معاون تولیدات زراعی مطرح کرد:
رشد ۲۱ درصدی در تولید محصولات زراعی/ هیچ قانون بازدارنده‌ای برای تولید مطرح نیست/ با افزایش قیمت تراکتور موافقت نکردیم
معاون تولیدات زراعی دلیل اصلی وابستگی ما به روغن واردات ارزان قیمت آن است بنابراین در صورت تغییر ارز آن به ارز ترجیحی و نیمایی این اثر در کشاورزی به صورت مثبت مشاهده خواهد شد
به گزارش خبرنگار ایلنا، جواد وفابخش در نشست خبری به مناسبت هفته نکوداشت جهاد کشاورزی در خصوص وضعیت تولید گفت: از سال 92 تا به امروز توانستیم از حدود 68 میلیون تن به 83.7 میلیون تن برسیم و در مجموع حدود 21 درصد رشد در تولید محصولات زراعی را داریم.
وی با بیان اینکه بخش زراعت کشور رشد قابل توجهی داشته است، گفت: رشد 83.7 میلیون تن از مجموع 126 میلیون تن تولیدات کشور است و ارزش مالی آن در حدود 102 هزار میلیارد تومان است که به نوبه خود مبلغ قابل توجهی در گردش اقتصادی کشور است.
وفابخش افزود: این تولیدات در حوزه غلات بیش از 20 میلیون تن گندم، ذرت، شلتوک و جو است و در نباتات علوفه‌ای نیز 22 تا 23 میلیون تن در محصولات صنعتی شامل پنبه، نیشکر، چغندر و ... 13 میلیون تن در حبوبات 150 هزار تن و در سبزیجات جالیز نیز 26 میلیون تن است که این میزان این پیام را می‌دهد که بخش عمده امنیت غذایی کشور نهفته در محصولات زراعی است.
وی در خصوص وضع زراعت کشور گفت: از دید کمی و کیفی وضعیت زراعی کشور به نسبت سال‌های گذشته ارتقا یافته است اما از نظر وضعیت هزینه و تولید و درآمد دچار نوسان است همان طور که توجه دارید در حوزه امنیت غذایی به چند محصول از جمله گندم و کلزا به دلیل توجه بر خوداتکایی حساسیت ویژه داریم و در خصوص کلزا نیز به دنبال تامین داخلی هستیم. توجهات جهاد کشاوزری به گندم در زمینه‌های مختلف مانند تامین بذر، آب سبز و ارتقای مکانیزاسیون جواب مثبت داد و خوداتکایی در گندم در سایه ارتباطات جهاد کشاورزی حاصل شد.
وی همچنین تاکید کرد: مسائلی از جمله ارتباطات بین المللی، بهره‌گیری از دانش در مراکز کشور و ایجاد فضای دانشی برای تولید کنندگان همراه با دانش بومی در هر منطقه منجر به پایداری خودکفایی گندم شده است و امسال چهارمین سالی است که می‌توانیم نیاز کشور را به گندم تامین کنیم که این به نوبه خود یکی از موفقیت‌های بزرگ است. توجه شود که در حوزه گندم توانستیم با دستیابی به توسعه عمودی حدود 400 هزار هکتار از اراضی گندم‌کاری را کاهش دهیم.
معاون تولیدات زراعی در اشاره به وضعیت سایر محصولات گفت: در تولیدات شکر و پنبه نیز روند افزایشی داریم و وضعیت ما بسیار امیدبخش است اما توجه شود که در محصولات صنعتی اگر واردات کاهش یافته و در داخل توسعه صورت پذیرد می‌توان به توسعه کشاورزی رسید. با توجه به قیمت تضمینی چغندرقند و پنبه برداشته شدن ارز دولتی از روی این دو کالا می‌تواند در تکنیک‌ها و دانش فنی کشاورزی جوابگو باشد. توجه شود که در این دو محصول وضعیت سطح زیر کشت ما بیش از برنامه‌های پیش بینی شده است و امیدواریم با تمهیدات دولت و آزادسازی قیمت در برخی از نهاده‌ها بر تولیدات داخل متکی شویم و بتوانیم نیاز کارخانجات را در داخل تامین کنیم.
وفابخش در خصوص مباحث مهم حوزه زراعت نیز گفت: استفاده از آب سبز از برنامه‌های جدی چند سال گذشته ما بوده است و به دستاوردهای قابل توجهی نیز رسیده‌ایم به طوری که اگر از همان ابتدا به سمت کشت دیم می‌رفتیم می‌توانستیم نتایج بهتری را دریافت کنیم. از اقدامات صورت گرفته در حوزه زراعت می‌توان به توسعه کشاورزی حفاظتی، تامین بذر برای مناطق دیم‌کاری، تامین آموزش‌هایی که برگرفته از دانش بین المللی و مراکز تحقیقات داخلی است نام برد. همچنین در حال اجرا و تحقیقات در پروژه‌هایی هستیم که مشترکا با مرکز تحقیقات بین المللی مناطق خشک و مرکز سیمیت که مرکز تحقیقات بین المللی گندم و ذرت است هستیم. به همین منظور تحقیقات را با حدود یک میلیون هکتار شروع کردیم و امیدواریم در آینده بتوانیم شش میلیون هکتار را تحت پوشش قرار دهیم که با محقق شدن این مساله می‌توان حداقل 2 میلیون تن افزایش تولید گندم داشت.
وی ادامه داد: تناوبی که در دیم‌زارها ایجاد می‌شود و علوفه‌ای که کشت می‌گردد موجب ایجاد ارزش افزوده در مناطق دیم و غرب کشور و در مناطقی که بارندگی بیش از 300 میلیمتر است می‌شود بنابراین این مساله موجب تداوم مردم در منطقه، افزایش درآمدها و ماندگاری آنها خواهد شد لذا رویکرد اساسی ما ایجاد فضای کاری است.
معاون تولیدات زراعی در خصوص علوفه مورد نیاز داخل نیز گفت: با توجه به کاهش واردات و محدودیت تخصیص ارز در واردات برخی از نهاده‌های دامی اقدام مهم سال جاری می‌تواند تامین بخش مهمی از علوفه مورد نیاز کشور باشد. بر همین اساس تمرکز داریم که در برخی از استان‌ها مانند خوزستان، با تخصیص آب به کشاورزی برخی از این نیازها را تامین کنیم. برای نمونه می‌توان با افزایش کشت ذرت دانه‌ای، ارزن یا سویا این اتفاق را رقم زد.
شفابخش افزود: حال زراعت کشور در حوزه تکنیک و افزایش فیزیکی خوب است اما در حوزه هزینه‌ها و درآمدها این اتفاق رخ نداده است.
وی با تاکید بر الگوی کشت گفت: توجه شود که الگوی کشت در اصل به معنای الگوی تولید است و در تمام دنیا این مفهوم یک مفهوم آمایشی به معنای جانمایی فعالیت انسان در فضای سرزمینی بر اساس منابعی که در اختیار دارد است و این تصوری که در برخی از افکار عمومی وجود دارد که الگوی کشت را مانند جدولی که اهداف و مناطق مشخص شده دارد مربوط به برنامه محصولی که بر اساس توانمندی‌های منطقه‌ای و محصولی مشخص شده است.
وی افزود: الگوی کشت در واقع مدیریت منابع است و به این منظور است که چگونه بتوانیم با حفظ بستر و عوامل تولید منابعی که در اختیار داریم را به ثروت تبدیل کنیم و اولین قدم مورد نیاز آن آمایش فضای کشور است. بر این اساس بر طبق بررسی‌های صورت گرفته حدود 30 حوزه آبریز در کشور وجود دارد و این بیلان‌بندی‌ها کمک می‌کند که بستر تولید و محیط زیست حفظ شده و با توجه به آن به سراغ کشت برویم. حدود 11 میلیون هکتار از داده‌های سرزمینی ما مربوط به مطالعه اجتماعی پنج هکتار مربوط به مطالعه نیمه تفصیلی و تنها کمتر از یک میلیون هکتار مربوط به مطالعات تفصیلی است که در چند سال اخیر آنها را به نقشه خاک کشور تبدیل کرده‌ایم که به نوبه خود اقدام بزرگی بوده و قبل از آن چنین اطلسی برای خاک در کشور وجود نداشت.
وفابخش داده دوم مورد نیاز برای الگوی کشت را اقلیم یا پارامترهای اقلیمی و هواشناسی دانست و گفت: در این مورد باید توان گیاه در دماهای مختلف محدودیت‌ها و مزیت‌های کشت در هر منطقه و دما بررسی شود. بر همین اساس و برطبق بررسی‌ها به این نتیجه رسیدیم که جانمایی بسیاری از گیاهان مورد کشت در کشور نیاز به اصلاح دارد. برای مثال محصول زعفران در چهار نقطه جغرافیایی کشور کشت می‌شود که این مساله به دلیل ایجاد خرده‌بازار و پخش شدن انرژی در سطح وسیع امکان مدیریت منابع را سلب می‌کند. اقدام بعدی آب مورد نیاز است که این میزان آب مورد نیاز برای کشاورزی توسط وزارت نیروی هر منطقه اعلام شده است بنابراین ما باید بتوانیم قطب‌های تولیدی خود را به دست آوریم همچنان که در همه نقاط دنیا قطب‌های تولیدی در هر کشور کاملا مشخص است.
وی اقدام بعدی را اقتصاد تولید بیان کرد و گفت: این مساله از دیگر مواردی بود که برای الگوی کشت به آن نیاز داشتیم بر همین اساس فاز اول اجراییات الگوی کشت را با همکاری اتحادیه‌ها و استانداران کشور اجرایی خواهیم کرد و پیش بینی می‌کنیم که به شرط همکاری مردم و سیاست‌مداران به نتایج خوبی دست یابیم.
معاون تولیدات زراعی در خصوص برخی مشکلات پیش آ‌مده در تولید برخی از محصولات گفت: ما در قوانین تکلیفی الگوی کشت مشکلی نداریم و هیچ قانون بازدارنده‌ای برای تولید مطرح نیست بنابراین اگر شخصی بر خلاف الگوی کشت شروع به تولید کند هیچ نیروی بازدارنده‌ای از این اقدام او جلوگیری نخواهد کرد اما برای تولیدکنندگانی که با الگوی کشت تولید محصول می‌کنند اهرم‌ها و بسته‌های تشویقی مانند قیمت انرژی در نظر داریم که در نهایت بر قیمت تمام شده محصول و تخصیص منابع اثر خواهد گذاشت.
وی در خصوص قیمت محصولات گفت: توسعه کشت محصولات تحت تاثیر ابزارهای قیمتی است که توسط دولت و شورای اقتصاد مشخص می‌شود اما به طور کلی محصولاتی که دارای رقیب هستند در صورت نرخ تضمینی این نرخ بر میزان استقبال عمومی از کشت اثر می‌گذارد. مساله بعدی این است که در فصل دوم کشت محصولاتی که دارای تفاوت قیمت بسیار هستند زارع منابع خود را برای کشت بعدی حفظ می‌کند.
معاون تولیدات زراعی در خصوص واردات بذر نیز گفت: به دلیل شرایط تحریم، تصمیم بر واردات بذر از خارج از کشور برای تامین نیاز داخل بود و به همین جهت تصمیم بر این شد که بذر بیش از نیاز سال قبل وارد کنیم تا بتوانیم نیاز سال بعد را نیز تامین کنیم و امسال نیز از جهت تامین بذر مشکلی نداریم.
وی در خصوص مشکلات مربوط به قیمت ماشین آلات کشاورزی از جمله تراکتور نیز گفت: تراکتورسازی تبریز از سال 97 تا آذرماه سال گذشته چندین مرتبه قیمت‌ها را افزایش داد و در اسفندماه نیز پیشنهاد افزایش قیمت مطرح کرد اما به دلیل آنکه حدود سه هزار پیش فاکتور به مردم ارائه داده بود با افزایش قیمت آن موافقت نکردیم چرا که ما باید توان کشاورز را نیز در نظر بگیریم بنابراین پیشنهاد افزایش 120 درصدی این کارخانه رد شده و فقط با افزایش قیمت 70 درصدی برای دو سال 97 و 98 موافقت شد.
وفابخش با بیان اینکه الگوی کشت فضای بازار را مستقیما کنترل نمی‌کند گفت: به دلیل آنکه تولید همواره دچار نوسان است نمی‌توان بازار را کنترل کرد برای مثال در خصوص کشت گوجه فرنگی در استان خراسان اگر سرمای مهرماه در این استان اتفاق بیفتد کشت گوجه فرنگی نابود می‌شود ولی اگر این سرما حادث نشود دو برداشت دیگر نیز رخ خواهد داد بنابراین این مساله ربطی به الگوی کشت ندارد. بلکه مشکل ما این است که در کف مزرعه و کف بازار حلقه‌های صنایع را ایجاد نکردیم و برنامه‌ای برای مازاد تولید نداریم و صرف اینکه چون الگوی کشت نداریم وضعیت سیب زمینی و پیاز مناسب نیست دلیل درستی نمی‌تواند باشد زیرا میزان و حجم تولید این محصولات حتی در فصل کشت یکسان متفاوت است.
وی در خصوص کنترل تولید نیز گفت: برای کنترل تولید یا باید از ابزارهای الگوی کشت استفاده کرد و یا باید بتوانیم مازاد کشت خود را به خارج از کشور صادر کنیم. توجه شود که بسیاری از مشکلات در حوزه کشاورزی فعلی به دلیل مشکلات صادراتی در کشور است.
وفابخش در خصوص خودکفایی دانه‌های روغنی نیز گفت: دلیل اصلی وابستگی ما به روغن واردات ارزان قیمت آن است بنابراین در صورت تغییر ارز آن به ارز ترجیحی و نیمایی این اثر در کشاورزی به صورت مثبت مشاهده خواهد شد و بسیاری از این کالاها در کشور تامین شده و در طرح‌های خوداتکایی پیشرفت خواهیم کرد.
معاون تولیدات زراعی در خصوص نهاده‌ها در حوزه کود و بذر نیز گفت: وزیر کشاورزی مجری برای تامین کود شیمیایی از داخل و توجه به کودهای زیستی را منتصب کرده‌اند برای مثال کود فسفات از خاک فسفات تهیه می‌شود که ما می‌توانیم مقداری از خاک را از معادن کشور تهیه کرده و قسمت دیگر را از کشورهای خارجی تهیه کنیم و در داخل به سود تبدیل کنیم. مطلبی که در این مساله مورد توجه است تغییر ترکیبات کودی است به همین منظور راهکارهای مورد نیاز ارائه شده و به طور جدی دنبال داخلی سازی هستیم.
