌گشا است. در این مطلب، قصد داریم به روند بازدهی نمادهای محصولات شیمیایی در بازار بورس ایران بپردازیم و این صنعت مهم را، با دیدی تحلیلی بررسی کنیم.

ریزش بورس چرا ایجاد شد و چه تاثیری بر صنایع گذاشت؟

پس از معکوس شدن روند رشد تصاعدی بازار، در تابستان 1399 شاهد یک روند نزولی بودیم که بیش از 2 سال به طول انجامید. نزول قیمت در سهام تا اواسط سال جاری ادامه داشت و در بعضی موارد، حتی شاهد سقوط 90 درصدی قیمت بعضی نمادها در بازار بورس بودیم.

البته بخشی از ریزش قیمتی بازار سهام طبیعی بود و از تخلیه حباب ایجاد شده در روند صعودی سال‌های قبل نشأت می‌گرفت اما بدون تردید عوامل دیگری نیز در تشدید و تعمیق این روند نزولی موثر بوده‌اند؛ عواملی مثل: افزایش نرخ بهره بین بانکی، تشدید تحریم‌های خارجی، کاهش تقاضا و افت قیمت‌ در مقصدهای صادراتی کشور در دوران پسا کرونا و همچنین، کنترل نسبی رشد نرخ ارز، علی‌الخصوص نرخ ارز مورد معامله در سامانه نیما که مبنای ارزش‌گذاری درآمدهای صادراتی برای شرکت‌های بورسی است.

این عوامل هرکدام به طریقی در تشکیل و ادامه روند نزولی موثر بوده‌اند. افزایش نرخ بهره بانکی با ایجاد جذابیت نسبی در سود سپرده‌گذاری بدون ریسک نسبت به سهام، تشدید تحریم‌ها و کاهش تقاضا در بازارهای جهانی از طریق محدودسازی توان صادراتی شرکت‌ها، کنترل نرخ ارز سامانه نیما از طریق کاهش درآمدهای ریالی حاصل از تسعیر ارز صادراتی و ... اما نکته حائز اهمیتی که چند سال اخیر را برای بازار سرمایه به یک دوره تاریخی مهم و منحصر به فرد تبدیل می‌کند، در واقع همین هم‌سویی عوامل منجر به نزول قیمت‌ها است که می‌تواند سنگ محکی برای سنجش عیار شرکت‌ها در شرایط سخت اقتصادی و خروج سرمایه از بازار بورس باشد.

عملکرد گروه صنعت شیمیایی (پتروشیمی) در سال‌های اخیر

نمودار زیر بازدهی شاخص گروه صنعت شیمیایی (پتروشیمی) را در مقایسه با شاخص کل، شاخص هم‌وزن، شاخص فلزات اساسی، کانه‌های فلزی و فرآورده‌های نفتی (گروه پالایشی) در بازه زمانی آذر سال 1398 تا آذر 1401 نشان می‌دهد:

بر اساس این داده‌ها، بازدهی سهام صنعت شیمیایی (پتروشیمی) در بازه چهار ساله، 500 درصد بوده است که اختلاف معناداری با بازده شاخص کل (362درصد) و شاخص هم‌وزن (361درصد) دارد.

همچنین شاخص شیمیایی (پتروشیمی) عملکرد به مراتب بهتری در مقایسه با گروه‌ فلزات اساسی با بازده  403 درصد، گروه کانه‌های فلزی با بازده 433 درصد و گروه فرآورده‌های نفتی (پالایشی) با بازده 435 درصد داشته است.

گروه شیمیایی با 65 شرکت حاضر در بورس، قریب به 25 درصد از کل ارزش بازار را به خود اختصاص داده که از این نظر، در رتبه اول بخش‌های تشکیل‌دهنده بازار سرمایه است.

چشم‌انداز آینده صنعت شیمیایی

نرخ بازگشت سرمایه: نسبت p/e گروه شیمیایی در زمان نگارش این مطلب (دی‌ماه 1401) مقدار 6.94 را نشان می‌دهد که در مقایسه با نسبت p/e کل بازار (28.67)، عدد بسیار جذابی است که نرخ بازگشت سرمایه بسیار خوب برای این گروه را نشان می‌دهد و سرمایه‌گذاران را به بازدهی نمادهای محصولات شیمیایی امیدوار می‌کند. 

افزایش نرخ ارز: در ماه‌های گذشته و با افزایش شکاف قیمتی بین ارز سامانه نیما و نرخ معامله ارز در بازار آزاد، این انتظار وجود دارد که بخشی از این شکاف در میان‌مدت از طریق افزایش نرخ معامله ارز در سامانه نیما جبران شود که منجر به افزایش درامدهای حاصل از صادرات شرکت‌های پتروشیمی خواهد شد و این یعنی افزایش بازدهی محصولات شیمیایی در بورس.

بهبود وضعیت بازارهای جهانی: بانک‌های مرکزی بسیاری از کشورها در سال گذشته میلادی به منظور کنترل تورم سیاست‌های انقباضی موقتی اتخاذ کرده و نرخ بهره رسمی را در کشورهای خود افزایش داده‌اند که تاثیر مهمی در کاهش تقاضا و سرکوب قیمت در بازارهای جهانی داشته است. انتظار می‌رود در سال آینده و با بهبود شرایط تورمی و تعدیل سیاست‌های انقباضی، شاهد افزایش تقاضا در بازارهای جهانی باشیم که بدون شک در میزان فروش و صادرات شرکت‌های پتروشیمی تاثیرگذار است. 

به طور کلی به نظر می‌رسد بازدهی سهام صنعت شیمیایی آینده روشنی داشته باشد و سرمایه‌گذاران، در صورتی که شرکت‌ها و نمادها را با دقت و بر اساس تحلیل‌های معتبر انتخاب کنند، می‌توانند از مزایای سرمایه‌گذاری در این صنعت بهره‌مند شوند.